در طول تاریخ نیز اندیشمندان غیرشیعه آثار گوناگونی درباره زندگی و عظمت شخصیت امام علی (ع) نوشته‌اند. در دوره معاصر شخصیت‌های مسیحی توجه ویژه‌ای به اندیشه‌های ایشان داشته‌اند. این عشق و ارادت سبب شده است تا آثاری درخشان به قلم آن‌ها نوشته شود.
حسینی‌نژاد | شهرآرانیوز - عشق و علاقه به امام علی (ع) فقط در میان شیعیان ظهور و بروز ندارد. آن‌هایی که عاشق حقیقت و اخلاق انسانی هستند، خود را دوستدار علی (ع) می‌دانند. در طول تاریخ نیز اندیشمندان غیرشیعه آثار گوناگونی درباره زندگی و عظمت شخصیت این امام همام نوشته‌اند. در دوره معاصر شخصیت‌های مسیحی توجه ویژه‌ای به اندیشه‌های ایشان داشته‌اند. این عشق و ارادت سبب شده است تا آثاری درخشان به قلم آن‌ها نوشته شود.
جبران خلیل جبران: مردم عرب او را نشناختند!
جبران خلیل جبران، ادیب مشهور لبنانی، یکی از آن‌هاست. او که از اندیشمندان بزرگ مسیحیت، مرد هنر و صاحب ذوق است، لب به ستایش علی (ع) گشوده است و چنین می‌گوید: به عقیده من علی‌بن‌ابی‌طالب (پس از پیامبر اسلام) نخستین مرد از قوم عرب است که وجودش، همه فضائل کامل‌بودن را در قوم خویش دمید و آهنگ آن را به گوش مردمی رسانید که پیش از آن مانند آن را نشنیده بودند و در بین تاریکی‌های جاهلیت از روش روشن او متحیر ماندند. جبران خلیل معتقد بود: ۲ طایفه شیفته روش علی (ع) بودند؛ یکی خردمندان پاکدل و دیگری نیکوسرشتان با ذوق. علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) شهید عظمت خویش گشت. او از دنیا رفت، درحالی‌که نماز بر زبانش جاری و دلش از شوق خدا لبریز بود. مردم عرب حقیقت مقام او را درک نکردند تا گروهی از مردم کشور همسایه آن‌ها (ایران) برخاستند، این گوهر گران‌بها را از سنگ تشخیص دادند و او را شناختند.
شکیب ارسلان ملقب به امیرالبیان یکی از نویسندگان بزرگ عرب در عصر حاضر بود. در جلسه‌اى که به افتخار او در مصر تشکیل شده بود، یکى از حاضران در مقام بزرگداشت او پشت میز خطابه چنین گفت: ۲ نفر در تاریخ اسلام پیدا شده‌اند که به‌حق شایسته‌اند «امیر سخن» نامیده شوند؛ یکى على‌بن‌ابی‌طالب (ع) و دیگرى شکیب. شکیب ارسلان با ناراحتى برخاست و پشت تریبون قرار گرفت و از دوستش که چنین مقایسه‌اى کرده بود، گله کرد و گفت: من کجا و على‌بن‌ابی‌طالب (ع) کجا؟! من بند کفش على (ع) هم به حساب نمی‌آیم.
جرج جرداق: آن ۵ جلد بی‌همتا
جرج جرداق یکی دیگر از اندیشمندان مسیحی لبنانی است که در طول عمر خود آثاری درخشان درباره امام علی (ع) نوشت. جرج جرداق از راز نوشتنش درباره امام علی (ع) می‌گوید: عده‌ای از مردم کشور‌های حوزه خلیج‌فارس و مصر به من پیشنهاد می‌کردند که درباره برخی بنویسم...، اما من نپذیرفتم؛ نه به این سبب که بخواهم بگویم کس دیگری بد است؛ نه اصلا این‌طور نبود، بلکه من پس از علی (ع) کسی را شایسته نوشتن ندیدم و تصمیم گرفتم که جز درباره علی (ع) ننویسم.
