عرب هاشمی | شهرآرانیوز؛ جمهوری اسلامی ایران بر پایه انقلابی مردمی شکل گرفت و در سال‌های سخت پس از پیروزی انقلاب، دوران جنگ، تحریم‌های ظالمانه و...، همیشه مردم، پشتوانه انقلاب بودند و باعث استمرار و تداوم انقلاب شدند؛ کسانی که بنیان گذار فقید انقلاب، آن‌ها را «مردمی الهی» خواند و قیامشان به خاطر «حق» بود و از حق خودشان در این سال‌ها کوتاه نیامدند و با تمام سختی‌ها پای آن ایستادگی کردند. مردم ایران اصل و مبنای نظام اند و دشمنان تلاش کرده اند تا با تحریف، تقطیع و تضعیف واقعیت، آرمان‌ها و اهداف جمهوری اسلامی، به آن آسیب وارد کنند.
بر همین اساس رهبر معظم انقلاب بیان کردند که «جهاد تبیین» یک فریضه فوری است. اما اهمیت شاخصه‌های جهاد تبیین چیست و چرا رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های اخیر خود به این مسئله اشاره کرده اند؟ چرا علی رغم تعدد نهاد‌های فرهنگی و انقلاب که برای تبیین و انتقال واقعیت‌ها در کشور وجود دارد، در این زمینه موفقیت آن چنانی نداشته ایم؟ با «حسین کنعانی مقدم»، تحلیلگر سیاسی اصولگرا، گفتگو کرده ایم تا به پاسخ این پرسش‌ها برسیم.
کنعانی مقدم با بیان اینکه مفهوم جهاد تبیین را باید در چارچوب بزرگ تری دید، اظهار کرد: دشمن سال هاست که جنگ هیبریدی یا به عبارت دیگر، جنگ ترکیبی را علیه ما آغاز کرده است و از روش‌های جنگ روانی، جنگ سایبری، جنگ نظامی، جنگ امنیتی، جنگ اقتصادی و اقدامات تروریستی علیه ما استفاده می‌کند. از جمله این موارد، موج سنگین جنگ رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی و حقایق نظام و انقلاب است؛ به طوری که تلاش دارند جای جلاد و شهید را عوض کنند. در این استراتژی جنگ ترکیبی که ایالات متحده آمریکا علیه ما شروع کرده است، دیگر نباید فقط دفاع کنیم، بلکه باید تهاجم هیبریدی هم داشته باشیم. بخشی از تهاجم هیبریدی و ترکیبی به همین موضوع جهاد تبیین بر می‌گردد.
وی ضمن بیان این مطلب که «جهاد تبیین به معنای صلح و سازش در مقابل دشمن نیست»، گفت: در جهاد تبیین این طور نیست که مقابل دشمن با حالت صلح و سازش بایستیم و بعد بگوییم در حال تاریخ نویسی و اطلاع رسانی هستیم؛ جهاد تبیین به معنای انجام اقدامات جهادی در مقابل دشمن است. چنانچه اقدامات ما در رسانه‌ها و حوزه فرهنگی، جنبه جهاد علیه دشمن نداشته باشد، تبیین به درستی انجام نمی‌گیرد. مانند بعضی افراد که گرین کارت آمریکایی را گرفته و به آنجا رفته و نشسته اند و از آنجا درباره انقلاب، اسلام و مسائل مختلف سخنرانی می‌کنند.
وی ادامه داد: این افراد عملا به آغوش دشمن رفته اند و فکر می‌کنند درحال مبارزه سیاسی هم هستند. اتفاقا این ویژگی نشان می‌دهد که افرادی از این دست نه تنها مبارز سیاسی نیستند، بلکه مزدور سیاسی اند، چون جهاد علیه دشمن انجام نمی‌دهند. همچنین منظور از جهاد تبیین این نیست که به توضیح اقدامات خود بپردازیم و داستان سرایی، گفتار درمانی، تفسیر یا ... انجام دهیم؛ در جهاد تبیین که در واقع بر مبنای خِرَد و دانش است، به دنبال بیان حقایق و انتقال حقایق و اصول و اقدامات انقلاب برای تداوم مسیر انقلاب به نسل‌های بعد هستیم.
کنعانی مقدم اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب همچنین به موضوع حرکتی شتابنده در جهت تداوم و استمرار انقلاب اشاره کرده اند و از آنجا که انقلاب ما انقلابی استاتیکی نیست و یک انقلاب دینامیکی بوده که به طور مرتب در حال رشد، توسعه و حرکت است، این حرکت باید همگانی هم باشد. ایشان هم تأکید کرده اند که این موضوع همگانی است و اینکه باید با مال و جان خود وارد عرصه شویم؛ یک تکلیف همگانی است.
