طنین همتی|شهرآرانیوز، محمدعلی نعمت‌نژاد در تشریح وضعیت سد‌های استان در نیمه دوم سال و میزان بارندگی‌ها در گفت‌گو با شهرآرانیوز اظهار کرد: سال آبی از اول مهر شروع و تا مهرماه سال بعد محسوب می‌شود. میزان بارندگی استان در این ۲۰ روز بر اساس گزارش ایستگاه‌های آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی حدود یک‌دهم میلی‌متر بوده که درواقع در مدت مشابه سال قبل این میزان چهاردهم میلی‌متر بوده است. این میزان بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت ۱.۲ میلی‌متر و نسبت به سال آبی گذشته حدود ۸۸ درصد و نسبت به بلندمدت ۹۶ درصد کم شده است.
به گفته معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی، در سال آبی گذشته یعنی از مهرماه ۹۹ تا ابتدای مهرماه ۱۴۰۰ هم ما شاهد کاهش بارندگی بودیم، به‌طوری‌که حدود ۹۷ میلی‌متر بارندگی داشتیم. این میزان نسبت به سال آبی قبل آن یعنی مهر ۹۸ که ترسالی بود و ۲۹۷ میلی‌متر بارندگی داشتیم، خیلی کمتر بود. سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل آن ۶۵ درصد کاهش بارندگی و نسبت به متوسط بلندمدت هم ۴۷ درصد کاهش بارندگی داشتیم. در واقع سال آبی گذشته سال خشکی بود و سال آبی پیش‌رو هم با پیش‌بینی‌های انجام‌شده سال خشکی خواهد بود که امیدواریم شاهد بارندگی باشیم.
وی با اشاره به اینکه حجم آب سد‌ها از سال گذشته تاکنون به‌دلیل بارندگی سال ۹۸ است، تصریح کرد: در استان حدود ۱۹ سد بزرگ داریم که به‌عنوان سد‌های مخزنی هستند. حجم مخزن این سد‌ها در تراز عادی یک‌میلیارد و ۵۷۲ میلیون مترمکعب است و حجم آب قابل تنظیم سالیانه آن‌ها نیز ۹۱۰ میلیون مترمکعب است.
اکنون حجم آب مخازن ما در ۱۹ سد استان ۴۳۸ میلیون مترمکعب است که سال گذشته در همین موقع ۹۰۰ میلیون مترمکعب آب داشتیم. فقط ۲۸ درصد مخازن سد‌های استان پر است، در صورتی که سال قبل این مخازن ۵۷ درصد پر بوده‌اند.
نعمت‌نژاد یادآور شد: مخازنی در استان که ورودی آب ندارند، امکان تأمین آب برای مصارف کشاورزی را هم ندارند. توصیه می‌شود کشاورزان در کشت پاییزه از سد‌هایی که حقابه کشاورزی دارند استفاده و حجم آب مصرفی‌شان را مدیریت کنند. تعدادی از سد‌ها مثل طرق، کارده و تبارک برای مصارف آب شرب بعضی شهرستان‌ها هستند و برای استفاده از این سد‌ها برنامه‌ریزی لازم انجام شده است تا قطعی آب نداشته باشیم.
به‌گفته نعمت‌نژاد، درواقع، چون امسال سال خشکی است، ورودی سد‌ها اکنون صفر شده است و سیلابی نداریم. درواقع مصرف همین آب موجود در مخازن سد‌ها باید مدیریت شود.
وی تصریح کرد: در بحث آب‌های زیرزمینی سندی تنظیم شده که سند سازگاری با کم‌آبی است. این سند سال ۹۸ در استان تنظیم شده و به تأیید مقامات استانی و کشوری رسیده است. بر اساس این سند، در حوزه آب‌های زیرزمینی و بهره‌برداری از چاه‌ها بحث انسداد چاه‌های غیرمجاز، جلوگیری از اضافه‌برداشت چاه‌های مجاز و نصب کنتور هوشمند به‌طور جدی دیده شده و به دستگاه‌های مربوط ابلاغ شده است تا براساس آن عمل کنند. به‌طوری‌که باید از چاه‌ها طبق برنامه برداشت شود و برنامه کشت را باید براساس میزان حجمی که در پروانه‌ها قید شده است، تنظیم کنند، چون پروانه برداشت آب مازاد به‌هیچ‌عنوان به چاه‌های کشاورزی داده نخواهد شد.
معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی ابراز کرد: تأکید و توصیه ما به کشاورزان این است که برنامه‌های خود را منطبق با حجم آبی که در پروانه قید شده است، تنظیم کنند، چون کنتور‌های هوشمند روی چاه‌های کشاورزی نصب است و مشابه کارت سوختی که برای وسایل نقلیه در اختیار مردم است، برای چاه‌های کشاورزی هم در نظر گرفته شده است. به‌طوری‌که تقریبا در همه چاه‌های کشاورزی کنتور نصب کردیم و به کنتور‌ها شارژ می‌دهیم.
این مقام مسئول گفت: با همکاری و همیاری تشکل‌های کشاورزی در استان، بعد از تنظیم سند سازگاری، کشاورزان در ۲ سال گذشته نزدیک به ۶۰۰ میلیون مترمکعب نسبت به اضافه‌برداشت سال‌های قبل از چاه‌های کشاورزی کمتر برداشت کرده‌اند که جای قدردانی دارد.
وی تأکید کرد: در حوزه آب سطحی، باتوجه‌به پیش‌بینی‌ها و شرایط مخازن آبی، خواهشمندیم بهره‌برداران کشاورزی مصرفشان را مدیریت کنند و در جا‌هایی که ورودی سیلاب و آب به مخزن سد نداشته‌ایم، کاشت پاییزه انجام ندهند. در نهایت اگر وضعیت بهتر شد و ورودی به مخازن داشتیم، مسلما بخش کشاورزی هم بهره می‌برد، اما با شرایط موجود در آب‌های سطحی، قطعا به مشکل کم‌آبی برمی‌خوریم.