حمیده صفایی | شهرآرانیوز؛ گاهی می‌شنویم نابینایی برای کرایه تاکسی اش ۱۰ هزار تومانی را به جای دو یا پنج هزارتومانی می‌دهد و راننده‌ای که او را به مقصد می‌رساند به روی خودش نمی‌آورد و بقیه پول را به او پرداخت نمی‌کند.
گاهی درباره تصادفی می‌شنویم که راننده بی توجه به عصای سفید در دست نابینا، لحظه‌ای توقف نکرده و او را به کام مرگ کشانده است. تا کی می‌خواهیم پوستر‌های ۲۳ مهرماه، روز عصای سفید، یا همان روز جهانی نابینایان را بر در و دیوار شهر بچسبانیم و در واقعیت لحظه‌ای هم به آن‌ها توجه نکنیم. حضور کم رنگ این افراد در جامعه گواه این است که هنوز هم رعایت حق و حقوقشان را یاد نگرفته ایم.
رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان خراسان رضوی از حضور ۳۹۷ محصل نابینا در استان خراسان رضوی خبر می‌دهد؛ از این تعداد ۱۷۲ نفر دختر و ۲۲۵ دانش آموز پسر هستند و ۱۰۲ دانش آموز چند معلولیتی اند. مهدی قاسمی پور می‌گوید: از این تعداد ۳۴۲ نفر در مدارس عمومی، در کنار سایر دانش آموزان مشغول به تحصیل هستند؛ ۱۵۶ دختر و ۱۸۶ پسر.
وی با اشاره به این موضوع که مهم‌ترین مسئله برای نابینایان بحث پذیرش از سوی جامعه است می‌گوید: طبق قانون، ۳ درصد استخدامی‌ها باید به معلولان اختصاص داده شود، اما واقعیت طور دیگری است و خبری از استخدام آن‌ها نیست. یکی دیگر از مشکلات آن‌ها این است که ارگان‌های خدماتی نیاز‌های آن‌ها را مورد توجه قرار نمی‌دهند و با وجود ایمن سازی شهر برای معلولان، نواقص بسیاری برای سهولت تردد نابینایان در شهر داریم.
توانمندسازی نابینایان بر هر چیزی اولویت دارد. با توجه به اهمیت این موضوع قرار است با کمک خیران اولین پیش دبستانی تخصصی نابینایان اوایل هفته آینده در بولوار شفا افتتاح شود. رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان خراسان رضوی توضیح می‌دهد: این پیش دبستانی در کشور خاص است و متناسب استاندارد‌های جهانی احداث شده است. ما تلاش می‌کنیم برای آموزش معلولان مداخله بهنگام داشته باشیم. این کودکان نیز نیاز به مداخله بهنگام دارند تا متناسب با هم سن و سالانشان رشد کنند.
قاسمی پور از وجود ۶ مرکز تخصصی ویژه نابینایان در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: ۴ مرکز در مشهد، یک مرکز در نیشابور و یکی در محدوده رضوی واقع شده است. مراکز مشهد ۲ مرکز ابتدایی، پسرانه امام علی (ع) واقع در دانشجوی ۳۰ و مرکز دخترانه مهندس عمرانی در شفای ۹ است. ۲ مرکز در مقطع متوسطه، مرکز دخترانه با نام مدرسه تقوا و مرکز پسرانه با نام امید در فرامرز عباسی مشغول فعالیت است.
او از ملزومات کمک درسی برای این افراد می‌گوید و توضیح می‌دهد: نابینایان به وسایل کمک آموزشی مانند ذره بین، به دید (تلویزیونی مدار بسته و وسیله کمک بینایی برای کم بینایان است)، نوتیکر (دستگاه برجسته نگار هوشمند همراه یا همان تبلت هوشمند مخصوص نابینایان و کم بینایان است که ورود اطلاعات در آن از طریق یک صفحه کلید بریل صورت می‌پذیرد و خروجی آن نیز به صوت زبان فارسی و خط بریل است) نیاز دارند، اما با توجه به قیمت‌های بالای آن ها، تهیه این وسایل کمک خیریان را می‌طلبد.
