سیده ریحانه موسوی | شهرآرانیوز - استقبال از نوروز ۱۴۰۱ با اجرا و نصب کار‌های جدید و متفاوتی در قالب جشنواره بین المللی هنرهای شهری مشهد از سوی سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری همراه بود که حاصل سال‌ها تجربه در ساخت المان‌های شهری و برگزاری رویداد‌های فرهنگی است. در نوروز امسال برنامه‌هایی در مکان‌های مختلف شهر پیش روی مردم قرار گرفت که باعث ایجاد شور و نشاط برای زائران و مجاوران به خصوص در دوران عقب نشینی کرونا شد.
همچنین نصب مجسمه و المان‌ها با طرح‌های گوناگون در میادین و معابر پرتردد شهر که هر کدام به تنهایی یادآور چندین خاطره هستند نیز برای مسافران بسیار جذاب بود و باعث می‌شد نتوانند به سادگی از کنار آن‌ها بگذرند. پای این المان‌ها و فضاآرایی متفاوت مشهد به برنامه خندوانه هم باز شد. تیم خندوانه به مشهد آمد و روایتی متفاوت از حال و هوای بهار این شهر را پیش روی مخاطبانش قرار داد. منصور ضابطیان اجرای این بخش‌ها را برعهده داشت که مورد توجه علاقه‌مندان قرار گرفت. در گزارش پیش رو سراغ چند تن از مسئولان شهری، شهروندان و زائران رفتیم تا نظر آن‌ها را درباره حال وهوایی که به واسطه وجود این اقدامات در شهر به وجود آمده است جویا شویم.
حسین باغگلی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد در این باره می‌گوید: امسال اولین سالی است که تلاش کرده ایم پاویون‌های تعاملی داشته باشیم تا شهروندان بتوانند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند، در حاشیه پاویون‌ها هم برنامه‌هایی را برگزار کردیم که شامل جشن و مسابقه بودند. تفاوت طرح‌های امسال با سال‌های دیگر این است که مفاهیم آن را از پرداختن به یک موضوع آن هم مسائل نوستالژیک خارج کردیم و به دلیل تقارن سال نو با اعیاد نیمه شعبان آن را به سمت مهدویت بردیم. باغگلی توضیح می‌دهد: بعد از نصب و جا نمایی پاویون‌ها و المان‌ها یک کار مطالعاتی بر روی آن‌ها انجام می‌دهیم تا میزان اثر گذاری شان را در سال‌های آینده فراهم کنیم.
در سال‌های گذشته المان‌ها بعد از نصب رها می‌شدند و در آبان فکر می‌کردیم که برای سال جدید چه کنیم، اکنون، اما میزان اثر گذاری، خوشایند بودن و مطلوبیت آن‌ها را مورد داوری مردمی قرار داده ایم، تا بلافاصله از آن برای برنامه سال آینده استفاده کنیم و نقاط قوت و ضعف را در نظر بگیریم. به گفته او، در دو سال گذشته به دلیل شیوع بیماری کرونا امکان تعامل و مسافرت کمتر بود، اما امسال تعداد زائران و مجاورانی که در شهر تردد دارند افزایش پیدا کرده است، به همین دلیل میزان بهره گیری از المان‌ها نیز بیشتر شده و بازخورد‌های آن خوب و مثبت است.
محسن داوری، فرماندار مشهد درباره حال و هوای این شهر در ایام نوروز می‌گوید: شهر مشهد از دیرباز در حوزه استقبال از بهار نسبت به دیگر شهر‌ها پیشرو بوده است، به خصوص در حوزه زائران رضایمندی خوبی را ایجاد کرده است که حاصل زحمات شهرداری و افراد در حوزه‌های مختلف است.
او بیان می‌کند: المان‌های شهری امسال و اقدامات مربوط به زیبا سازی شهر بسیار متفاوت است و با توجه به اعیاد ماه شعبان مناسبت‌های دینی را در خود جای داده و هم زمان به هویت ملی نیز پرداخته است، تعاملی بوده و مردم می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند، همچنین رنگ پرچم در المان‌ها تعبیه شده است که ارزش زیادی دارد و در نهایت تعدد آن نیز به نسبت خوب است. به گفته داوری، در هرکاری ضعف‌ها و قوت‌هایی وجود دارد و المان‌های امسال می‌توانست سلایق بیشتری را در بر بگیرد که جامعه مخاطب بیشتری داشته باشد.
