محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ با تأمین منابع مالی از سوی شهرداری مشهد و انتخاب پیمانکار، اردیبهشت امسال کلنگ مرمت و بهسازی بازار فرش مشهد به زمین زده شد تا این بازار بعد از سرشور، دومین بازار تاریخی احیاشده باشد؛ بازاری که عملیات احیا و بهسازی اش تاکنون ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. مسئول امور رسانه شهرداری منطقه ثامن با اشاره به آخرین وضعیت مرمت و بهسازی بازار فرش مشهد، به خبرنگار ما گفت: پی کنی ستون‌ها انجام شده است و پیمانکار طرح در حال اجرای پایه‌ها و جداره هاست که به محض پایان این مرحله، کار احداث سقف بازار نیز انجام خواهد شد. کار مرمت این بازار اکنون حدود ۱۵ درصد پیشرفت دارد.
محمد واحدی ادامه داد: طبق زمان بندی اولیه و پیش بینی شده در قرارداد با پیمانکار، بهسازی و مرمت بازار فرش مشهد باید تا زمستان به پایان می‌رسید، اما با وجود برخی از معارضات جدی در سطح زیرین بازار مثل کابل‌های برق فشارقوی حرم مطهر، تأسیسات و لوله ها، ابتدا باید عملیات تثبیت آن‌ها انجام می‌گرفت که همین موضوع باعث شد کار با کندی پیش برود، اما همه اهتمام مجموعه بر این است که بهسازی و مرمت بازار قدیمی و تاریخی فرش مشهد تا پایان سال به بهره برداری برسد.
وی با تأکید بر اینکه پروژه از نظر تأمین و تخصیص مالی هیچ مشکلی ندارد، افزود: مسائل مالی با پیمانکار به صورت کامل حل شده و، چون عمده اعتبار مرمت این بازار از طریق اوراق پیش بینی و تأمین شده است، خوشبختانه از این نظر هیچ مشکلی نداریم، فقط به دلیل برخی مسائل اداری و لزوم طی چرخه تخصیص اعتبار، گاهی اوقات تخصیص مالی به پیمانکار کمی زمان بر می‌شود که امری معمول در روند اداری است و جای نگرانی ندارد.
واحدی درباره انتقادات کسبه بازار به سرعت اجرای پروژه در مقایسه با بازار سرشور، به تفاوت جدی بهسازی و مرمت این ۲ بازار اشاره کرد و گفت: بعضی مردم و کسبه روند کار در بازار فرش را با بازار سرشور مقایسه و از طولانی شدن کار در بازار فرش شکایت می‌کنند.
گذر سرشور، با وجود تاریخی بودن، ثبت ملی نبود و صفرتاصد کار با خود شهرداری بود و نیاز به طی فرایند‌های قانونی اداره کل میراث فرهنگی استان و گرفتن تأییدیه‌های این دستگاه نبود و به همین دلیل با سرعت بهتر و بیشتری انجام شد، اما بازار فرش مشهد به عنوان بنای تاریخی ثبت ملی است و نقشه‌های مرمتی این بنا را میراث فرهنگی باید تأیید می‌کرد و حتی کوچک‌ترین تغییرات در هنگام اجرای مرمت و بهسازی، نیاز به تأیید و ابلاغ میراث فرهنگی داشت. به همین دلیل و البته معارضات زیاد و گوناگونی که در مسیر وجود دارد، کار کمی طولانی شده است.
مسئول امور رسانه شهرداری منطقه ثامن بیان کرد: با توجه به همکاری خوبی که میان شهرداری منطقه ثامن و اداره کل میراث فرهنگی استان در رابطه با پیشبرد هرچه سریع‌تر موضوعات مربوط به بافت پیرامون حرم مطهر رضوی ایجاد شده است، درخواست می‌کنیم کسبه بازار کمی تأمل و بردباری به خرج دهند تا مرمت و بهسازی بازار فرش هم به سرانجام برسد و شاهد رونق دوباره بازار فرش مشهد و احیای این گذر زیبای تاریخی مانند خانه‌های تاریخی داروغه، توکلی و امیری در منطقه ثامن و بازار فرش تبریز باشیم.
این بازار در بحث مرمتی و بهسازی الگوی بازار فرش است و با صبر و همکاری تجار و کسبه بازار، به زودی شاهد رونق بیش از پیش آن و حتی مطرح شدن این بنا همچون بازار فرش تاریخی تبریز در سطح مکان‌ها و جاذبه‌های تاریخی ملی و درخشش در نظر گردشگران و زوار بارگاه منور رضوی خواهیم بود.
نخستین باری که بحث مرمت بازار فرش مشهد به شکل جدی مطرح و رسانه‌ای شد، سال ۱۳۸۵ و درست یک سال بعد از قرارگرفتن این بازار قدیمی در فهرست آثار ملی ایران بود. اختلافات جدی شهرداری مشهد و اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی بر سر نقشه‌ها و چگونگی اجرای مرمت بازار و مشکلات دیگر، باعث شد این طرح به هیچ نتیجه‌ای نرسد، اما رسیدگی نکردن به وضعیت بازار قدیمی و تاریخی فرش مشهد، چوب‌های پوسیده سقف که بعد از آتش سوزی دهه ۴۰ جایگزین گنبد‌های آجری شده و کابل‌های برقی که به صورت ناایمن از کنار آن‌ها عبور کرده بود، نه تنها جان مردم را به خطر انداخته بود، بلکه هر لحظه امکان آتش سوزی و خاکسترشدن بازار را تقویت می‌کرد. تا آنجا که آتش نشانی مشهد هم ناایمنی بازار را تأیید کرد و از بی نتیجه بودن مذاکرات با میراث فرهنگی و... برای بهبود وضعیت ایمنی بازار فرش مشهد خبر داده بود.
سال ۱۳۹۷ مدیریت شهری مشهد بار دیگر برای مرمت و بهسازی بازار فرش پیش قدم شد و شهردار وقت مشهد به طور جد پیگیر موضوع و خواستار ارائه یک طرح مفصل برای بازسازی بازار فرش شد و با حضور دکتر علی اکبر تقی زاده، طراح و معمار احیای بازار سنتی و فاخر فرش تبریز در شهر مشهد و انتقال تجربیات آن بازسازی و تصویب طرح مرمت بازار در کمیته فنی میراث فرهنگی استان، پروژه به شکلی نسبتا رسمی در شهریور همان سال آغاز شد.
کمتر از یک سال بعد و در تیر ۱۳۹۸ هم ابلاغ کلی این طرح از تهران به دست شهرداری و میراث فرهنگی استان رسید تا کار مرمت و بهسازی بازار وارد مرحله اجرا شود. شهریور بخش کوچکی از بازار به صورت آزمایشی مرمت شد تا بازاری‌ها و میراث فرهنگی بخشی از اتفاقی را که قرار بود برای بازار فرش مشهد بیفتد، از نزدیک ببینند و کارشناسان و متخصصان میراث فرهنگی کار را ارزیابی کنند و بعد از این ارزیابی نقشه‌های نهایی بهسازی و مرمت دوباره به میراث استان ارسال شد و پس از کش وقوس‌های فراوان و تأخیر زیاد، طرح در خرداد۱۳۹۹ تصویب نهایی و به شهرداری مشهد ابلاغ شد