وعده مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در نشست خبری بیست‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشهد
غزاله حسین‌پور| مهم‌ترین رویداد فرهنگی مشهد، بیست‌ویکمین دوره خود را در ماه جاری با تغییراتی نسبت به گذشته برگزار می‌کند. نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشهد، امسال با شعار «کتاب، پیشران مثلث توسعه اقتصادی و فرهنگی» از ۸ تا ۱۵ آبان‌ماه در محل دائمی نمایشگاه بین‌المللی مشهد برپا خواهد بود. در این‌باره روز گذشته نشست خبری این رویداد در سالن اجتماعات اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌رضوی برگزار شد.
رویداد فرهنگی، مقدمه توسعه اقتصادی
در این جلسه خبری، جعفر مروارید، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه، حضور پررنگ رسانه‌ها در ۳ رویداد کلان سال گذشته مشهد (نمایشگاه کتاب، جشنواره فیلم فجر و نمایشگاه قرآن) را درخور توجه دانست و گفت: اگر رسانه‌ها در فضای یک رویداد فرهنگی و اجتماعی حضور داشته باشند، تبدیل به یک رویداد مردمی خواهد شد، آسیب‌ها بهتر شناسایی می‌شوند و چشم‌انداز توسعه بهتر محقق خواهد شد.
به گفته مروارید، برنامه جامع استانداری توجه به مثلث توسعه اقتصادی-فرهنگی است و این برنامه رونق تولید را هدف قرار داده است. او یادآور شد که تحقق برنامه توسعه اقتصادی-فرهنگی، نیازمند گفتمان‌سازی فرهنگی و غلبه بر دوگانه باطل ناامیدی و بی‌تفاوتی از یک طرف و سوداگری از طرف دیگر است.
رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه کتاب مشهد، این نمایشگاه را بهترین مسند برای گفتمان‌سازی مدنظر خواند و گفت: در نمایشگاه امسال سعی شده با شعار یادشده و دعوت عمومی از فضای نخبگانی، فرهنگی، هنری و فضای عمومی این هدف محقق شود.
مروارید حمایت از جوانان را از اهداف دیگر این دوره از نمایشگاه برشمرد و تصریح کرد: در راستای بیانیه گام دوم انقلاب، نگاه ما به جوانان است. پس رویکرد‌هایی که ناظر به طرح‌های نوآورانه است در این نمایشگاه مورد نظر قرار می‌گیرد؛ چه حمایت از ناشران جوان، چه جلسات اندیشه‌ای که با حضور جوانان برگزار خواهد شد.
او همچنین اظهار کردمشهد به سبب تاریخ کهن در فضای نشر و پیش‌کسوتان ناشر و مؤلف و صنعت کهن چاپ قطب دوم کشور در این عرصه محسوب می‌شود. از سویی، حضور حرم مطهر رضوی، الهام‌بخش فعالیت‌های فرهنگی و هنری در مشهد بوده است. امام رضا (ع) که میراث گفتگو را برای ما به یادگار گذاشته اند، منشأ خیلی از فعالیت‌های فرهنگی در فضای این استان هستند. از سوی دیگر، وجود مدل‌های متنوع انتشارات در خراسان، فروشگاه‌های کتاب و... جزو نوآوری‌ها در فضای استان بوده است. تمامی این تعاریف نشان از اهمیت خراسان‌رضوی در بحث کتاب و نشر دارد و نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشهد نیز بر چنین بستر غنی و تاریخ کهنی استوار است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌رضوی در ادامه این سخنان افزود: در نمایشگاه امسال تلاش شده به این میراث توجه شود و شورای سیاست‌گذاری، تاکنون بیش از ۳۰ جلسه علمی و تخصصی در این زمینه برگزار کرده است. ما این نمایشگاه را تنها یک فروشگاه برای عرضه و خرید کتاب نمی‌دانیم، بلکه بستری برای یک کلان‌رویداد فرهنگی است که چرخه رسیدن به یک توسعه فرهنگی متوازن را شکل می‌دهد و مقدمه‌ای برای توسعه اقتصادی است.
این مسئول فرهنگی جامعه‌ای را که فکر و نقادی نکند، جامعه‌ای مرده دانست و گفت: نگاه معارف دینی و میراث فرهنگی، کتاب را حاصل تفکر و عقلانیتی می‌داند که انسان به سبب آن به عنوان اشرف مخلوقات برگزیده شد. ادامه راه انبیا، توجه به حکمت و معرفت است. همین‌طور بزرگ‌ترین توصیه قرآن کریم علم‌آموزی و حکمت و هدف بعثت زنده کردن گنجینه‌های عقل است. نمایشگاه کتاب نیز بر این اساس بنا شده است.
