گزارش میدانی شهرآرا از بازار کالاهای اساسی در مشهد بعد از اصلاح قیمت بنزین
مسعود سلطانی - دچار تناقض شدهایم. همین ۵ روز پیش بود که اعلام افزایش قیمت بنزین سبب شکلگیری صفهای شلوغ در پمپهای بنزین مشهد شده بود و تصور میشد بهزودی این صفها در سایر بازارها و از جمله اقلام اساسی شکل بگیرد. تصویر ازدحام سال گذشته مردم در برابر فروشگاههاى عرضه برنج، رب، روغن، شوینده و ... هنوز در ذهنمان تازه است: «کار ما را هم راه بیندازید. چندتا بخرم تخفیف میدهید؟ آقا، روغن حلبی پیدا میشود؟ ۴ تا روغن لازم دارم. چرا فقط ۲ تا میدهید؟» هر مغازه چند فروشنده داشت و هریک درگیر سؤال و جواب با خریداران بود. اکنون اینجا همان خیابان مصلی است، اما همان فروشندهها در حال سپری کردن روز عادی هستند. هرقدر بخواهید، میتوانید برنج، روغن و دستمال کاغذی ببرید، بدون اینکه کسی به شما اعتراض کند. فقط ممکن است نگاههای متعجب سایر خریداران شما را کمی بیازارد. اما ماجرا چیست؟
همه چیز عادی است
هرقدر مهرماه سال گذشته و با گرانی لحظهای دلار، بر مراجعهکنندگان به بازار مصلی برای خرید کالاهای اساسی افزوده میشد، اکنون با وجود گرانی بنزین، نهتنها خبری از حضور جمعیت انبوه در بازار نیست، بلکه این روزها بازار کالاهای اساسی مشهد روزهای آرامی را سپری میکند. رصد وضعیت توزیع کالاهای اساسی در خیابان مصلی نشان میدهد اقلامی مانند روغن، رب گوجه فرنگی، قند، حبوبات، ماکارونی، برنج ایرانی و هندی و محصولات بهداشتی بهوفور در بازار توزیع شده است. حتی برخی از فروشندگان در صورت خرید بیشتر برخی اقلام برای شما اشانتیون کوچک هم در نظر گرفتهاند. همین مسئله نشان میدهد ذائقه بازار به نحوی تغییر کرده است که حالا تولیدکنندگان مجبورند برای جلب توجه مشتریان، قدری از قیمتهای خود بکاهند. دلیل این آرامش بازار را میتوان به تازهترین گزارش مرکز آمار ایران نسبت داد، گزارشی که در آن گفته شده شیب رشد قیمت کالاهای اساسی کاهش یافته است و همین مسئله در عمل خرید فلهای و ذخیرهسازی مواد غذایی را برای بسیاری از خانوارها فاقد توجیه اقتصادی کرده است. اکنون در بازار مصلی، برنج ایرانی کیلویی ۱۸ تا ۲۵ هزار تومان، برنج هندی کیلویی ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ تومان، قند فله ۶۴۰۰ تومان، لوبیاقرمز ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان، عدس ۷۵۰۰ تا ۸۵۰۰ تومان، لوبیاسفید ۱۲ هزار و ۵۰۰ تا ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان، لوبیا چشمبلبلی ۱۵ هزار تا ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان، روغن ۵ کیلویی ۴۳ هزار تا ۴۴ هزار تومان، روغن مایع ۱۶۲۰ گرمی ۱۵ هزار تومان، روغن مایع ۸۱۰ گرمی ۶۸۰۰ تومان و ماکارونی بستهای ۵۴۰۰ تا ۵۵۰۰ تومان و بسته ۱۰ عددی دستمال کاغذی ۲۰۰ برگ ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان عرضه میشود.
رشد تقاضا نداریم
برخلاف شرایط بازار در مهر ۹۷ که قیمتها ثانیهبهثانیه تغییر میکرد و بازاریان علاقهای به گفتگو با رسانهها نداشتند، این بار بهسادگی با رفتن به اولین واحد صنفی با فروشنده مصاحبه میکنم. حاضر نیست اسمی از او بیاورم، اما به تمام سؤالات با حوصله جواب میدهد. میگوید: روز شنبه میزان خرید مشتریانمان بیشتر شد، اما اکنون شرایط بازار مانند پیش از اصلاح قیمت بنزین کاملا عادی است. قیمتها ثابت است، اما تخفیفها کم شده است. به عنوان مثال، اگر برای خرید نقدی ۴ درصد تخفیف میدادیم، الان ۲ درصد شده یا روی برخی از اجناس، اگر تخفیف ۵/۱ درصدی داشتیم، الان تخفیف حذف شده است. پیرمرد جاافتادهای است که داخل واحد صنفی خود از کف زمین تا زیر سقف روغن، کنسرو رب گوجهفرنگی، ماکارونی و ... چیده است. میگوید: کار اصلی من برنج پاکستانی است، اما ۴ ماه است که بارمان در گمرک خوابیده است و اجازه ترخیص ندارد. این اجناس را که مشاهده میکنید آوردهایم تا بیکار نباشیم. «قاچاق و تقلب در برنج پاکستانی باعث شده است کار بازار برعکس شود و از شهرستان به مشهد برنج بیاید. مگر نیشابور بندر دارد که از آنجا برنج پاکستانی در استان توزیع شود؟!» این جملات متعلق به دومین نفری است که با او صحبت میکنم. او میگوید: بعد از گرانی بنزین، هیچ تغییر قیمتی نداشتیم. فقط گرانی گوجهفرنگی باعث شده است رب گوجهفرنگی حدود ۵ درصد گران شود، اما قیمت سایر اقلام هیچ تغییر نکرده است. سراغ خردهفروشان خیابان مصلی میرویم که سر و کارشان با مردم است. شرایط در مغازههای خردهفروشی نیز در مقایسه با هفته گذشته تغییری نکرده است. صحبتهایشان با حرف عمدهفروشها تفاوتی ندارد. فقط جزئیات کمتری بیان میکنند. همگی آنها تأکید دارند که بر حجم خرید و فروش شهروندان افزوده نشده است.
محمود بنانژاد، رئیس اتاق اصناف مشهد نیز درباره وضعیت بازار به ایسنا گفت: در این ایام، بیشتر شکایتها در حوزه حمل و نقل بوده است. ما از بازار و خود اصناف تماسهایی برای تعیین تکلیف قیمت داشتیم که به آنها گفتیم نگران این موارد نباشند.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز به ایسنا گفت: روز دوشنبه نوسانی در ارتباط با قیمت گوشت اتفاق افتاده بود که کنترل شد و اکنون شرایط بسیار خوبی داریم. علی غفوریمقدم اظهار کرد: در ارتباط با برخی اقلام مانند گوجهفرنگی نیز گزارشهایی داشتیم، اما تغییر قیمت آن ناشی از تغییر بنزین نیست بلکه به دلیل تغییر فصل برداشت گوجه است.