شکیبا افخمی‌راد | شهرآرانیوز - مستند سینمایی «۷۲ ساعت» که روایتی تازه و منتشر نشده از ۷۲ ساعت منتهی به شهادت حاج قاسم سلیمانی را به تصویر کشیده‌است، روز جمعه ۱۰ دی در سینما هویزه مشهد با حضور مصطفی شوقی کارگردان و مهدی مطهر تهیه‌کننده کار در میان استقبال علاقه‌مندان رونمایی شد. تولید مستند «۷۲ ساعت» دوسال به طول انجامیده و در آن برای اولین‌بار با نزدیک‌ترین افراد ایرانی و عراقی به شهید سلیمانی درباره سه روز پایانی زندگی حاج قاسم گفتگو شده‌است.
نسخه سینمایی این محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج که در خانه مستند تولید شده و ۷۵ دقیقه است، به‌زودی از تلویزیون هم به نمایش درخواهد آمد. در حاشیه این مراسم فرصتی پیش آمد تا با مصطفی شوقی کارگردان «۷۲ ساعت» که سابقه ساخت چندین مستند از جمله مستند «شورش علیه سازندگی» را در کارنامه دارد گفت‌وگویی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید.
شوقی می‌گوید: حاج قاسم در این سه روز از تهران به سوریه و از آنجا به لبنان رفتند، دوباره از لبنان به سوریه برگشتند و بعد هم به عراق رفتند که آن حادثه رخ داد. در واقع در این مستند مسیری که ایشان رفته و با همه افرادی که دیدار و گفتگو داشته از سوی شاهدان عینی روایت شده‌است. همچنین برخی از مکان‌هایی هم که شهید سلیمانی در همین سه روز تردد داشته، نشان داده شده‌است.
او یادآور می‌شود: در میانه کار، ما به روایتی هم درباره عراق دست پیدا کردیم، اینکه حاج قاسم یک هفته قبل از آنکه به این سفر سه‌روزه برود، بعد از یک ماه حضور در عراق به ایران برمی‌گردد. این حضور یک‌ماهه ایشان در عراق هم برای ما مهم شد و به دنبال آن رفتیم.
کارگردان «۷۲ ساعت» با اشاره به اعترضات مردمی عراق به ساختار دولت و چالش‌های حاکمیت سیاسی این کشور در آن روز‌ها تصریح می‌کند: ما با سیاست‌مدار‌ها و فرماندهان امنیتی عراق هم درباره این ماجرا‌ها گفتگو کردیم. به نوعی می‌توان گفت، شرایط عراق در شرایطی که حاج قاسم به شهادت رسید را مورد بررسی قرار دادیم.
شوقی درباره چگونگی رسیدن به ایده ساخت این فیلم نیز توضیح می‌دهد: حدود ۲۰ روز بعد از شهادت حاج قاسم بود که رئیس سازمان سینمایی اوج این قصه را در جمع برخی از فیلم‌سازان تعریف کرد، من روی این موضوع حساس شدم و از همان روز شروع به کار و پژوهش کردم.
او با اشاره به سختی‌های کار یادآور می‌شود: شاید بیش از ۱۰ سفر رفتیم و تردد‌های زیادی داشتیم، به یاد دارم برای یک گفت‌وگوی مهم و چند گفت‌وگوی جانبی حتی حدود ۲۷ روز منتظر شدیم. به گفته کارگردان «۷۲ ساعت» حدود ۷۵ مصاحبه با آدم‌های مختلف برای این مستند انجام شده که ۲۳ گفتگو استفاده شده است.
شوقی قالب فیلمش را آرشیو بازسازی بیان می‌کند و می‌گوید: بیش از ۷۰ درصد آدم‌هایی که در فیلم حضور دارند چهره امنیتی و کسانی هستند که پیش از این جلو هیچ دوربینی حاضر نشده‌اند، از جمله مستشار‌های ایران در سوریه و عراق و فرماندهان میدانی حشدالشعبی که صورت‌هایشان نباید نشان داده می‌شد و یا از نظر فنی روی صدا‌یشان باید کار می‌شد. ما سعی کردیم از این موانع عبور کنیم و مسائل حفاظتی و امنیتی را رعایت کنیم.
