از حدود یک سال پیش، شیوه‌ای تازه برای تفکیک از مبدأ زباله‌های خشک به وجود آمده است. در این روش، اپلیکیشن‌ها در تفکیک و بازیافت زباله‌ها به مردم کمک می‌کنند. در مشهد از حدود ۷ ماه پیش، ۲ برنامه «اکو» و «بهروب» کار خود را در این زمینه آغاز کرده اند.
علیرضا وفایی نیا | شهرآرانیوز - شاید تا امروز اسم
«طلای کثیف» به گوشتان خورده باشد. طلای کثیف همان زباله‌هایی هستند که در جریان زندگی روزمره ما تولید می‌شوند. فرقی هم ندارد که زباله صنعتی باشد یا زباله انسانی. همه آن زباله‌های بی ارزش می‌توانند به محصول جدیدی تبدیل شوند که از ارزشی ده‌ها یا صد‌ها برابر زباله برخوردار باشند. روزانه بیش از ۲ هزار تن زباله در شهرمان تولید می‌شود، اما از این میزان، تنها ۱۱ درصد یعنی چیزی حدود ۲۳۰ تن زباله به چرخه بازیافت وارد و به محصولاتی ارزشمند تبدیل می‌شوند. از سال ۷۷ مدیریت شهری مشهد با روش‌های مختلفی مثل ایجاد ایستگاه‌های تحویل زباله خشک، تلاش کرده است چرخه بازیافت زباله‌ها را ایجاد کند. با وجود این، روش‌های سنتی تا امروز نتوانسته اند چندان که باید در این مسیر موفق باشند. به همین دلیل، از حدود یک سال پیش، شیوه‌ای تازه را برای تفکیک از مبدأ زباله‌های خشک در پیش گرفت. در این روش، اپلیکیشن‌ها به کمک این موضوع آمدند و از حدود ۷ ماه پیش، ۲ برنامه
«اکو» و «بهروب» کار خود را در مشهد آغاز کرده اند.
اپلیکیشن جمع آوری پسماند چیست؟
با پیشرفت فناوری و استفاده از قابلیت‌های مختلف آن، برنامه‌ها و سامانه‌های زیادی برای کاربرد‌های مختلف به وجود آمدند. همان طور که بدون مراجعه به بانک، با اپلیکیشن‌های همراه می‌توان همه کار‌های بانکی جاری خود را انجام داد، با اپلیکیشن جمع آوری پسماند نیز می‌توان پسماند‌های خود را به صورت متمرکز در این اپلیکیشن اعلام کرد تا از سوی نهاد‌های مربوط برای جابه جایی آن‌ها اقدام شود. یعنی دیگر مجبور نیستید زباله‌های تفکیک شده خود را به محل خاصی ببرید و تحویل دهید بلکه تنها با مراجعه به اپلیکیشن جمع آوری زباله و جمع آوری پسماند می‌توانید میزان و نوع پسماند‌های خانگی، شهری، صنعتی خود را اعلام کنید تا نهاد‌های مربوط و مدیریت پسماند شهری به جمع آوری آن‌ها اقدام کنند.
مراحل کار با اکو و بهروب
نخستین کاری که باید انجام دهید تفکیک زباله های‌تر و خشک در منزل یا در محل کارتان است. اپلیکیشن‌های بهروب و اکو در بخش آموزش‌های خود، شما را با این کار آشنا خواهند کرد.
پس از اینکه زباله‌های تفکیک شده به اندازه مشخصی رسید، وارد حساب کاربری خود در اپلیکیشن می‌شوید و درخواست تحویل زباله را انتخاب می‌کنید.
ماشین‌های مخصوص تحویل زباله خشک در زمان مشخص شده درب منزل شما خواهند آمد، پسماند قابل بازیافت شما را تحویل می‌گیرند و آن را وزن می‌کنند.
پس از وزن کردن پسماند‌های شما، متناسب با آن مبلغ و اعتباری در حساب کاربری شما واریز خواهد شد.
استفاده آسان
برای استفاده از این برنامه‌ها کافی است اپلیکیشن جمع آوری پسماند را نصب کنیم و توسط این اپلیکیشن و با مطالعه نکات و پنل‌هایی که در صفحه آن وجود دارد و با توضیحاتی که در اپلیکیشن داده شده است زباله‌های خود را به صورت منظم تفکیک کنید و آن‌ها را به مسئولانی که درب خانه یا محل کار شما مراجعه می‌کنند تحویل دهید و اپلیکیشن خود را شارژ کنید. یعنی به ازای زباله‌های تفکیک شده‌ای که تحویل می‌دهید موجودی حساب کاربری شما افزایش می‌یابد. شما این وجه یا شارژ در اپلیکیشن خود را می‌توانید به طرق مختلف دریافت کنید.
شیوه‌های مختلف دریافت آن شامل دریافت‌های نقدی یا حتی شارژ‌های مصرفی یا انجام امور خیرخواهانه و نیکوکاری یا کمک به محیط زیست است. در حقیقت می‌توان گفت با تفکیک ساده و تحویل پسماندی که قصد دورریختن آن را داشتید، اعتبار یا پول دریافت خواهید کرد.
