سعید جلائیان|شهرآرانیوز؛ ۱۰ سال پیش که اولین بار المان‌های نوروزی در معابر شهر جانمایی شدند، شهر را تماشایی کردند. پس از نوروز ۱۳۹۰ بود که هر سال به بهانه نوروز صد‌ها المان در گوشه وکنار معابر جای گرفت و به این ترتیب بود که شهر بهشت در کشور سرآمد این عرصه هنری و پرنشاط شد. مسئولان حوزه فرهنگی واجتماعی شهرداری مشهد المان‌های موقت و دائم را در شهر با توجه به موقعیت معابر، بافت محدوده و جمعیت حاضر برای نصب جای گذاری می‌کردند.
عرصه ایستگاه راه آهن مشهد به دلیل جنبه گردشگری و همچنین نزدیک بودن به بافت حرم مطهر، نقطه راهبردی و حساسی است. علاوه بر این، ایستگاه راه آهن مشهد المان ثابتی دارد؛ المانی به نام «همیشه به سوی او» اثر یعقوب دانش دوست که سال ۱۳۵۱ نصب شده و سال ۱۳۹۷ بازطراحی و استحکام بخشی شده است تا جذابیتی دوباره پیدا کند. گفته می‌شود این نماد ترکیبی از پیکره یک زن و مرد است که بشر را تشکیل می‌دهند و نشان می‌دهد که دست بشر همیشه به سوی خدا بلند است.
اما بشنوید از روایت المان‌های بهاری در ۵ سال اخیر. در این میان نوروز ۱۳۹۶ با ۱۶ المان، پرتعدادترین المان‌ها را در منطقه ۳ داشت؛ «قطار فیروزه ای»، «هوشیار و بیدار»، «فرش مهمانی» در تقاطع راه آهن، «جای خالی بابا» در تقاطع خواجه ربیع و بهمن، «فال حافظ» در چهارراه شهدا، «پروانه‌های رنگی» در ایستگاه سوار کلات، «چرخ ریسندگی» و «فیل و بچه فیل» در بوستان بهار، «ترازو» در ابتدای بازار ولیعصر، «پیرمرد مسافر» در تقاطع آیت ا... عبادی، «خانواده مشهدی» در تقاطع گاز و رسالت و...
در میان المان‌های نوروزی، «ضامن آهو»، «قطار گل» و «مردان رنگی» ثابت مانده اند. «ضامن آهو» در میان همه المان‌ها نگاه‌های بیشتری را به خود معطوف کرد که شامل تندیسی از یک شکارچی است، با تیروکمانی در دست و یک اسب و یک آهو و ستونی طلایی. این المان نزدیک خیابان شهیدکامیاب، پارکینگ و پایانه اتوبوس راه آهن جا گرفته است.
برخی کاسبان این محدوده به جانمایی این المان معترض هستند و می‌گویند فقط زائرانی که از ایستگاه راه آهن خارج می‌شوند، می‌توانند آن را ببینند و حتی برخی افراد مشغول به کار در محدوده ایستگاه راه آهن از وجود این المان اطلاعی ندارند. المان دیگر محدوده ایستگاه راه آهن، قطار باری چوبی است که شامل ۵ واگن می‌شود. این اثر کار سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد است و همه واگن‌های آن را گل‌های دائمی و فصلی تشکیل می‌دهند. تندیس ۵ مرد به رنگ‌های آبی، سفید، زرد، قرمز و سبز کنار تابلو ایستگاه تاکسی، بیش از دیگر المان‌ها در محدوده ایستگاه راه آهن به چشم می‌آید.
سال ۱۳۹۷ در جریان بازپیرایی محدوده ایستگاه راه آهن، پل عابرپیاده‌ای که ۲ سمت خیابان شهیدکامیاب را به یکدیگر متصل می‌کرد، توسط سازمان ترافیک شهرداری مشهد تبدیل به المان قطار شد. با توجه به تجهیز این پل به آسانسور و عرض زیاد خیابان شهیدکامیاب، بیشتر زائران و شهروندانی که قصد عبور از عرض این معبر را دارند، از پلکان یا آسانسور این پل عابرپیاده بالا می‌روند. موقعیت این پل توجه خیلی از زائران را جلب کرده است.
برخی حتی بدون اینکه قصد عبور از عرض خیابان را داشته باشند، برای گرفتن تصویر یادگاری از پلکان آن بالا می‌روند. احمدرضا موسوی، از کسبه بولوار کامیاب، درباره این پل می‌گوید: «در گذشته مردم جانشان را به خطر می‌انداختند و از وسط بولوار شهیدکامیاب عبور می‌کردند، اما پس از بازپیرایی پل عابرپیاده و تبدیل شدنش به یک قطار، امروز خیلی کمتر شاهد این کار هستیم.» موسوی که هرروز شاهد صحنه‌های تماشایی از پل است، ادامه می‌دهد: «موضوع خوشایندتر این است که بسیاری از خانواده‌ها هرروز با این پل عکس یادگاری می‌گیرند.»
