ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ میوه‌های رنگارنگ بهاری و تابستانی، زیر نور لامپ‌هایی که مستقیم بالای سرشان روشن است تا رنگ ورویشان را بیشتر به رخ رهگذران بکشد، در میوه فروشی‌های کم عمق میدان شهدا برق می‌زنند. درست به موازات همین نعمت‌های خوش رنگ ولعاب، پیاده رویی باریک و مملو از رهگذران و خریدارانی قرار دارد که برای رد شدن از کنار یکدیگر باید منتظر بمانند.
دربین این شلوغی ها، افرادی که از فروشنده‌ها تقاضای میوه‌های پوسیده و دور ریز می‌کنند، نیز تصویر غم انگیزی را ساخته است. خب ازآنجاکه گزارش ما اجتماعی یا انتقاد درباره معماری شهری نیست، فقط همین قاب را به تصویر می‌کشیم و در آستانه اول ژوئیه و روز جهانی میوه، به موضوع اصلی این گزارش یعنی تورم و تغییر میزان مصرف این محصولات در بازار مشهد می‌پردازیم.
هرچند خشک سالی و سرمازدگی، بین ۲۰ تا ۱۰۰ درصد از محصولات باغی خراسان رضوی را از بین برده، تا دلتان بخواهد میوه چه تابستانی و چه غیرتابستانی در بازار فراوان است، اما همان طور که می‌دانید، گران است. آن طور که مرکز آمار اعلام کرده، نرخ تورم نقطه‌ای خرداد برای گروه عمده خوراکی ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات ۳/۶۲ درصد است. یعنی شما برای خرید یک بسته کالای مشخص در خرداد ۱۴۰۰ باید ۶۲/۳ درصد بیشتر نسبت به خرداد ۹۹ هزینه کنید.
در جزئیات این گزارش آمده است که نرخ تورم نقطه به نقطه میوه و خشکبار برای خانواده‌های شهری در کشور ۲/۵۷ درصد بوده است. اما بررسی ما درباره ۲۰ قلم از میوه‌های فصلی و پرطرفدار‌های غیرفصلی در مشهد نشان می‌دهد که گرانی بازار میوه از نرخ تورم مواد خوراکی و همچنین نرخ تورم اعلام شده برای میوه و خشکبار نیز بیشتر شده و در این اقلام به حدود ۷۰ درصد رسیده است. به عبارتی تورم میوه‌ها در مشهد بیشتر از میانگین کشوری است.
یک سبد شامل یک کیلوگرم از هر نوع میوه با کیفیت مناسب و برای میوه‌هایی مثل طالبی، خربزه و هندوانه در اندازه کوچک به طور متوسط در مشهد حدود ۵۲۵ هزار تومان قیمت می‌خورد. همین سبد در سال گذشته ۳۱۰ هزار تومان بوده است. این یعنی شما برای خرید این اقلام در سال جاری باید ۷۰ درصد بیشتر هزینه کنید.
رنگ و روی میوه در مناطق مختلف شهر متفاوت است. با نزدیک شدن به منطقه‌های برخوردار، میوه‌ها تازه‌تر و باکیفیت‌تر می‌شوند و به تناسب، قیمتشان نیز بیشتر می‌شود، اما اگر خلاف این مسیر را بروید، مغازه‌های میوه فروشی نیز خالی‌تر و بی رنگ وروتر می‌شوند. تقریبا در این مناطق، نوبرانه‌ها از سبد میوه حذف شده اند یا اگر باشند، کیفیت خوبی ندارند. گاهی قیمت میوه در این محله‌ها به یک سوم بازار هم می‌رسد؛ به عنوان مثال آلبالو و شلیل و هلو تا ۱۰ هزار تومان و هندوانه تا ۲ هزار تومان پیدا می‌شود، اما کیفیتشان از یک سوم قیمت هم کمتر است.
شنیده‌ها و دیده هایمان نشان می‌دهد که افزایش قیمت میوه و کاهش قدرت خرید مردم، باعث شده است بیشتر خرید‌ها به صورت دانه‌ای باشد. این نکته را میوه فروشان مناطق مختلف شهر می‌گویند.
یکی از میوه فروشان قدیمی در محله توحید همان طور که یک چشمش به تلویزیون نصب شده روی دیوار مغازه است و چشم دیگرش به ترازو، در پاسخ ما که می‌پرسیم آیا می‌شود چند دانه از هر میوه برداریم، می‌گوید: فقط شما دانه‌ای خرید نمی‌کنید. الان از یک طرف کرونا باعث شده است میزان مهمانی‌ها کم شود و از طرف دیگر با این قیمت‌ها دیگر خیلی‌ها نمی‌توانند کیلویی خرید کنند. خیلی از قدیمی‌های محله که قبلا کیلوکیلو میوه می‌خریدند، حالا چند قلم خریدشان به دوسه کیلو هم نمی‌رسد؛ شما که دیگر جوان هستید.
میوه فروش دیگری در چهارراه خواجه ربیع در این باره می‌گوید: منطقه ما که خوب است، حاشیه شهر همان میوه‌های کم کیفیت را هم دانه‌ای می‌برند. مردم از میوه خوردن افتاده اند. اگر میانگین قیمت میوه خوب را ۳۰ وخورده‌ای هزار تومان درنظر بگیریم، قیمت ۳ کیلو میوه نزدیک به ۱۰۰ هزار تومان می‌شود که آن هم خوراک چند روز یک خانواده است.
یکی از میوه فروش‌های میدان شهدا نیز با اشاره به اینکه در این منطقه همیشه میوه‌ها به صورت سبدی و چندکیلویی فروش می‌رفت، از کاهش خرید مردم و افزایش خرید‌های جزئی خبر می‌دهد.
رئیس اتحادیه میوه وتره بار مشهد به شهرآرا می‌گوید که کم شدن قدرت خرید مردم درکنار کاهش تولید برخی میوه‌های فصل، موجب کاهش تقاضا برای میوه شده است. حیدر ساکن می‌افزاید: اگر تقاضا مثل سال‌های قبل بود، شاید قیمت‌ها بیشتر از این هم افزایش می‌یافت.
او زیادتر بودن نرخ تورم میوه نسبت به تورم مواد غذایی را قبول ندارد و در توضیح بیشتر می‌گوید: قیمت میوه آن قدر که نرخ دیگر کالا‌ها افزایش یافته، گران نشده است، اما فعلا نمی‌توانم نرخ دقیقی درباره آن بگویم. باید میانگین قیمت همه میوه‌ها درنظر گرفته شود؛ چون قیمت برخی میوه‌ها به عنوان مثال پرتقال کاهشی بوده است.
حالا ما در جدول بالا میانگین قیمت ۲۰ قلم میوه فصلی و پرطرفدار‌های غیرفصلی با کیفیت خوب و در مناطق مرکزی شهر در تیرماه سال جاری و مقایسه آن را با مدت مشابه سال قبل آورده ایم.