به گزارش شهرآرانیوز، جوانه‌های چشایی دائما در حال جایگزین شدن هستند بنابراین تغییر در سلامت، مواد مغذی دریافتی و تغذیه، داروها، هورمون‌ها و سن، همگی میتوانند باعث تلخی دهان شوند.
یک علت تلخ شدن دهان، برگشت اسید معده به مری است که میتواند موجب سوزش سردل یا رفلاکس معده شود. دریچه اتصال بین مری و معده به طور معمول باید بسته باشد تا اسید نتواند از معده خارج شود. ولی وقتیکه این دریچه ضعیف شده یا آسیب ببیند، اسید‌ها خارج شده و موجب یک احساس سوزش در معده و قفسه سینه میشوند. همه این موارد باعث تلخی دهان میشود.
کمبود ویتامین یک علت تلخی دهان است. ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، برای عملکرد درست اندام‌ها مثل طعم، مزه و بو لازمند. به عنوان مثال روی برای حواس چشایی و بویایی لازم است. به همین خاطر قبل از مصرف مکمل روی، پزشک میزان روی بدن را چک می‌کندو جالب است بدانید افزایش روی هم میتواند باعث تلخی دهان شود. همچنین یکی دیگر از عواملی که موجب از دست دادن طعم غذا‌ها یا تلخی دهان میشود، کمبود ویتامین B۱۲ است.
سیگار کشیدن هم میتواند مزه تلخ در دهان ایجاد کند. دلیل آن هم اینست که سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است و به جوانه‌های چشایی آسیب می‌زنند. اگر سیگار ترک شود جوانه‌های چشایی رشد کرده، بیشتر میشوند و احساس مزه و طعم بهبود می‌یابد. ولی در برخی موارد هم در افرادیکه سالیانی است سیگار می‌کشند ممکنست پس از ترک سیگار هرگز جوانه‌های چشاییشان بهبود نیابد.
بهداشت ضعیف دهان موجب مشکلات لثه و دندان مانند ژینژیویت میشود که در تغییر طعم دهان و تلخی دهان تاثیر زیادی خواهد داشت.
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، سرما خوردگی، آلرژی و سینوزیت همه میتوانند موجب احتقان مسیر بینی، کاهش حس بویایی یا تلخی دهان شده و در نتیجه توانایی چشیدن طعم‌ها را کاهش دهند.
در مراحل اولیه بارداری، برخی از زنان حس چشایی شان عوض میشود. ممکن است طعم فلزی عجیب در دهان حس کنید یا اینکه برخی غذا‌ها به خوشمزگی قبل نباشند. یا مثلا از غذا‌هایی که قبلا دوست داشته اید دیگر خوشتان نیاید.
در کنار شیمی درمانی و استفاده از دارو‌های بیولوژیکی ممکن است طعم عجیبی در دهان حس مانند طعم فلز، یا چیز تلخ یا شور حس شود. همچنین تلخی دهان گاهی از عوارض این مورد است.
یکی دیگر از علل تلخی دهان برخی از دارو‌هایی است که برای درمان آلرژی، بیماری آلزایمر، آنمی، آسم، فشار خون، گلوکوم (آب سیاه)، بیماری پارکینسون، نقرس، آرتروز روماتیسمی، اسکیزوفرنی و مشکلات تیروئید مصرف میشوند و نیز آنتی بیوتیک‌ها (مانند مترونیدازول)، ضد قارچها، کورتیکواستروئیدها، دیورتیک‌ها و چسب‌های نیکوتین و … استفاده میشوند.
خشکی دهان به علت بی آب شدن بدن یا آسیب غدد بزاق، گاهی باعث طعم فلزی در دهان میشود. همچنین کسانیکه دیابت یا بیماری تیروئید، کبد یا کلیه دارند ممکنست گاهی حس تلخ شدن دهان داشته باشند یا مزه دهانشان با قبل فرق کند.
یکی دیگر از عوامل موثر بر تغییر طعم غذا‌ها پیری و سوء تغذیه است. طعم شیرین و شور اغلب با تغذیه نامناسب یا پیری، کاهش می‌یابد.
سندرم سوزش دهان، گلاسودینیا، گلاسوپیروز، استومودینیا و دیسستزی دهان مشکلی است که با حس مداوم سوزش در لبها، زبان یا جای دیگری در دهان مشخص میشود. این مشکل گاهی باعث کاهش چشایی یا حس تلخی دهان همراه است.
جراحی‌هایی که در دهان، بینی و حلق انجام میشود، میتوانند به عصب‌های جوانه‌های چشایی یا غدد بزاق آسیب زده و باعث تلخی دهان یا مشکلاتی در چشیدن طعم غذا شوند.
برخی افراد به صورت ارثی ممکن است ناتوانی بویایی یا چشایی بو‌ها و طعم‌های خاصی را تجربه کنند. ضعف چشایی (Hypogeusia) به کاهش چشایی و اختلال چشایی (dysgeusia) یک طعم غیر طبیعی اشاره دارد. البته این مشکل نادر است.
برای درمان تلخی دهان و کاهش علایم آن روش‌های زیادی وجود دارد. برخی از این روش‌ها را در این بخش از مجله پزشکی آسان طب به شما معرفی می‌کنیم.
برای درمان تلخی دهان زبان تان را هم مسواک بزنید. این کار را میتوانید با خود برس مسواک انجام دهید همچنین برخی مسواک‌ها پشت شان برجسته است و مخصوص تمیز کردن زبان هستند. مسواک زدن زبان کمک می‌کند تا باکتری‌ها و مخمر‌ها که در آن‌ها جمع شده و طعم ایجاد شده آن‌ها با ذائقه شما تداخل دارند، از بین بروند. پس سعی کنید بعد از مسواک زدن دندان، زبان تان را هم مسواک بزنید.
یکی دیگر از روش‌های درمان تلخی دهان، خوردن میوه‌های خانواده مرکبات است. مخصوصا برای مواردی که علت تلخی دهان پیری، آسیب، بارداری و درمان سرطان است. مرکبات با تقویت و تحریک جوانه‌های چشایی میتوانند به بهبود شما کمک کنند. میوه‌هایی مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت موجب افزایش میزان بزاق شده و تلخی دهان را کاهش می‌دهند.
رعایت بهداشت دهان و دندان از تجمع باکتری‌ها جلوگیری کرده و طعم بد را در دهان از بین می‌برد. برای اینکار باید روزی دو بار و ترجیحا بعد از هر وعده غذایی دندان‌ها را مسواک بزنید. هر بار مسواک زدن باید ۲ الی ۳ دقیقه طول بکشد. این زمان باعث میشود در مورد از بین رفتن باکتری ها، مانده‌های غذا و پلاک‌ها مطمین شوید.
یکی دیگر از روش‌های درمان تلخی دهان استفاده از جوش شیرین است. جوش شیرین باکتری‌هایی که باعث ایجاد مزه تلخ در دهان پس از غذا خوردن میشوند را خنثی می‌کند. جوش شیرین (بی کربنات سدیم) به طور طبیعی قلیایی است و میتواند به کاهش اسید مضر در دهان کمک کنند. شما میتوانید نصف قاشق چای خوری نمک، یک چهارم قاشق چای خوری جوش شیرین و یک فنجان آب گرم را با هم مخلوط کنید و آن را در دهان بچرخانید. همچنین اگر علت تلخی دهان سوزش سر دل باشد میتوانید ۱.۲ قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب حل کنید. بعد از هر وعده غذایی این محلول را بنوشید.
منبع: جام جم آنلاین