محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ بررسی‌های آماری صنعت ساختمان، حاکی از آن است که شاخص بخش ساختمان در مهرماه امسال عدد ۵۶/۹۲ بوده است که نسبت به ماه قبلاز آن (۴۷/۷۳) افزایش درخورتوجهی یافته است. این موضوع نشان دهنده رشد فعالیت‌های کسب وکار در حوزه صنعت ساختمان در مهرماه نسبت به شهریور است. باتوجه به اینکه شاخص صنعت ساختمان در مهر سال گذشته، ۵۳/۱۳ و در مهر ۱۳۹۸ رقم ۴۴/۳۰ بوده است، نتیجه می‌گیریم که شاخص ساخت وساز در مهرماه امسال نسبت به دو سال گذشته رشد زیادی کرده است.
شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان در مهر امسال نیز به رقم ۳۹/۵۵ رسید که نسبت به شهریور (۴۵/۰۸) بیشتر بوده است. این شاخص در مهر سال گذشته، ۵۰ و در مهر ۹۸، ۴۶/۳۰ بوده است.
در مهر امسال، شاخص میزان قیمت مواد اولیه با ثبت عدد ۷۲/۶۹ نسبت به ماه قبل آن کاهش داشت که نشان دهنده کاهش احتمالی روند صعودی قیمت‌ها و حرکت به سمت ثبات نسبی قیمت مصالح پایه است، با این حال همچنان تورم قیمت‌ها در بخش صنعت ساختمان سنگین است.
این شاخص در مهر سال گذشته ۹۷/۶۶ و در مهر ۱۳۹۸، ۶۰/۷۶ بوده است. بر این اساس هرچند شاخص میزان قیمت مواد اولیه نسبت به دو سال پیش افزایش یافته، روند افزایش قیمت‌ها نسبت به سال گذشته کاهشی بوده است. قیمت محصولات تولیدشده (یا خدمات ارائه شده) در مهرماه با کاهش شاخص نسبت به شهریور به ثبت رسید و این دومین ماه متوالی کاهش این مولفه است. در مهر امسال این شاخص ۶۱/۱۵ و در مهر سال گذشته ۸۲/۸۱ بوده است.
رئیس هیئت مدیره انجمن انبوه سازان خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه وضعیت ساخت وساز در مهرماه نسبت به ماه قبل از آن و همچنین نسبت به سال گذشته بهتر شده است، می‌گوید: افزایش ریسک و بازدهی سرمایه گذاری در سایر بازار‌ها مانند طلا، سکه و دلار سبب شده است بخشی از سرمایه‌ها وارد بخش ساخت وساز شود. به عنوان نمونه درحالی که سال گذشته بازار سرمایه برای ورود سرمایه بسیار جذاب بود، امسال به میزان سال گذشته جذابیت لازم برای این کار را ندارد.
محمود پژوم می‌افزاید: علاوه بر این باتوجه به اینکه مسکن یکی از نیاز‌های اساسی خانوارهاست، روند رکود ساخت وساز در سال‌های گذشته سبب شده است این انباشت تقاضا همچنان وجود داشته باشد و اکنون خودش را به صورت تقاضا در بازار ساخت وساز نشان دهد که درنتیجه به رونق ساخت وساز منجر شده است. وی درباره رونق ساخت وساز در مشهد نیز می‌گوید: ساخت وساز در مناطق مختلف مشهد پراکنده است، ولی در مناطق غرب و شرق شهر رونق بیشتری دارد. همچنین چندی است که انبوه سازان ورود بیشتری به حوزه ساخت وساز در حاشیه شهر مشهد کرده اند و همین مسئله نیز سبب شده است ساخت وساز در شهر رونق بیشتری بگیرد.
براساس آمار‌های منتشرشده از بازار‌های مالی در مهر امسال، بازار مسکن و بورس با رشد یکسان ۲/۳ درصدی بیشترین بازدهی را از آن خود کردند، با این حال نگرانی از نوسان بورس، سبب شده است این بازار مانند سال گذشته برای سرمایه گذاری جذاب نباشد. همچنین در هشت ماه امسال، مسکن با ۱۹ درصد بعد از خودرو (۲۲ درصد) بیشترین بازدهی را داشته است، با این حال جذابیت سنتی بازار مسکن سبب شده است این بازار بیش از بازار خودرو بتواند در جذب سرمایه گذار موفق باشد.
