عادل نجفی | شهرآرانیوز - از تحویل بسته‌های پستی و سفارش پیتزا تا استفاده در موقعیت‌های خطرناک مانند بلایای طبیعی می‌توان ردپایی از پرنده‌های بی‌سرنشین هوشمند یا همان پهپادها را مشاهده کرد. این تجهیزات کوچک، اما پیچیده به‌زودی کاربری‌های بیشتری نیز پیدا می‌کنند و بدون تردید به جعبه ابزار هوشمند مهندسان معماری و مدیران شهری اضافه می‌شوند. نهاد‌های قانون‌گذاری پرنده‌های خصوصی اعم از پهپادها و هواپیما‌های شخصی همواره در تلاش برای تصویب قوانین محدودکننده هستند تا فضای ملی هوایی ایمن و در دسترس همه قرار بگیرد. اما صنایع تجاری کاربری‌های بالقوه آن‌ها را به خوبی درک کرده‌اند و می‌کوشند با استفاده از فناوری‌های هدایتگری هوشمند، بهره‌وری حداکثری از آن‌ها داشته باشند.
اما شهرسازان و معماران نیز از این پیشرفت‌ها غافل نمانده‌اند. استاندارد‌های ساخت‌وساز و برنامه‌ریزی شهری بریتانیا از نمونه‌های اروپایی دستخوش تغییرات ناشی از این فناوری است که به طور مشخص در ۵ حوزه شاهد تغییرات زیادی از جمله کاهش هزینه‌های اجرایی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان در آینده خواهد بود. بصری‌سازی داده‌ها و افزایش دسترسی‌پذیری و دقت آن‌ها امروز بیش از هر زمانی در دسترس بشر است و به‌زودی شیوه شهرسازی و شهرنشینی ما را تغییر خواهد داد. در ادامه با این حوزه‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
شهرنشینی با سرعت زیادی در حال گسترش است. هرچه افراد بیشتری متقاضی سکونت در مناطق شهری می‌شوند، وظیفه و مسئولیت برنامه‌ریزان شهری دشوارتر می‌شود. در چنین شرایطی، جمع‌آوری اطلاعات نقش اساسی در هر نوع برنامه‌ریزی تلقی می‌شود که همراه با تحلیل دقیق و برداشت‌های میدانی بهترین نتیجه را به دست می‌دهد. در شرایط معمولی، چنین فرایندی نیروی انسانی، زمان و هزینه زیادی به دنبال دارد. اما با استفاده از پهپادها می‌توان حجم بسیار زیادی از داده‌ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن گردآوری کرد و با استفاده از هوش مصنوعی و فرایند‌های یادگیری ماشینی، نتایج تحلیلی آن‌ها را با هزینه‌هایی به‌مراتب کمتر در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دست آورد.
رصد هوایی و تهیه نقشه اصلی از گام‌های ابتدایی در هر منطقه در حال توسعه است. تحلیل هوایی چشم‌انداز‌های شهری در مناطق و بافت‌های شهری متراکم بسیار دشوار است. در طرف دیگر، مناطق منفصل شهری نیز که فاصله مکانی زیادی تا بافت‌های متراکم دارند مشکلات خاص خود را دارند. از جمله، می‌توان به کیفیت و کمیت تصاویر ماهواره‌ای مناطق حومه‌ای و منفصل اشاره کرد. اما اکنون می‌توان با استفاده از پهپاد‌های مجهز به دوربین‌های با کیفیت تصویربرداری بالا مناطق متراکم شهری یا بافت‌های منفصل در مناطق حومه را به‌سادگی و با سرعت بالا نقشه‌برداری کرد تا در هزینه‌ها نیز صرفه‌جویی شود. توسعه فناوری‌های حوزه واقعیت مجازی و اسکنر‌های سه‌بعدی (LiDAR) می‌توانند اثر برجسته‌ای بر بهبود کاربری‌های این حوزه داشته باشد.
طراحی و پیاده‌سازی یک موقعیت در حال توسعه روی کاغذ و در مجاورت محیط پیرامونی آن همواره از چالش‌های طراحان شهری بوده است. طراحی دقیق چنین نقشه‌ای نیازمند اندازه‌گیری‌ها و مقیاس‌های دقیق است که تاکنون عمدتا توسط نیروی انسانی انجام می‌گیرد. اما تصمیم‌گیری آگاهانه در این حوزه در شهر‌های هوشمند آینده هدفی است که با استفاده از پهپادها به عنوان بخشی از جعبه ابزار طراحان شهری محقق می‌شود. محاسبه فواصل و تقریب‌ها با استفاده از حسگر‌های گرمایی و تصویربرداری هوایی می‌تواند بازنمایی واقعی‌تر از محیط بدهد و طراحی موقعیت دقیق‌تری تجربه شود.
استفاده از فناوری سه‌بعدی حتی برای فروش املاک و مستغلات مسکونی امر رایجی شده است. در چنین شرایطی، استفاده از پهپاد‌های مجهز به دوربین‌هایی با قابلیت تصویربرداری سه‌بعدی به مدیران شهری امکان بازنمایی با کیفیت بالا از محیط پیرامون پروژه‌ها و ظرفیت‌های بالقوه آن‌ها را می‌دهد. با افزایش تلفن‌های همراه هوشمند و کاربری‌های واقعیت افزوده، امکان انتقال این تصاویر به شهروندان نیز افزایش می‌یابد. اکنون شهروندان نیز می‌توانند با دیدی هوایی، مسائل پیچیده را به‌سادگی درک کنند و حتی همراهی بیشتری با مدیران شهری و پروژه‌ها داشته باشند.
توسعه فناوری‌ها به مدیران و طراحان شهری برای کاهش آثار منفی پروژه‌ها و اقدامات توسعه‌ای کمک می‌کنند. فناوری‌های پهپادی می‌توانند به مدل‌سازی دقیق‌تر پیرامون کنش‌های شهروندان، وسایل نقلیه و یا حتی مؤلفه‌های زیست‌محیطی نظیر وزش باد کمک کنند. الگو‌ها و مدل‌های احصاشده نیز به طراحان و برنامه‌ریزان در سنجش وضعیت اجتماعی کنونی و محیط پیرامونی آن‌ها با جزئیات بسیار بیشتر کمک می‌کنند.
در ادامه بخوانید
نگاهی به پروژه هوشمندسازی رصد تخلفات ساختمانی در مناطق پیرامون شهر