فاطمه سلیمی، عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد بر توجه به اجرای المان‌های شاخص و متناسب با هویت فرهنگی، تاریخی شهر تأکید می‌کند و درباره اجرای یادمان گوهرشاد، توضیح می‌دهد: در یکی از پاویون‌ها در میدان شهدا، «واقعه مسجد گوهرشاد» مطرح شده است و یکی از داستان‌های مربوط به این اتفاق نیز وجود دارد.
رئیس کمیسیون ویژه بانوان و خانواده شورای اسلامی مشهد از المان «شهید بابارجب» به عنوان یکی از بهترین یادمان‌ها و در راستای یادآوری ایثار و جوانمردی بزرگمردان شهرمان نام می‌برد و می‌گوید: در اجرای این المان سعی شد، داستان‌هایی از طریق زبان همسر این شهید بیان شود. عضو هیئت رئیسه شورای شهر مشهد یادآور می‌شود: حدود ۳۰ درصد المان‌ها در حاشیه شهر قرار دارند، در واقع دو حوزه خدمات شهری و فرهنگی، این المان‌ها را با در نظر گرفتن محل‌های تجمع و رفت وآمد زائران جانمایی کرده اند.
حجت الاسلام حسن منصوریان رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد در باره رویکرد فعالیت‌های نوروزی مدیریت شهری می‌گوید: شهرداری مشهد مقدس، امسال براساس تأکیدات شورای شهر و گفتمان جهان شهری، به ایجاد المان‌هایی با رویکرد رضوی، همراه با معنویت و اخلاق، اقدام نمود و فراخوان منتشر کرد. او ادامه می‌دهد: براساس همین فراخوان، شاهد حضور و شرکت هنرمندان ارزشی بودیم و نتیجه آن را در سطح شهر شاهد هستیم. اقداماتی که خوشبختانه با رضایت عمومی روبه رو شده است. حجت الاسلام منصوریان، تأکید می‌کند: در استقبال از بهار ۱۴۰۱، المان‌ها براساس زیست بوم‌های مختلف شهری طراحی شده اند.
حسین حسامی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر مشهد در باره فضاآرایی‌های سطح شهر، توضیح می‌دهد: المان‌های درنظر گرفته شده برای نوروز ۱۴۰۱ از چند ویژگی شاخص برخوردار هستند، یکی از ویژگی‌های شاخص این المان ها، ارتباط مفهومی آن‌ها با مکان نصب شده است. به نحوی که المان «سیاوش» در منطقه تاریخی توس و المان «کشور‌های فارسی زبان» را در شلوغ بازار گلشهر شاهد هستیم. به نظر او المان‌ها و فضاآرایی‌های سطح شهر از نظر کیفی و هنری سطح بالاتری نسبت به سال‌های گذشته دارند.
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد مقدس با اشاره به خدمات متنوع شهرداری به زائران نوروزی، اظهار می‌کند: خدمات خوب و ارزشمندی به زائران ارائه شد. خدماتی که سال‌های گذشته وظیفه شهرداری نبوده، ولی امسال به واسطه تعامل بین مدیران استانی و شهری و با تکیه بر ظرفیت‌های مدیریت شهری شکل گرفت.
هاشم دائمی، رئیس کمیسیون حقوقی شورای اسلامی شهر مشهد نیز بیان می‌کند: گفتمان شورای ششم، جهان شهر برکت و کرامت رضوی است و با توجه به هم زمانی عید نوروز با ولادت حضرت مهدی (عج)، سعی کردیم تا تغییرات کلی در فضاآرایی‌های سطح شهر داشته باشیم. برهمین اساس، برای اولین بار در مشهدمقدس «گل نرگس» که نماد انتظار و منجی بوده، کاشته شد. به گفته او، فضاآرایی‌های سطح شهر، فرآیند‌های نوظهوری بوده و قابلیت‌هایی دارد که در نوع خودش بی سابقه است. نماد‌ها و المان‌هایی که در استقبال از بهار ۱۴۰۱ طراحی شده، رنگ و بوی مهدوی به خود گرفت و المان‌های تعاملی نیز از جمله آثاری هستند که مردم نیز با آن‌ها ارتباط خوبی برقرار کردند.