یک کارشناس دانش آموزان آسیب دیده بینایی نیز با اشاره به اینکه این افراد نیاز به درک شدن دارند نه ترحم می‌گوید: برای آن‌ها مهم درک کردن است، وقتی با آن‌ها صحبت می‌کنید، می‌گویید: «ببین من چی می‌گم»، «دیدی»، او هم پاسخ می‌دهد: «بله»، مفهوم دیدن ما با آن‌ها فرق دارد. دیدن برای آن‌ها به معنای درک کردن است. آن قدر حسشان قوی است که همه آنچه را در اطرافشان هست درک می‌کنند. ما باید مثل فرد بینا با آن‌ها برخورد کنیم و قوانین آن‌ها را بدانیم. او که چند سالی است با روشندلان کار می‌کند، معتقد است آن‌ها این حس را می‌فهمند که به آن‌ها نگاه می‌کنیم یا در هنگام صحبت به آ ن‌ها اهمیت نمی‌دهیم.
زبیده ا... پناهی با اشاره به تخفیفات شورای شهر پنجم نسبت به هزینه ایاب و ذهاب معلولان تقاضا دارد شورای ششم نیز این موضوع را در نظر بگیرد و ادامه می‌دهد: آشنایی نداشتن مردم با آسیب دیده بینایی، باعث مشکل برای خودشان و دیگران می‌شود. مدیریت شهری تلاش می‌کند شهری امن برای این افراد فراهم کند، اما به دلیل نداشتن شناخت مناسب، برخی موارد آن طور که باید مناسب سازی نشده است. به طور مثال داربست‌های ساخت و ساز برای نابینایان دردسر است. آن‌ها پایین داربست را با عصایشان حس می‌کنند، اما نمی‌دانند داربست است و ممکن است آسیب برساند؛ برای همین سرشان به داربست می‌خورد و آسیب می‌بینند.
یکی دیگر از مشکلات نابینایان در هنگام تردد در شهر ایستادن در ایستگاه اتوبوس است. همیشه باید یک نفر در ایستگاه باشد که به آن‌ها بگوید چه خطی آمده است یا ایستگاه چندم است و او کجا پیاده شود. در مترو فرهنگ سازی و همانندسازی‌هایی اجرا شده است، اما اتوبوس‌ها نه. اتوبوس‌های ما گویا نیست و معلوم نیست خط چندند.
او درباره حضور نابینایان در جامعه توضیح می‌دهد: وقتی با خانواده دانش آموزان نابینا برای حضورشان در جامعه صحبت می‌کنیم می‌گویند ما جرئت نمی‌کنیم فرزندمان به تنهایی به خیابان بیاید. دلیل آن هم این است که از نگاه آن‌ها شاید به ظاهر شهر فرهنگ سازی شده است، اما هنوز مردم شناخت لازم را پیدا نکرده اند که اگر نابینایی را دیدند ترمز کنند تا او عبور کند. در واقع مردم با قوانین مرتبط با نابینایان آشنایی ندارند.
ا... پناهی به نقل از مادران روشندلان می‌گوید: این منصفانه نیست که روشندلی مبلغی را به راننده بدهد و او بی توجه به شرایط نابینا خواسته و ناخواسته سر او را کلاه بگذارد و بقیه پولش را ندهد یا مبلغ بیشتری دریافت کند.
اگر بخواهیم نابینایان و دغدغه هایشان را بشناسیم، باید از همان کودکی به فکر باشیم و تلاش کنیم. کارشناس نابینایان آموزش و پرورش استثنایی با اشاره به این موضوع ادامه می‌دهد: سعی می‌کنیم دانش آموزان را به مدارس عادی بفرستیم تا دیگردانش آموزان درباره نیازها، توانایی‌ها و نوع برخورد با آن‌ها آموزش ببینند. به مدرسه نامه می‌زنیم دانش آموز تحت حمایت ماست. در هفته ۲ تا ۴ ساعت معلم رابط می‌آید و کمک می‌کند. سعی می‌کنیم مدرسه را مناسب سازی کنیم.
وی از وجود کتابخانه‌های تخصصی در این مدرسه می‌گوید و توضیح می‌دهد: در مشهد کتابخانه تخصصی نابینایان در مرکز پسرانه امید در بولوار شفاست که همه کتاب‌ها را دارد. علاوه بر آن کتابخانه شریعتی و کتابخانه امام خمینی (ره) کتاب‌های بریل و کتاب‌های صوتی دارند که می‌توانند از آن نگهداری کنند.