مروارید ضمن بیان اینکه تعداد زیادی از ناشران معتبر کشور در هیچ نمایشگاه کتابی شرکت نمی‌کنند، تأکید کرد نمایشگاه مشهد از آن‌ها دعوت کرده تا به مردم فرصت آشنایی داده شود و بتوانند انتخاب کنند.
۱۰۰۰ غرفه، ۲۲۰ هزار عنوان کتاب
در ادامه این نشست خبری، افشین‌تحفه‌گر، معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، توضیحاتی را درباره محور جلسه ارائه کرد. او نوع تبلیغات این دوره را در مقایسه با سال‌های گذشته متنوع دانست و نهاد‌های استانداری، فرمانداری، شهرداری، صداوسیما، کتابخانه‌های عمومی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، آموزش‌وپرورش، آستان قدس رضوی، شورای اسلامی شهر، حوزه علمیه خراسان، نمایشگاه بین‌المللی، دانشگاه‌های فردوسی و آزاد و علوم اسلامی رضوی، جامعه‌المصطفی، نمایندگی فرهنگ و ارتباطات اسلامی خراسان، نمایندگی وزارت امورخارجه در استان، سرپرستی منطقه یک بانک شهر خراسان، سپاه امام رضا (ع)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، مخابرات و تعاونی ناشران، را به عنوان دست‌اندرکاران نمایشگاه کتاب معرفی کرد که اداره ارشاد وظیفه هماهنگی آن‌ها را برعهده دارد.
تحفه‌گر درباره شیوه اطلاع‌رسانی این رویداد نیز توضیح داد: با توجه به ایام عزاداری دهه آخر ماه صفر، نوع تبلیغات در فضای شهری متفاوت و هم‌زمان با آغاز نمایشگاه خواهد بود. اطلاع‌رسانی از طریق شبکه‌های تلویزیونی شهری، مترو، اتوبوس‌های درون‌شهری، فرودگاه‌های تهران و مشهد و همچنین کانال‌های خبری در فضای مجازی انجام خواهد شد.
بیست‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشهد، با هدف توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی و معرفی آخرین دستاورد‌های نشر با حضور ۷۳۰ ناشر برپا می‌شود. این تعداد شامل ۱۱۷ ناشر دانشگاهی، ۳۹ ناشر کمک‌آموزشی، ۱۰۵ ناشر کودک و نوجوان، ۴۶۹ ناشر عمومی به اضافه ۶ کتاب‌فروشی شهر است. معاون فرهنگی و مطبوعاتی ارشاد استان با بیان این اطلاعات خاطرنشان کرد: امسال برای استفاده کتاب‌فروشی‌ها از فضای نمایشگاه ۳ کارکرد دیده شده است؛ آن‌ها می‌توانند نمایندگی ناشران را بگیرند، از طریق تبلیغات بنری در نمایشگاه دیده شوند و از طریق هماهنگی با نمایشگاه و استفاده از کارت‌خوان‌های بانک شهر هم‌زمان با نمایشگاه به فروش کتاب‌های خود بپردازند.
او با اشاره به بُعد بین‌المللی این رویداد هم گفت: حضور بیش از ۲۵ ناشر بین‌المللی و ۸۰ نمایندگی نشر بین‌المللی از کشور‌های فرانسه، مصر، لبنان، سوریه، ایتالیا، هلند، چین، ژاپن، بلژیک، تایوان، آفریقای جنوبی، سوئد، عراق، لیبی و افغانستان در این دوره از نمایشگاه قطعی شده است.
سرویس‌دهی به بازدیدکنندگان و ناشران مسئله دیگری است که درباره نمایشگاه مطرح می‌شود. تحفه‌گر سرویس‌دهی را از نمایشگاه تا ایستگاه قطارشهری و از ساعت ابتدایی آغازبه‌کار تا پایان آن بیان کرد.