افشین تحفه گر، سرپرست دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی درباره فعالیت‌های مدیریت شهری برای ایجاد شور ونشاط نوروز می‌گوید: گروه مدیریت شهری اقدامات بسیار زیادی برای روز‌های بهار انجام دادند و جنب وجوش و تحرکی که در ایام نوروز و بعد از آن در سطح شهر جریان دارد، حاصل زحمات آن هاست که بسیار ستودنی است، همچنین امسال از حیث رسانه‌ای و اطلاع رسانی نیز شاهد اتفاقات بسیار خوبی بودیم. او ادامه می‌دهد: المان‌های شهری از نظر کیفی نسبت به سال‌های گذشته تفاوت معناداری پیدا کرده و توزیع عادلانه‌ای نیز در سطح شهر داشته است که نشان می‌دهد اندیشه‌ای قوی پشت آن بوده است.
برای تکمیل این گزارش به سراغ زائران و شهروندانی که مشغول گذران وقت در کنار المان‌های شهری بودند نیز رفتیم تا درباره فضای شهری نوروز امسال با آن‌ها گفتگو کنیم. شهروندی که در ابتدای خیابان کوهسنگی در حال تماشای یادمان «قدرشناسی» است می‌گوید: این المان بسیار زیبا و احساسی ساخته شده است و باعث می‌شود تا مردم پس از گذشت روز‌های کرونایی فراموش نکنند چه کسانی در این راه جان خود را فدا کردند، به خصوص که این طرح نزدیک بیمارستان نیز نصب شده که اقدامی بسیار سنجیده است.
این شهروند که خود را مهدی جاودانی، معرفی می‌کند یادآور می‌شود: امسال نیز مانند سال‌های گذشته المان‌های جذابی در شهر وجود داشت، اما به نظر من تعداد آن‌ها نسبت به دوره‌های قبل کمتر بود. یک زائر اهل ارومیه که مشغول عکس گرفتن با نماد «برج رادکان» در پارک چهل بازه است می‌گوید: شهرداری مشهد اهمیت زیادی به زیبا سازی فضای شهری می‌دهد و ما در سطح شهر نماد‌های زیادی دیدیم که بسیار مفهومی و آموزنده بود، اما با توجه به اینکه هزینه زیادی برای آن‌ها صرف می‌شود، اگر دائمی‌تر باشد بهتر است.
زائری اصفهانی که در حال تماشای «بازار چه شور و شیرین» واقع در ضلع جنوب غربی میدان جانباز است، درباره این بازارچه می‌گوید: این طرح بسیار خوب به باز آفرینی مشاغل قدیمی پرداخته است و باوجود قرار گرفتن در نزدیکی فروشگاه‌های مدرن، ایجاد چنین طرحی بسیار مبتکرانه و جالب است، اما تعداد غرفه‌های آن بسیار کم است و یکی از آن‌ها با موضوع بازارچه سنخیت ندارد. به سراغ یک شهروند مشهدی که در حال تماشای المان «جلوس نوروزی» در کنار رویداد «خیابان علم» در پارک ملت مشهد است می‌رویم که می‌گوید: وجود این گونه مکان‌ها در شهر باعث می‌شود تا مردم برای ساعتی فارغ از مشغله روز مره و فکر مشکلات، به تفریح مشغول شوند، زیرا شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و همین طور بیماری کرونا مردم را بسیار منزوی کرده است.
شهروندی دیگر نیز با تحسین فعالیت‌های خوب شهرداری مشهد در زمینه استقبال از بهار می‌گوید: این اقدامات سطح توقع مردم را در شهر مشهد بالا برده است. اکنون مردم هر سال المان‌ها را نقد می‌کنند و در مورد آن‌ها نظر می‌دهند. یک زائر اهل بوشهر که دانشجوی مقطع کارشناسی رشته نرم افزار است می‌گوید: المان‌های موجود در شهر مشهد عمیق و مفهومی است، اما می‌تواند بهتر از این نیز باشد. باید در پشت هر المان تفکری وجود داشته باشد تا فرد را برای چند ثانیه به فکر فرو ببرد.