وی با بیان اینکه از نظر فقهی هم جهاد واجب و همگانی است، متذکر شد: اینکه منتظر بمانیم فقط مسئولان در این زمینه اقدام کنند، با جهاد کردن تطبیقی ندارد. براساس بیانات رهبر معظم انقلاب باید یک طرح و برنامه کلی تبیین کنیم. رسانه‌ها نقش مهمی در این زمینه دارند؛ زیرا در جنگ ترکیبی باید از قدرت رسانه برای تبیین و بیان استفاده شود. باید توجه کرد که همگام با جهاد تبیین، مسئله مهم دیگری به نام تحریف هم وجود دارد و باید همراه آن جهادی هم برای مقابله با تحریف داشته باشیم تا با جریان‌هایی که در این سال‌ها تلاش کرده اند اصول، حقایق و مسیر انقلاب را تحریف کنند، مقابله کند.
این کارشناس اصولگرا تصریح کرد: قلم به دستان مزدور در سراسر دنیا با فیلم، تئاتر، شبکه‌های اجتماعی، داستان سرایی، تاریخ نویسی و ... می‌کوشند دست به تحریف بزنند و تک تک ما در مقابل حقایقی که در حال تحریف هستند، مسئولیت داریم. این مسئولیت ما هم نسبت به نسل خودمان و هم نسبت به نسل آینده است که وارثان این انقلاب هستند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد نهاد‌های فرهنگی پس از انقلاب عنوان کرد: در نهادسازی‌های پس از انقلاب اسلامی سعی کردیم دولت سازی کنیم که به نظر من اقدامی اشتباه بود و باید به سمت ملت سازی یا به عبارتی امت سازی می‌رفتیم. سیاست‌هایی را دنبال می‌کردیم که حرکت‌های عمومی در جامعه آغاز شود و همه مردم در آن حضور داشته باشند؛ زیرا برنامه‌ها و اهدافی که همه مردم در آن مشارکت کنند، معمولا به موفقیت می‌رسد؛ در غیر این صورت می‌بینیم که تاکنون هزاران بخشنامه در حوزه مسائل فرهنگی صادر و مسئولیت‌های مختلفی هم به وزارتخانه‌های مختلف داده شده است، اما زمانی که عملکرد این نهاد‌ها را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که عملا هیچ نتیجه‌ای نداشته اند. این نبودموفقیت به دلیل این است که در این برنامه‌ها مردم مشارکتی نداشته و مردم را درگیر مسائل و برنامه‌ها نکرده اند.
کنعانی مقدم ادامه داد: امام، امت، ایدئولوژی و نهادسازی، چهار رکن در چارچوب نظام انقلابی ما هستند. به نظر می‌رسد در حوزه امام، باید امت را قدرتمند کنیم تا امام و امت با یکدیگر بتوانند در مسیر رسیدن به اهداف حرکت کنند و در حوزه ایدئولوژی هم نیازمند تبیین هستیم. مردم نمی‌توانند اسلام را فقط از صداوسیما درک کنند و بفهمند. باید از همان مهدکودک‌ها اندیشه و تفکر اسلامی را برای آحاد جامعه تبیین کنیم که پذیرشش یک پذیرش قلبی، عقلی و نقلی باشد.
وی با تأکید بر اینکه در جهاد تبیین باید سراغ حرکت‌های مردمی رفت، بیان کرد: اگر چه باید نهاد‌هایی ایجاد کنیم که از ارزش‌های انقلاب اسلامی دفاع کنند و پس از انقلاب نیز چنین نهاد‌هایی مانند سپاه، جهاد و ... ایجاد شده اند، در موضوع جهاد تبیین بیش از نهاد سازی نیاز به حرکت‌های مردمی داریم. اعتقاد دارم که ابتدا باید یک حرکت مردمی را آغاز کنیم و خود آن حرکت مردمی به سمت نهادسازی پیش رود. کنعانی مقدم با بیان اینکه به طور کلی در حوزه نهادسازی‌ها دو تفکر وجود دارد، بیان کرد: یک تفکر معتقد است اول نهاد‌ها ساخته شوند، سپس حرکت به وجود آید، اما گروه دیگری اعتقاد دارند که نهاد‌ها باید از دل حرکت‌ها تأسیس شوند؛ مانند کاری که امام خمینی (ره) انجام دادند و ابتدا یک حرکتی را شروع کردند، سپس از دل آن حرکت نهاد‌های مختلفی مانند جمهوری اسلامی و ... شکل گرفت.
کنعانی مقدم تصریح کرد: در جهاد تبیین هم باید ابتدا یک حرکت عمومی، بسیج عمومی و جریان عمومی شکل بگیرد و آن جریانات برای رفع نیاز‌های مختلف خودشان نهادسازی کنند تا حرکتشان استمرار پیدا کند. وی با هشدار و تأکید بر مسئله جهاد تبیین و لزوم اجرا و موفقیت آن تصریح کرد: اگر جهاد تبیین را به درستی انجام ندهیم، حرکتش را دنبال نکنیم و در آن موفق نشویم، باید در موزه‌ها دنبال انقلاب اسلامی بگردیم.