یکی از درخواست‌های ما در این ماه که در دعا‌های مأثور منعکس شده، نیت صادقه است. در روایتی از وجود مقدس و نورانی حضرت صادق (ع) می‌خوانیم: صاحب نیت صادقه صاحب قلب سلیم (سالم از هرگونه شرک و کفر و آلودگی به گناه) است؛ زیرا سلامت قلب از وساوس شیطان که باید از آن برحذر بود، به سبب خالص کردن نیت برای خداوند در همه امور تحقق می‌یابد. خداوند عزوجل می‌فرماید: در آن روز که مال و فرزندان سودی نمی‌بخشد، مگر کسی که با قلب سلیم به پیشگاه خدا آید. (سوره شعرا/ آیه ٨٨ و ٨٩) *
بنابراین هرکسی توفیق نیت صادقه را ندارد، مگر آنکه صاحب قلب سلیم باشد. سلامت قلب در صاحبان آن به یک اندازه نیست. در واقع قلب سلیم نشانه مرتبه‌ای از طهارت نفس است که هر چه مجاهده انسان با شیاطین انس و جن و نفس اماره بیشتر باشد، درجه و رتبه او در این مقام بالاتر خواهد بود.
ذوات مقدس پنج تن آل عبا و ۹ فرزند از اولاد حضرت سیدالشهدا (ع) هستند که همگی امامان معصوم اند. این‌ها کسانی هستند که در اوج مراتب قلب سلیم بوده اند و هیچ مخلوقی از مخلوقات پروردگار هم رتبه ایشان نیست و پس از ایشان انبیای الهی هستند که بعد از اهل بیت (ع) در مراتب بعدی عصمت قرار دارند. البته انبیای الهی نیز در مراتب سلامت قلب با هم متفاوت اند.
پس از آن در میان بندگان صالح پروردگار، هر کس موفق به تحصیل سلامت قلب شده و در هر درجه‌ای از آن که قرار گرفته باشد، به همان میزان از نیت صادقه در اعمال خود بهره دارد. سایر انسان‌ها که اکثریت را تشکیل می‌دهند، تا زمانی که قلبشان حداقل به أدنی مراتب سلامت نرسد، در نهایت در زمره کسانی خواهند بود که صاحب نیت حَسَن هستند.
رسول خدا (ص) نیز فرموده اند: (قبولی) اعمال تنها به سبب نیت هاست و برای هرکس چیزی (ثبت) است که آن را نیت کرده است و باید بنده در حرکت و سکون خود نیتش را (از اغراض دنیوی و شیطانی) خالص کند؛ زیرا اگر چنین نکند، در زمره غافلان خواهد بود و خدای تعالی غافلان را این گونه توصیف کرده است: آنان فقط همچون چهارپایان اند، بلکه گمراه ترند.
به همین دلیل به هر میزان که انسان در امور روزانه و فعالیت‌های خود از نیت خالص و نیکو دور باشد، به همان میزان در خواب غفلت به سر می‌برد و مشمول آیات مذمت قرآن (که در وصف اهل غفلت نازل شده است) قرار خواهد گرفت. اساسا همان طور که پیش ازاین بیان شد، این نیت‌های انسان هستند که به اعمال او رنگ و بوی خدایی یا دنیوی و شیطانی می‌دهند؛ لذا غفلت از نیت درست و الهی قطعا روی عمل انسان تأثیرگذار است.
یکی از خصوصیات شیاطین آن است که از غفلت بنی آدم برای گمراهی بهره می‌برند. گناهان بشر همیشه در زمانی اتفاق افتاده که از یاد خدا و عمل برای او غافل شده است، همچون صیدی که به گاهِ غفلت به دام صیاد می‌افتد و صیادان همیشه در انتظار زمان غفلت صید به سر می‌برند تا او را به چنگ آورند.
یکی از راه کار‌های مهم و اساسی جوامع غربی برای جلوگیری از بیداری ملت ها، همین است که ایشان را به سرگرمی‌های مختلف و به قول قرآن کریم «لهوولعب» مشغول سازند تا پیوسته در خواب غفلت به سر برند و در این میان سردمداران کفر و دنیاپرستی و تشنگان قدرت و ثروت، به تاراج ارزش‌ها و دارایی‌های آن‌ها بپردازند. این راه کاری است که شیطان به ایشان آموخته و البته غفلت مردم دنیا بدان دامن زده است.
افسوس که این مزرعه را آب گرفته
دهقان مصیبت زده را خـواب گرفته
منظور از نیت آن چیزی است که انسان را حرکت می‌دهد و به عمل وامی دارد. نیت باید علامت داشته باشد. در کتاب «مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه» که منسوب به امام صادق (ع) است چند نشانه برای نیت صادقه ذکر شده است.
اولین نشانه این است که احساس حیا در وجود انسان شکل می‌گیرد. یعنی اینکه انسان شرم می‌کند که از او خطایی سر بزند. دومین نشانه این است که نفس انسان از دست او در رنج باشد (و نفسه منه فی تعب) و سومین نشانه نیت صادق این است مردم از دست او احساس امنیت و راحتی بکنند (الناس منه فی راحه).
رهبر معظم انقلاب نیز بر همین سبیل معتقدند: «نیت صادقه این است. اگر ان شاءا... شما در این ماه نورانی این نیت صادقه را در خودتان ایجاد کنید و تقویت کنید، این یک کمکی خواهد بود، یک توانی خواهد بود برای ادامه راه در طول دوران مسئولیتتان و این نیت صادقه شما را کمک خواهد کرد که حرکت کنید و پیش بروید.» (رهبر معظم انقلاب در جمع مسئولان نظام ۱۴۰۱/۱/۲۳)
*بحار الأنوار (ط-بیروت) ج ٦٧ ص ٢١٠