وی کتاب‌های زیادی تألیف کرده است، اما مهم‌ترین تألیفش درباره حضرت علی علیه‌السلام است که بخش درخشانی از زندگی جرج جرداق محسوب می‌شود، تألیف دایرةالمعارف «علی، صدای عدالت انسانی» در چند جلد بود. جرج جرداق به توصیه برادرش هرچقدر از نهج‌البلاغه را که در توانش بود، حفظ می‌کرد و در سن سیزده‌سالگی بخش زیادی از نهج‌البلاغه را حفظ بود. جرج جرداق کسی بود که پس از شناخت امیرالمؤمنین (ع) کسی را شایسته نوشتن نیافت و پیشنهاد‌ها درباره نگارش از شخصیت‌های دیگر را رد کرد و تا پایان عمر بر سر عقیده خود ایستاد.
جرج جرداق در کتاب «صوت العدالةالانسانیة» که کتابی پنج‌جلدی است و هادی خسروشاهی آن را با نام «امام علی (ع)، صدای عدالت انسانی» به فارسی ترجمه و چاپ کرده است، بهترین سال‌های جوانی‌اش را صرف تحقیق و نگارش آن کرده است. او درباره علی (ع) چنین می‌نویسد:
«ای دنیا! چه می‌شد اگر همه نیروهایت را درهم می‌فشردی و دوباره شخصیتی مانند علی (ع) با آن عقل، قلب، زبان و شمشیر نمودار می‌کردی؟ علی (ع) فرمول کیهانی بی‌مانند برای تفکر انسانی برگرفته از قوانین ثابت است که زمان و مکان از جوهر آن نمی‌کاهد. او یک دانشمند، عالم و ادیب در شخصیتی واحد است.» جرداق درباره امام علی (ع) در تفکر مسیحیت می‌نویسد که اگر به برخی آثار اروپایی در قرون وسطا به‌ویژه ایتالیا نگاهی بیندازیم، درمی‌یابیم که بسیاری از مردم به امام علی (ع) به‌دلیل شباهت سخنان و روش امام به مسیح (ع)، به‌عنوان یک قدیس می‌نگرند.
میشل کعدی، عاشقی دل‌باخته
در سال‌های اخیر نویسندگان مسیحی لبنانی درباره امام علی (ع) آثاری جدید نوشته‌اند. دکتر میشل کعدی، نویسنده معروف مسیحی و استاد دانشگاه بیروت، رساله دکترای خود را به بررسی شخصیت امام (ع) اختصاص داد. وی درباره این انتخاب خود چنین می‌گوید: علاقه من به ائمه اطهار (ع) از داخل خانه و از جانب پدر و مادرم آغاز شد. این عشق ابتدا از سمت پدرم نشان داده شد؛ زمانی که از من خواست برای رساله دکترای خودم درباره یکی از قدیسان تحقیق کنم و درباره کسی بنویسم که دیگر زمان امکان ندارد کسی مانند او را بیاورد.
هنگامی که متوجه شدم امام علی (ع) همان کسی هستند که پدرم گفته بود، خوشم آمد. البته می‌دانستم سختی زیادی در انتظارم است.» عنوان رساله دکترای او «امام علی (ع) از منظر راه، روح و فکر» بوده است. وی حجم زیادی از نوشته‌هایش را برای انجام این رساله آماده کرده بود، اما فقط ۳۰۰ صفحه آن در رساله‌اش منتشر شده است. کعدی مقاله‌ای درباره اندیشه‌ها و شخصیت امام علی (ع) آماده انتشار کرده است. او در این‌باره می‌گوید: مقاله‌ای با عنوان «امام علی (ع) برای همه آفاق و زمان‌ها» نوشته‌ام که هنوز چاپ نشده است و در این مقاله به مواردی اشاره کرده‌ام که هنوز برای مردم شناخته نشده است و هیچ‌کس از آن آگاهی ندارد. انتخاب این عنوان برای مقاله بدین معنی است که امام علی (ع) برای همه آنچه از زمان خلق بشر پدید آمده است، روش و راهکاری دارند. همه آنچه امام علی (ع) گفته‌اند، همراه انسان‌ها بوده است. ایشان در هر روز، هر لحظه و هر ساعت با من حضور دارند.