رویکرد اپلیکیشن‌ها
رئیس اداره تفکیک از مبدأ سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد حرکت مدیریت شهری به سمت استفاده از اپلیکیشن‌ها برای تفکیک زباله‌های خشک را به علت ضعف‌هایی می‌داند که در روش‌های قبلی وجود داشت: در روش‌های قبلی موارد و چالش‌هایی در همکاری شهروندان وجود داشت. مثلا در طرح جمع آوری زباله‌های خشک شهروندان از درب منازل، چون هر هفته یک بار ماشین‌ها مراجعه می‌کردند، ممکن بود در این زمان خیلی از افراد در خانه حضور نداشته باشند. علاوه بر این، در مقابل تحویل زباله خشک به این ماشین‌ها هدایای مناسبی به شهروندان داده نمی‌شد. درباره ایستگاه‌های ثابت تحویل زباله خشک در سطح شهر هم مردم باید پس از جمع آوری زباله ها، آن‌ها را با خودرو شخصی خود به محل ایستگاه می‌بردند که این روش هم با توجه به زمانی که از شهروندان می‌گرفت، چندان مورد اقبال واقع نشد. اما اپلیکیشن‌هایی که برای این کار طراحی شده اند، شکل کاملی از خدماتی هستند که قصد داشتیم به شهروندان در حوزه تفکیک زباله و جمع آوری آن ارائه دهیم، به شکلی که هر زمان بخواهند، می‌توانند در برنامه درخواست بدهند تا خودرو مخصوص به منزل آن‌ها مراجعه کند.
مهندس محمودی این روش را از نظر درآمدی هم به نفع شهروندان می‌داند: قیمت زباله‌های خشک هم در این روش با توجه به رقابتی که بین مجریان طرح شکل گرفته است، به نفع شهروندان بالا خواهد رفت. سازمان مپ برای قیمت زباله‌های خشک یک حداقل تعریف کرده است، اما پیمانکاران طرح به دلیل رقابت و تلاش برای جذب بیشتر مردم، قیمت خرید زباله خشک از مردم را بالاتر خواهند برد. مبلغ مورد نظر هم بلافاصله در حساب کاربری هر شهروند به صورت آنلاین اضافه می‌شود و مردم می‌توانند علاوه بر انتقال آن از حساب کاربری به کارت بانکی شان، از خدماتی مثل خرید شارژ موبایل، شارژ اینترنت یا خرید وسیله‌های مختلف از فروشگاه‌های اینترنتی این برنامه‌ها اقدام کنند.
استقبال ۳۰ هزار نفری
با وجود اینکه معمولا فراگیر شدن استفاده از روش‌های تازه به فرهنگ سازی و گذشت زمان نیاز دارد، به گفته محمودی، استقبال مردم در همین چند ماه از اپلیکیشن‌های اکو و بهروب خوب بوده است: تا امروز حدود ۳۰ هزار نفر این ۲ برنامه را نصب کرده اند. اما هنوز جای کار زیادی در این موضوع وجود دارد. حقیقت این است که تغییر عادت و فرهنگ سازی بین شهروندان برای استفاده از روش‌های جدید کمی سخت و زمان بر است. هنوز هم بعضی شهروندان با اینکه می‌توانند به راحتی و با استفاده از این اپلیکیشن‌ها زباله‌های تفکیک شده خود را درب منزل تحویل دهند، ترجیح می‌دهند به ایستگاه‌های جمع آوری زباله مراجعه کنند. اما امیدواریم با آشنا شدن بیشتر مردم با خدمات این اپلیکشن ها، استقبال از این روش هم بیشتر شود.
اپلیکیشن‌ها رودرروی مافیای زباله
شاید باورش برای ما سخت باشد، اما مافیای زباله با شبکه گسترده‌ای که در شهر دارد، روزانه مبالغ زیادی را از این روش کسب می‌کند. رئیس اداره تفکیک از مبدأ سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد گسترش استفاده از اپلیکیشن‌ها برای تفکیک زباله خشک از مبدأ را یکی از راه‌های مقابله با این موضوع می‌داند: یکی از دلایلی که با استفاده از اپلیکیشن‌ها تلاش کردیم همه موارد فرایند تفکیک و تحویل زباله‌های خشک و قابل بازیافت را برای شهروندان ساده کنیم، جلوگیری از ایجاد شبکه‌های غیرقانونی جمع آوری زباله‌های خشک در سطح شهر بود. اگر شهروندان تفکیک از مبدأ را به صورت درست و واقعی انجام دهند، دیگر شاهد این نخواهیم بود که در کیسه‌های زباله تری که هر شب مردم در خیابان می‌گذارند، زباله خشک وجود داشته باشد. الان متأسفانه بعضی شهروندان زباله‌های خشک و‌تر خود را با هم در کیسه زباله ریخته و شب‌ها دم در خانه می‌گذارند.
این مسئله باعث می‌شود زباله گرد‌ها بیشتر شوند و با پاره کردن کیسه‌های زباله، موارد قابل بازیافت را جدا کنند. اگر فرهنگ سازی بین شهروندان به وجود بیاید، این مشکل و وجود شبکه غیرقانونی جمع آوری زباله‌های خشک شهری خود به خود حل خواهد شد. برخی شهروندان هم هستند که زباله‌های خود را تفکیک می‌کنند، اما، چون می‌خواهند به زباله گرد‌ها کمک کنند، آن‌ها را به صورت تفکیک شده درب خانه می‌گذارند. این افراد اطلاع ندارند که پشت سر شبکه زباله گرد‌ها مافیایی وجود دارد و اصولا درآمد‌های کلان این حوزه به جیب افراد عادی زباله گرد نمی‌رود. برای حل این مسئله هم در اپلیکیشن‌های تفکیک زباله خشک، بخش مخصوص نیکوکاری را قرار دادیم. با این روش افرادی که می‌خواهند به نیازمندان کمک کنند، می‌توانند پس از تحویل زباله به سامانه‌های هوشمند، هزینه‌ای را که بابت آن در حسابشان شارژ می‌شود به مؤسسات خیره‌ای مثل گلستان علی یا آبشار عاطفه‌ها اختصاص دهند که به طور خاص برای حمایت از کودکان بی سرپرست فعالیت می‌کنند.