شهروند باشیم یا شهرنشین!

به خوبی می‌دانیم که حقوق شهروندی وقتی تحقق می‌یابد که فرد باید‌ها و نباید‌های زندگی در شهر را قبول کرده و آن را باید رعایت کند. اگر این‌گونه نباشد وی تنها یک شهرنشین است که فقط در محدوده جغرافیایی مصوب شهر زندگی می‌کند بدون آنکه به قوانین و الزامات آن توجه داشته باشد و اهمیت دهد؛ بنابراین افزون بر نیاز‌های فیزیکی و منظری و زیرساختی، یک شهر توسعه یافته زمانی به بلوغ و بالندگی خود دست می‌یابد که شهرنشینان به سمت شهروندی سوق پیدا کنند.
این گونه نیست که بگوییم این دو جدا از هم هستند، بلکه هم‌زمان با توسعه فیزیکی شهر‌ها در قالب حمل‌و‌نقل، ساخت‌وساز و ایجاد فضا‌های عمومی مناسب از جمله پارک‌ها، پیاده‌روسازی، تبلیغات محیطی، مدیریت سیستم‌های زیرساختی و رو ساختی، باید آموزش و تبلیغات و گسترش فضا‌های فرهنگی، مؤسسات و سازمان‌های مردم نهاد و مشارکتی را در زمینه‌های مختلف اجتماعی، هنری و فرهنگی داشته باشیم که هم‌زمان در حوزه‌های مختلف از جمله تقویت مشارکت‌های اجتماعی شهروندان، خلق شهروند فعال آگاه و فعال در ساخت یک شهر سالم گام برداریم به زبان دیگر اگر هر کدام از این محور‌ها هم‌زمان نباشد شهر توسعه یافته نیست.
خوب می‌دانیم شهر دارای فضا‌های عمومی متنوع و مختلفی است که شهروندان بر اساس قانون می‌توانند بدون ایجاد هیچ‌گونه مزاحمتی از آن فضا‌ها بدون لطمه به حقوق دیگران بهره‌مند شوند. به عنوان مثال اگر در پارک شهری یا محلی نیمکت‌ها یا لوازم ورزشی نصب شده باشد یک شهروند می‌تواند با رعایت حق تقدم دیگران از آن وسیله استفاده کند و هیچ فرد یا دستگاه یا نهادی نمی‌تواند این حق را از او بدون دلیل یا عذری سلب کند البته امروزه مشاهده می‌شود در بعضی نقاط عمومی به‌ویژه جوانان با ایجاد پاتوق و شوخی‌ها و حرکات نامناسب امنیت فضا‌های عمومی را خدشه‌دار می‌کنند که به برخورد‌های مناسب نیاز است. البته این بهره‌برداری شهروند فقط مربوط به اماکن عمومی لحاظ شده برای خاص است و به هیچ وجه شامل سد معبر و ایجاد حقوق اکتسابی به دلیل یک رفتار تکراری نمی‌شود، بار‌ها در شهر‌ها مشاهده می‌شود افرادی با ایجاد موانع در پارک خودرو‌ها یا ایجاد بساط یا دکه از تردد افراد در فضا‌های عمومی جلوگیری می‌کنند که این خود نقض قوانین حقوق شهری و شهروندی است.
مدیریت شهری (شهرداری) این وظیفه را دارد که با آماده کردن بستر توسعه شهری، فضا را برای شادزیستی افراد و ایجاد شرایط شکوفایی خلاقیت افراد فراهم کند چرا که ایجاد فضای عمومی پرنشاط و امن از ایجاد ناهنجاری‌های مختلف اجتماعی، بزه و ناامنی‌ها جلوگیری می‌کند و از طرفی باعث کاهش افسردگی‌ها و استرس‌های عمومی به ویژه برای رده‌های سنی حساس هم‌چون نوجوانان و افراد سالخورده می‌شود.
از طرفی همان‌گونه که می‌دانیم فضا‌های عمومی در شهر‌ها شامل تمام سطح دسترسی افراد از نظر فیزیکی و حتی بصری شده است بنابراین در ایجاد فضاسازی باید به علومی، چون طراحی منظر و فضایی بیش از عملیات‌های عمرانی و سخت افزاری توجه شود.