در هفت سال منتهی به پایان سال ۹۹ کل تیراژ ساخت در کشور ۴۵ درصد کمتر از هفت سال قبل از آن (سال‌های ۸۶ تا پایان ۹۲) بوده است، طوری که در هفت سال منتهی به پایان سال ۹۹ در کشور به طور میانگین سالانه ۴۰۶ هزار واحد مسکونی احداث شده که این میزان در هفت سال پیش از آن ۷۰۳ هزار واحد بوده است. کارشناسان اقتصادی باتوجه به سیاست‌های حمایتی دولت سیزدهم از ساخت وساز، معتقدند که این سیاست‌ها سبب شده است ریسک سرمایه گذاری در این بازار کاهش یابد و امید به رونق در بین سازنده‌ها فزونی بگیرد. این مسائل سبب تمایل به ساخت وساز بیشتر شده است.
محمد سیف الدین، کارشناس حوزه مسکن، نیز در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه دو عامل تأثیرگذار بر وضعیت بازار مسکن در ماه‌های باقی مانده از سال وجود دارد که اولی، سرنوشت مذاکرات وین و دومی بازدهی نسبی سایر بازار‌های رقیب است، می‌گوید: وضعیت این دو عامل است که تعیین می‌کند بازار به دوره پیش رونق وارد خواهد شد یا اینکه بار دیگر دچار وضعیت رکود تورمی می‌شود.
وی می‌افزاید: در این بین، نقش مذاکرات در تعیین انتظارات غالب در بازار مسکن به مراتب پررنگ‌تر است؛ کمااینکه تجربه چهارساله اخیر نشان داد که اثر متغیر‌های سیاسی بر بازار مسکن به مراتب بیش از هر زمان دیگری است و حساسیت بازار دربرابر وضعیت متغیر غیراقتصادی و نیز تغییرات قیمت ارز که به طور مستقیم تحت تأثیر میزان ریسک متغیر غیراقتصادی است، افزایش یافته است.
وی بیان می‌کند: چنانچه مذکرات به نتیجه برسد، ممکن است بازار مسکن هم ابتدا به شکل افت قیمت اسمی و سپس به افت قیمت واقعی مسکن واکنش نشان دهد. به این صورت که در مناطق ضعیف و متوسط مشهد که فاصله قدرت خرید با سطح قیمت‌ها اندک است، مانند مناطق ۳ و ۷ و ۱۰ و ۱۲ و قسمتی از مناطق ۹ و ۱۱ که همگی جزو مناطق پررونق معاملاتی مشهد به حساب می‌آیند، احتمالا افزایش فروشنده‌ها در عمل، ممکن است به کاهش قیمت اسمی مسکن نیز منجر شود و در مناطق قوی مشهد مانند مناطق یک و ۲ و قسمتی از ۹ و ۱۱ مالکان در برابر پیشنهاد‌های قیمتی مقاومت خواهند کرد.
سیف الدین می‌گوید: حتی اگر چنین نشود، ثبات نسبی قیمت در معاملات فروش مسکن، سبب خواهد شد تورم مسکن، نرخی کمتر از تورم عمومی داشته باشد و این وضعیت آن قدر ادامه پیدا می‌کند که، چون تورم مسکن از تورم عمومی جا مانده است، عملا قیمت واقعی مسکن کاهش پیدا می‌کند. از آن طرف قدرت خرید متقاضیان مسکن به تدریج افزایش خواهد یافت و قیمت مسکن در سطوح قبلی تقریبا درجا خواهد زد یا ریزنوسان خواهد داشت، بنابراین پس از گذشت یک دوره زمانی، نقطه بازگشت خریداران به بازار باتوجه به ترمیم قدرت خرید آن‌ها در عین ثبات نسبی قیمت مسکن فراخواهد رسید و حجم معاملات در آن مقطع زمانی افزایش خواهد یافت.