برنامه «همسفر» چند سالی می‌شود که با هدف معرفی جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری شهر‌های ایران روی آنتن شبکه مستند می‌رود. کارگردان برنامه «همسفر» در ادامه درباره ویژگی‌های مستندش و همچنین فصل جدید آن صحبت کرده که می‌خوانید.
شکیبا افخمی‌راد | شهرآرانیوز - برنامه «همسفر» چند سالی می‌شود که با هدف معرفی جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری شهر‌های ایران روی آنتن شبکه مستند می‌رود. نگاه تازه به امکان گردشگری شهر‌ها و همچنین معرفی جاذبه‌های ناشناخته ازجمله اهداف این برنامه است که محمد مقنی باشی آن را کارگردانی می‌کند. مقنی باشی که تهیه کنندگی، کارگردانی و اجرای برنامه‌هایی مانند «سفرنامه صبح بخیر ایران»، «تصویر زندگی»، «روز از نو» و «عصر‌خانواده» را در کارنامه دارد، از بهمن سال ۹۵ ساخت برنامه «همسفر» را آغاز کرده و تا امروز ۱۶۵۷ برنامه را روی آنتن برده که این تعداد قسمت در میان برنامه‌های مستند با محوریت ایران گردی یک رکورد به شمار می‌آید.
مقنی باشی در فصل‌های مختلف برنامه «همسفر»، هربار به مشهد سفرکرده و در فصل جدید آن نیز که پخشش از شنبه این هفته آغاز شده باردیگر به جاذبه‌های این شهر پرداخته است. حرم مطهر رضوی، کوه‌پارک، پارک ملت، وکیل آباد، هفت حوض، خانه‌های تاریخی توکلی و داروغه و فرهنگ سرای بهشت، جلوخان آرامگاه فردوسی، موزه مردم شناسی شه لافتی و... از جاذبه‌های گردشگری و اماکن مذهبی و فرهنگی شهر مشهد هستند که در این فصل معرفی شده اند. کارگردان برنامه «همسفر» در ادامه درباره ویژگی‌های مستندش و همچنین فصل جدید آن صحبت کرده که می‌خوانید.
ضبط بیش از ۱۰۰۰ قسمت
مقنی باشی درباره پروژه «همسفر» توضیح می‌دهد: بهمن ۱۳۹۵ تولید برنامه «همسفر» را با هدف ایران گردی و نشان دادن آداب و رسوم و فرهنگ مردم ایران آغاز کردیم و تا به امروز بیش از هزار قسمت را جلوی دوربین برده ایم. در این برنامه راوی نداریم و بومیان هر شهر برای بینندگان فضای گردشگری شهر و آنچه مرتبط به زندگی مردم می‌شود را روایت می‌کنند.
به گفته او، یکی از ویژگی‌های برنامه «همسفر» این است که هر شهر تنها در یک قسمت معرفی نمی‌شود و ۷ تا ۱۰ برنامه برای شناخت آنجا ساخته می‌شود. معمولا در اولین قسمت شهردار یا یکی از مسئولان شهر درباره شهر و جاذبه هایش به مخاطب اطلاعات می‌دهند و در قسمت‌های بعد هرکدام از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و مذهبی به تصویر کشیده می‌شود.
مقنی باشی یادآور می‌شود: برنامه «همسفر» تلاشش بر این است که یک شهر را از زاویه‌های مختلف به بیننده معرفی کند و نقشه‌ای گویا برای بینندگان باشد.
این کارگردان که یکی از دغدغه هایش معرفی آداب و رسوم مردم نقاط مختلف ایران است خاطرنشان می‌کند: معمولا مردم در سفرهایشان به مکان‌هایی سر می‌زنند که معروف است درحالی که شهر‌ها نقاط ناشناخته و جذاب زیادی دارند. مثلا در شهر من، کاشان، هر مسافری که می‌آید تنها از باغ فین و خانه بروجردی‌ها دیدن می‌کند و به سراغ دیگر جاذبه‌های کاشان نمی‌رود. این اتفاق جرقه‌ای بود تا در برنامه «همسفر» به معرفی مکان‌های کمتر شناخته شده بپردازم.
نگاهی جدید به مشهد
مقنی باشی درباره فصل جدید برنامه «همسفر» که به کلان شهر مشهد می‌پردازد توضیح می‌دهد: من تقریبا در هر ۶ فصل برنامه «همسفر» به مشهد پرداخته ام، ولی فکر می‌کنم این شهر هنوز ظرفیت‌های بسیاری برای معرفی دارد. از این رو این بار با همکاری و دعوت اداره هنری شهرداری مشهد آقایان منتظری و چوپانکاره دوباره به مشهد آمدیم و ده قسمت سی دقیقه‌ای برای معرفی اماکن مختلف ساختیم.
به گفته او، کوه پارک، پارک ملت، وکیل آباد، آرامگاه فردوسی، فرهنگ سرای بهشت، خانه داروغه، خانه توکلی، هفت حوض، موزه مردم شناسی، بوستان مادر و کودک و مجتمع شوق زندگی در این ده قسمت پوشش داده شده اند.
