صبر را همان تنگنا و در محدودیت قراردادن و خویشتن داری معنا کرده‌اند. با توجه به این معنی، صبر در حقیقت، آدمی را از عوامل بازدارنده، به سوی کمال می‌رساند که از یک سو گرایش‌ها و تمایلات غریزی و نفسانی انسان را حبس و مهار می‌کند و در قلمرو شرع و عقل قرار می‌دهد، و از سوی دیگر، فرد را از مسئولیت‌گریزی بازمی‌دارد.
با این توصیف، صبر در فرهنگ دینی سکوت نیست بلکه مقاومت و ایستادگی در برابر سختی‌ها و ناملایمات زندگی است که همواره انسان را به عنوان یک آزمون الهی همراهی می‌کند.
امام رضا (ع) که الگو و نمونه این ویژگی به‌خصوص برای همسایه‌های مشهدی خود است، دراین‌باره انسان مؤمن را با ۳ خصوصیت به عنوان سنتی از پروردگار، پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) معرفی می‌کند که به‌ترتیب، رازپوشی، مدارا با مردم و شکیبایی و صبر در سختی‌ها و ناملایمات است.
صبر در نظر امام رئوف (ع)، صبر بندگی است که همان تأمل، تحمل و سعی می‌باشد که برای رسیدن به درجات بالای انسانی است. از این رو، ۳ راهکار را می‌توان پیشنهاد داد:
۱. تغییر نگرش: در ناملایمات و سختی‌ها اگر نگرش و دید انسانی تغییر کند و الهی و معنوی شود، به‌یقین میزان تحمل و استقامت در برابر ناملایمات افزایش می‌یابد، چنان‌که امیر مؤمنان (ع) می‌فرمایند: هیچ سختی‌ای نیست مگر اینکه نعمتی در آن باشد.
۲. تقویت محبت: وقتی محبت برای محبوب خویش باشد، سختی‌ها در راه او آسان‌تر خواهد بود. برای نمونه، جوانی را در نظر بگیرید که با اینکه می‌تواند در جایی دیگر به تفریح بپردازد، ساعت‌ها در ایستگاه صلواتی در ایام محرم و صفر به عشق امام حسین (ع) کار می‌کند.
۳. تقویت علمی و افزایش آگاهی: هرچه انسان آگاه و بصیر باشد، تحمل و پایداری‌اش بیشتر و استوارتر می‌شود.
باید خداشناسی انسان قوی باشد. همان‌طور که یک بیمار سخن پزشک را می‌پذیرد، انسان باید کلام حضرت حق را قبول کند. در واقع، وقتی خدا می‌فرماید: با هر سختی، آسانی می‌آید. باور کنیم که این اتفاق می‌افتد. پس صبور باشیم.
اگر به منشأ و فلسفه سختی‌ها آگاه باشیم، هیچ‌گاه ناشکیبایی نخواهیم کرد.
اگر همه مردم در سطحی برابر زندگی کنند، در مقابله با سختی‌ها صبر می‌کنند، اما اگر استثنا و زندگی‌های بهتر و لوکس باشد، به طور طبیعی، مردم در ناملایمات صبر نخواهند کرد. باید احساس برتری نباشد و استثنا‌ها قانون‌ها را خدشه‌دار نکنند تا میزان استقامت مردم در بحران‌ها افزایش یابد.