محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ در سال‌های اخیر تفاوت زیاد قیمت کالاها از کارخانه تا رسیدن به دست مصرف کننده و سوءاستفاده‌های به وجودآمده از این مسئله همواره توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است؛ به عنوان نمونه بار‌ها گزارش شده است که برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای با تبانی با واحد‌های تولیدی، اقدام به درج قیمت غیرواقعی به عنوان قیمت مصرف کننده بر روی کالاها کرده اند و بعد در پوشش تخفیف، همان کالاها را بیشتر از قیمت واقعی به شهروندان فروخته اند. بروز چنین تخلفاتی سبب شده است سازمان حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان درصدد برآید طرح «درج قیمت تولیدکننده» را به عنوان جایگزین «قیمت مصرف کننده» بر روی کالاها به اجرا درآورد. در مرحله اول اجرای این طرح، واحد‌های تولیدکننده و واردکننده انواع پودر لباسشویی، دستمال کاغذی، پوشک بچه، یخچال فریزر، تلویزیون و ماشین لباسشویی، انواع آب میوه، آب معدنی، ماءالشعیر، نوشابه گازدار، غذاساز، نوشیدنی ساز، چرخ گوشت و ماکروویو موظف به درج قیمت تولیدکننده یا واردکننده بر روی محصولات خود هستند.
براساس مفاد دستورالعمل، قیمت تولیدکننده یا واردکننده درج شده بر روی کالا باید مطابق با قیمت فروش براساس فاکتور‌های فروش باشد و عبارت «با احتساب مالیات بر ارزش افزوده» یا «معاف از مالیات بر ارزش افزوده» به منظور جلوگیری از اخذ مضاعف مالیات، در کنار قیمت درج شود. هرگونه تخفیف بیش از ۳درصدی باید با کاهش قیمت فروش تولیدکننده درج شده بر روی کالا باشد و تخفیف بیش از ۳درصد (به غیر از استثنا) خارج از نرخ‌های درج شده بر روی کالا از مصادیق رعایت نکردن ضوابط قیمت گذاری محسوب می‌شود و با متخلفان برابر قانون برخورد خواهد شد. حداکثر مبلغی که مجموع حلقه‌های توزیعی از تامین کننده تا مصرف کننده، با احتساب مجموع ضریب سود پخش سراسری (درصورت مشمول شدن) و سود خرده فروشی، می‌توانند به قیمت مندرج روی کالا اضافه کنند، ۱۷ تا ۲۷درصد بسته به نوع کالاست.
باتوجه به اهمیت اجرای این طرح و تأثیر آن بر ایجاد آرامش در بازار، قرار است از امروز بازرسان سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی همراه با تیم رسانه‌ای شهرآرا، بازرسی از واحد‌های تولیدی را آغاز و بر روند قیمت گذاری کالاها در واحد‌های تولیدی نظارت کنند. در این میان، با تخلفات احتمالی نیز برخورد می‌شود. این بازرسی‌ها در قالب پویش «بی قیمت نخریم ۲» انجام می‌شود.
پیش از این شهرآرا با همکاری سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اقدام به راه اندازی دو پویش «بی قیمت نخریم» در پاییز ۹۸ و «ماسک به قیمت مصوب» در تابستان ۹۹ کرده بود. در پویش بی قیمت نخریم، بازرسان صمت و خبرنگاران شهرآرا از واحد‌های صنفی در شهر بازدید می‌کردند و با فروشگاه‌هایی که از درج قیمت کالاها خودداری می‌کردند، برخورد می‌شد.
اجرای موفق پویش بی قیمت نخریم در مشهد، سبب شد این پویش به دستور معاون وقت وزیر صمت، کشوری شود و در سایر استان‌ها نیز به اجرا دربیاید. در پویش ماسک به قیمت مصوب نیز که در زمان التهاب بازار ماسک به اجرا درآمد، با بازرسی از واحد‌های تولیدی و واحد‌های صنفی، با تولیدکنندگان و فروشنده‌هایی که ماسک‌های خود را بیشتر از قیمت مصوب عرضه می‌کردند، برخورد می‌شد. معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه تاکنون قیمت درج شده بر روی کالاها قیمت مصرف کننده بوده است، گفت: این قیمت‌ها با احتساب هزینه‌های تولید و توزیع از عمده فروشی تا خرده فروشی، مانند سود مراکز و عاملان پخش یا توزیع و هزینه حمل ونقل و... محاسبه و بر روی کالاها درج می‌شد.
محمدجواد ساعدی افزود: این نوع قیمت گذاری در بیشتر مواقع شفاف نبود و سبب شده بود برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای از این مسئله سوءاستفاده کرده، با تبانی با کارخانه ها، قیمت‌های غیرواقعی را به عنوان قیمت مصرف کننده بر روی کالاها درج کنند و ازسوی دیگر فروشندگان در پوشش تخفیف، همین کالاها را با قیمتی کمتر از قیمت مصرف کننده درج شده روی کالا به شهروندان می‌فروختند. وی بیان کرد: بر این اساس، وزارت صمت به منظور جلوگیری از تضییع حقوق مصرف کنندگان درصدد برآمد واحد‌های تولیدی را ملزم به درج قیمت تولیدکننده بر روی کالا کند. این کار سبب می‌شود امکان رصد هزینه‌های تولید و میزان سود هریک از عوامل زنجیره توزیع برای بازرسان و مصرف کنندگان فراهم شود. همچنین موجب ایجاد شفافیت در فرایند تولید تا توزیع کالا می‌شود.
از دیگر اهداف اجرای طرح «درج قیمت تولیدکننده بر روی کالاها» این است که حاشیه سود‌های سنگین برخی اجناس کاهش یابد و این اجناس با قیمت مناسب تری به دست مصرف کننده برسد. وی بیان کرد: برخی کارخانه‌ها از طریق حسابرسی معکوس قصد داشتند اجرای طرح درج قیمت‌ها از مبدا را دور بزنند که این کار به دلیل نظارت و مخالفت وزارت صمت محقق نشد.
ساعدی با اشاره به همکاری روزنامه شهرآرا با صمت برای بازرسی از واحد‌های تولیدی گفت: مقرر شده است بازرسان سازمان صمت همراه تیم رسانه‌ای شهرآرا از واحد‌های تولیدی بازدید و بر فرایند درج قیمت تولیدکننده بر روی کالاها نظارت کنند. وی ابراز امیدواری کرد که همراهی شهرآرا در این طرح سبب شود ضمن اطلاع رسانی به شهروندان، از سوءاستفاده‌هایی که در پوشش تخفیف‌های ویژه در فروشگاه‌ها صورت می‌گیرد، جلوگیری شود.
شهروندان در صورت مشاهده کالای بدون قیمت در فروشگاه‌ها می‌توانند موضوع را از طریق سامانه پیامکی روزنامه شهرآرا با شماره ۳۰۰۰۷۲۸۹ به اطلاع ما برسانند.