به گفته او، نمایشگاه امسال با وسعت ۲۰ هزار متر فضای مسقف و با تمام ظرفیت خود میزبان علاقه‌مندان به کتاب خواهد بود. در این‌باره، بیش از هزار غرفه در ۱۰ سالن نمایشگاهی پیش‌بینی شده است و بیش از ۲۰۰ هزار عنوان کتاب از سوی ناشران داخلی و ۲۰ هزار عنوان از سوی ناشران خارجی در معرض دید علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت. همچنین اجرای بیش از ۹۰ برنامه فرهنگی و هنری در کمیته سرای اهل قلم در دستورکار قرار گرفته که ۱۰ نشست نخبگانی و علمی، برنامه‌های شب شعر و داستان، ۲۰ مورد رونمایی کتاب، ۳۷ سخنرانی، ۵ کارگاه آموزشی، ۲ برنامه شب‌های فرهنگی شهرستان‌ها، ۳ برنامه جُنگ کودک و نوجوان و ۲ برنامه در قالب تجلیل از بزرگان را شامل می‌شود.
اجرای طرح باغ کتاب کودک و نوجوان با اجرای برنامه‌های قصه‌گویی، شعرخوانی، کتاب‌خوانی، عکاس‌خانه کودک، نمایش، دوبله هم‌زمان کارتون و تعویض کتاب کهنه با نو و همچنین تصویرگری کتاب کودک از دیگر موارد پیش‌بینی‌شده برای این ایام است که معاون فرهنگی و مطبوعاتی ارشاد بیان کرد. او همچنین گفت: برای حفظ نشاط و ارائه بهتر خدمات ناشران، به‌ویژه ناشران شهر‌های دیگر، خدمات ویژه‌ای هم به آن‌ها ارائه می‌شود، ازجمله استفاده رایگان از مراکز تفریحی و گردشگری و سینمای ویلاژ توریست و سرویس‌های رفت‌وآمد به حرم مطهر. همین‌طور برای تسهیل حضور در نمایشگاه و یافتن جایگاه غرفه‌ها نرم‌افزاری در حال طراحی است.
این نمایشگاه با رویداد‌های جانبی نیز همراه خواهد شد؛ طبق صحبت‌های تحفه‌گر، هم‌زمان با برپایی نمایشگاه، انتخاب کتاب سال خراسان‌رضوی هم انجام خواهد شد: ۳۸۳۵ عنوان کتاب به دبیرخانه رسیده که ابتدا از این تعداد ۱۰۹۰ کتاب انتخاب شد. در مرحله بعد ۱۹۸ عنوان کتاب به تفکیک موضوع برگزیده شد و در نهایت ۶ کتاب برتر به مرحله پایانی رسید؛ این کتاب‌ها در روز‌های نمایشگاه معرفی و از مؤلفان آن‌ها تجلیل خواهد شد.
معاون فرهنگی و مطبوعاتی ارشاد خراسان‌رضوی اضافه کرد: برای بیست‌ویکمین دوره نمایشگاه کتاب مشهد، مبلغ یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بن تخفیف به‌منظور استفاده عموم مردم در نظر گرفته شده که در همان مکان در اختیار آنان قرار خواهد گرفت.
فرصتی برای ارتباط مؤثر رسانه‌ها با مخاطبان
محمدجواد استادی، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد و مسئول کمیته سرای اهل قلم، دیگر مسئولی بود که در این نشست سخن گفت. او در توضیح برنامه‌های سرای اهل قلم برای روز‌های نمایشگاه اظهار کرد: در این دوره در راستای فعالیت‌های سال گذشته حرکت می‌کنیم و تلاش کرده‌ایم رویداد‌های متنوعی با توجه به توقع مخاطب نمایشگاه در نظر بگیریم. در این زمینه ۹۲ برنامه تصویب و برای اطلاع‌رسانی بهتر آن‌ها را برنامه‌ریزی و جدول‌بندی کردیم. برخی از رویداد‌ها جنبه آموزشی دارند و برخی پژوهشی. استادی رویکرد برنامه‌های پیش‌بینی‌شده را با توجه به همزمانی نمایشگاه با ماه ربیع، مبتنی بر نشاط اجتماعی معرفی کرد و ادامه داد: برنامه‌های رونمایی از آثار تازه منتشرشده با حضور نویسنده برای اولین‌بار در نمایشگاه امسال برگزار می‌شود. همین‌طور بزرگداشت برخی از شخصیت‌های ادبی از برنامه‌های پیش‌بینی‌شده این کمیته است.
بنا به اعلام او، در نمایشگاه کتاب بیست‌ویکم، فضایی به وسعت ۷۰۰ متر در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد تا بتوانند از این فرصت برای ارتباط مؤثر با مخاطب بهره گیرند.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد خبر داد: ناشران مشهدی برای جلوگیری از برخورد با مشکل ترافیک در روز‌های آینده، می‌توانند از پنجشنبه ۲ آبان، کتاب‌های خود را به نمایشگاه تحویل دهند.