او درباره اینکه چرا سه روز پایانی زندگی حاج قاسم را دست‌مایه مستند خود قرار داده نیز توضیح می‌دهد: من روزنامه‌نگار هستم و بیشتر کار‌هایی که انجام داده ام، برمبنای جست‌وجو و تحقیق بوده‌اند. «۷۲ ساعت» هم اثری جست‌وجوگر و قصه‌گوست.
به گفته این کارگردان، حاج قاسم در سه روز آخر عمر شریفش به صورت عجیبی به کشور‌هایی سفر کرده که در ۲۰ سال اخیر به عنوان فرمانده نیروی قدس ایران آنجا کار می‌کرده‌است. این سه روز به‌نوعی نشان‌دهنده آن ۲۰ سال حضور حاج قاسم در فرماندهی نیروی قدس هم هست.
شوقی با اشاره به رونمایی از مستند «۷۲ ساعت» درچند شهر برای امکان پخش آن از رسانه ملی می‌گوید: ما خیلی دوست داریم این فیلم که برشی از زندگی قهرمانانه حاج قاسم را روایت می‌کند از تلویزیون پخش شود و همه مردم آن را ببینند. چون این فیلم سعی کرده جوانبی که تا حالا درباره حاج قاسم گفته نشده را بیان کند. به گفته او سردار سلیمانی فقط یک شخصیت مرتبط با مردم ایران نبوده و در بسیاری از کشور‌های منطقه حضور داشته، حضوی که خیلی فعالانه و جدی برای منافع مردم آن کشور‌ها بوده‌است.
کارگردان «۷۲ ساعت» با تأکید بر اینکه داستان شهید سلیمانی باید لالایی بچه‌های ما شود درباره ساخت آثار درباره حاج قاسم بیان می‌کند: ما در تاریخ ۵۰۰ سال اخیر ایران، شخصیتی مانند حاج قاسم نداریم که در جایگاه خودش یگانه و بی‌نظیر باشد پس حتما باید برای او آثاری ساخته و پرداخته شود. او فقط یک فرمانده نظامی نبود او یک مصلح اجتماعی بود که برای مردم خاورمیانه و حتی خیلی از کشور‌های دیگر جهان خدمت کرده است. به طوری که ما اثرات اقدامات حاج قاسم را همین الان در امنیت مردم سوریه و عراق و زیرساخت‌هایی که از نظر اجتماعی ایجاد شده‌است، می‌بینیم.
شوقی یادآور می‌شود: «۷۲ ساعت» با همکاری مهدی مطهر ساخته شد و فیلمی دونفره است. نسخه‌ای که در سینما‌ها رونمایی می‌شود هم فعلا کامل‌ترین نسخه است، اما امیدوارم بتوانیم با توجه به فضایی که مستند دارد یک سریال هم از آن در بیاوریم.
مهدی مطهر، تهیه‌کننده فیلم هم در صحبت‌های کوتاهی درباره «۷۲ ساعت» توضیح می‌دهد: مطالب ما بیشتر از آن چیزی بود که در فیلم به نمایش درآمد، اما به دلیل محدودیت‌های امنیتی و وجود برخی از ملاحظات نمی‌شد فیلم طولانی‌تر و کامل‌تر باشد.
مطهر، ابراز امیدواری می‌کند فیلم با کمترین محدودیت در روز‌های آینده در تلویزیون پخش شود تا بخشی از عظمت حاج قاسم که جلو دوربین آن‌ها به نمایش درآمده برای مردم هم مشهود شود.
بیشتر بخوانید
فیلم‌سازان مشهدی از اهمیت ساخت اثری داستانی درباره شهید سلیمانی می‌گویند