محمدرضا کریمی از سال ۱۳۹۳ که نذرش ادا شده است، سالی یک بار برای زیارت حرم امام رضا (ع) از قم به مشهد می‌آید. او این بار قطار را برای سفرش انتخاب کرده است. تعریف می‌کند: «همیشه با خودرو شخصی به سفر می‌آمدم و تا امروز راه آهن مشهد را ندیده بودم، اما از اقوام و دوستانم درباره زیبایی و شکوه راه آهن مشهد خیلی شنیده بودم و دیدن عکس خانوادگی دوستان کنار المان زیبای راه آهن برایم جالب بود.»
کریمی اعتقاد دارد المان‌های ثابت خاطره انگیزند. چون همیشه هستند. مثل همین المانی که گفته می‌شود از دهه ۵۰ اینجا نصب شده است. او می‌گوید: «برای من و خانواده ام بسیار جذاب بود و با آن عکس یادگاری هم گرفتیم. شاید، چون می‌دانیم فرزندم بزرگ که بشود و به اینجا بیاید، المان هست و به یاد ما خواهد افتاد.»
کریمی می‌گوید: «انتظار من از راه آهن مشهد خیلی بیشتر از این‌ها بود و به نظرم جا دارد گروه هنرمندان و طراحان تمرکزشان را روی این نقطه شهر بیشتر کنند.»
مصطفی عباسی، رئیس اداره فرهنگی واجتماعی شهرداری منطقه ۳، می‌گوید: «علاوه بر المان‌های ثابت در محدوده راه آهن، ۲ سردیس نیز در منطقه داریم. سردیس نخست مربوط به شهیدکامیاب است که در تقاطع راه آهن و کامیاب نصب شده است. همچنین سردیس باشکوه دیگری از شهیدهاشمی نژاد داشتیم که نورپردازی و جلوه پردازی خوبی داشت، اما با توجه به آسیبی که دیده بود، برای ترمیم جمع آوری شده است. متأسفانه با وجود مکاتباتی که داشتیم، هنوز در محل نصب نشده است.»
حمیده پایرنج یکی از ساکنان محله راه آهن است و می‌گوید: «المان درباره هر موضوعی باشد، برای مردم جذابیت دارد و خیلی‌ها با آن عکس یادگاری می‌گیرند. خوشبختانه در محدوده ایستگاه راه آهن در ایام نوروز المان‌های زیادی نصب می‌شود.»
او با توجه به اینکه خیلی از مسافران با قطار به مشهد می‌آیند، تعریف می‌کند: «خیلی‌ها اولین بار است که به مشهد وارد می‌شوند. اولین‌ها همیشه تأثیر خوبی بر ذهن می‌گذارند، به خصوص برای کودکان و نوجوانانی که نمی‌دانند مشهد چه شهری است؛ گرچه متأسفانه گاهی شاهد بوده ایم که برخی شهروندان و زائران به المان‌ها آسیب می‌زنند. البته مسئولان فرهنگی شهرداری باید توجه داشته باشند که محله راه آهن فقط ایستگاه راه آهن نیست. ما در محله نقاط گوناگونی مانند بولوار راه آهن، خیابان‌های آیت ا... بهجت و شیرازی را داریم که می‌توان در آن‌ها نیز المان یا تندیس‌های مفاخر محله به ویژه شهدا نصب شوند.»
یکی از نقاشی دیواری‌های شاخص منطقه ۳ مربوط به تصویر «عصر عاشورا» است که روی دیوار میدان امام حسین (ع) در محله گاز نقش بسته است. عده‌ای می‌گویند فصل بهار جای این نقاشی دیواری‌ها نیست و باید به جای آن گل و این چیز‌ها می‌کشیدند، اما کفه موافقان سنگین‌تر است. آن‌ها می‌گویند این نقاشی دیواری عجیب روی دیوار نشسته است و روح را جلا می‌دهد و خوب است حالا که المان‌ها دائمی نیستند، نقاشی دیواری‌ها باشند. رئیس شورای اجتماعی محله گاز می‌گوید: «متأسفانه سهم اهالی محله گاز با وجود بافت جمعیتی زیاد و معابر پرتردد از المان‌های ثابت نزدیک به صفر است.»
سیدمصطفی فیروزآبادی ادامه می‌دهد: «محله گاز فضا‌های مناسب زیادی برای نصب المان ثابت دارد و برخی فضا‌ها به دلیل قدمتی که دارند، مناسب ترند» و پیشنهاد نصب ۲ المان را در کوچه‌های آتش نشانی و آسیاب می‌دهد. او توضیح می‌دهد: «این ۲ خیابان از معابر قدیمی محله ما هستند که در گذشته یک ایستگاه آتش نشانی و یک آسیاب قدیمی در آن وجود داشته است و با نصب المان در آن‌ها می‌توان به این معابر هویت بخشید.» ساکن این محله درخواست دیگری هم دارد و آن نصب تندیس سرلشکر سیدحسن فیروزآبادی در بولوار گاز است.