این کارگردان یادآور می‌شود: در برنامه‌های قبلی به برخی از این مکان‌ها ازجمله پارک وکیل آباد پرداختیم، ولی در این فصل از نگاه تازه‌ای این مکان را معرفی کرده ایم، یا با اینکه پیش از این دوبار از آرامگاه فردوسی در برنامه «همسفر» صحبت کرده بودیم بازهم به آن پرداختیم، منتهی این بار در سفرمان تغییرات جلوخان و همچنین زورخانه پهلوان رستم که در نزدیکی آرامگاه واقع شده را به تصویر کشیده ایم.
او همچنین از پرداختن به حرم امام رضا (ع) در قسمت اول این فصل خبر می‌دهد: در قسمت اول به زیارت حضرت علی بن موسی الرضا (ع) و آیین‌هایی که در حرم انجام می‌شود، پرداخته ایم. همچنین به آشپزخانه حرم و نقاره خانه رفته ایم و آدابی که در دوران کرونا باید برای زیارت رعایت شود را به تصویر کشیده ایم.
به گفته این کارگردان، ۵ قسمت از برنامه مشهد مقدس مکان‌هایی هستند که پیش از این برنامه «همسفر» به آن‌ها نپرداخته بود.
مقنی باشی در پاسخ به اینکه خودش کدام یک از این مکان‌ها را در مشهد دوست داشته می‌گوید: یکی از مشکلاتی که به عنوان تهیه کننده دارم این است که هیچ وقت از سفرهایمان لذت نمی‌برم. چون برنامه ما ضبطش تا پخشش ۱۰ روز فاصله دارد و همیشه وقتی می‌خواهیم از یک مکان فیلم برداری کنیم، من به دنبال انجام هماهنگی‌ها و گرفتن مجوز هستم و نگرانی زیادی برای رساندن کار دارم. با این حال از میان مکان‌هایی که در این فصل فیلم برداری کرده ایم «هفت حوض» و «کوه پارک» را خیلی دوست داشتم و برایم استقبال مردم از این دو مکان جالب بود. من لذت اصلی را وقف تماشای برنامه «همسفر» می‌برم.
کم هزینه‌ترین برنامه تلویزیون ایران
مقنی باشی، هدفش این است که در ساخت مستند‌های ایران گردی و ایران شناسی رکوردار باشد، به طوری که در یک سال اخیر با وجود کرونا تولید «همسفر» را متوقف نکرده است. برای نمونه، نوروز سال ۹۹ در اوج کرونا به مشهد آمده و از حرم امام رضا (ع) که آن زمان درهایش به روی زائران بسته بود تصویر گرفته و یا در دوران اوج گیری کرونا در خوزستان به معرفی شهر‌های این استان پرداخته است.
این کارگردان همچنین باور دارد که اگر بتوان به یک شهر ۵۰ بار سفر کرد و هربار نگاه جدیدی به آن داشت هنوز آن شهر برای مخاطب می‌تواند جذاب باشد. او این نگاه جدید و اینکه یک شهر بعد از بار‌ها معرفی هنوز طراوات داشته باشد را لذت بخش می‌داند.
مقنی باشی درادامه به کم هزینه بودن ساخت برنامه همسفر اشاره می‌کند و می‌گوید: گروه سازنده «همسفر» از ۴ نفر تشکیل شده است، خود من، مسعود‌دست آموز و مهدی نوری تصویربرداران کار و سعید قربانی دستیار کارگردان. ما کم هزینه‌ترین برنامه تلویزیون در ایران را تولید می‌کنیم که شاید برای هر قسمت آن ۳ تا ۴ میلیون هزینه شود.
او در پایان می‌گوید: بازخورد‌های بینندگان به ما کمک می‌کند تا با قوت بیشتری به کارخودمان ادامه دهیم و همچنان به معرفی مناطق مختلف ایران بپردازیم.
***
برنامه «همسفر» ساعت ۱۷ شنبه تا چهارشنبه روی آنتن شبکه مستند می‌رود و در ساعت ۵:۳۰ و ۱۲ هم تکرار آن پخش می‌شود. براساس جدول زمانی منتشر شده، شنبه و یکشنبه این هفته به ترتیب، به امکان متبرکه حرم امام رضا (ع) و جاذبه‌های گردشگری کوه‌پارک و پارک ملت پرداخته شده است. در ادامه امروز ۱۴ تیر جاذبه‌های گردشگری و دیدنی مشهد در گفتگو با سید مجتبی منتظری معاون شهردار و رئیس سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد معرفی می‌شوند. برنامه سه‌شنبه به جاذبه گردشگری هفت‌حوض و برنامه چهارشنبه به جاذبه‌های تاریخی (فرهنگ‌سرای بهشت، خانه تاریخی توکلی و خانه تاریخی داروغه) اختصاص دارد. برنامه هفته آینده نیز به این صورت است: شنبه: معرفی پارک وکیل‌آباد، یکشنبه: معرفی مجموعه آرامگاه فردوسی، دوشنبه: معرفی صنایع دستی مشهد، سه‌شنبه: معرفی محله‌های قدیمی و چهارشنبه ۲۳ تیر خلاصه قسمت‌های پخش شده روی آنتن شبکه مستند می‌رود.