نعیمه زمانی | شهرآرانیوز؛ ادبیات به‌دلیل جایگاه ویژه‌ای که دارد، می‌تواند نقش مؤثری در جامعه ایفا کند و در‌جهت تحقق آرمان‌ها و اهداف انقلاب‌اسلامی به کار گرفته شود. در این زمینه با برنامه‌ریزی و آموزش می‌توان زمینه‌ای را فراهم کرد که شاعران و فعالان حوزه ادبیات بیش‌از پیش، مضامین انقلابی را در خلق آثار خود در نظر بگیرند. هم‌زمان با هفته هنر انقلاب اسلامی با سه نفر از فعالان ادبیات داستانی و شعر به گپ‌و‌گفت پرداخته‌ایم و نظر‌ها و پیشنهاد‌های آن‌ها را در این عرصه جویا شده‌ایم که پیش روی شماست.
حسین عباس‌زاده سال۵۸ در مشهد متولد و از سال۸۴ وارد حوزه ادبیات شد. کتاب‌های «خوش به حال هیچ‌کس» و «لبخند پشت پنجره» نمونه‌ای از کتاب‌های چاپ‌شده این فعال ادبیات داستانی است و دو کتاب نیز در دست چاپ دارد.
هنر انقلاب اسلامی برای اولین‌بار در حوزه هنری انقلاب اسلامی مطرح و پایه‌گذاری شده است؛ به همین دلیل حوزه هنری به این موضوع توجه دارد و در هفته هنر انقلاب اسلامی، برنامه‌های مختلفی برگزار می‌کند که به ادبیات (شعر و داستان) نیز می‌پردازد. اما در سایر نهاد‌های هنری چنین اقداماتی برای هنر انقلاب به‌ویژه در‌زمینه ادبیات کمتر به چشم می‌خورد، در‌حالی‌که ادبیات زیربناست و بسیاری از هنرهای دیگر از آن نشئت می‌گیرند. به همین دلیل یکی از وظایف نهاد‌های فرهنگی و هنری، پرداختن به ادبیات و آموزش و استعدادیابی است. در‌واقع برای تداوم و نهادینه‌کردن هنر انقلاب باید افراد انقلابی آموزش ببینند و تربیت شوند.
وقتی می‌توانیم بگوییم فیلم و تئاتر قوی داریم که فیلم‌نامه و نمایش‌نامه قوی داشته باشیم. بستر فیلم‌نامه نیز داستان و ادبیات است. به همین دلیل توجه‌به این موضوع اهمیت بسیار دارد. اما متأسفانه بعضی از نهاد‌های فرهنگی تنها به برگزاری چند شب شعر و همایش بسنده می‌کنند. از طرف دیگر، بیشتر برنامه‌های آموزشی در مؤسسات خصوصی برگزار می‌شود و در نهاد‌های فرهنگی دولتی نقش کم‌رنگی دارد. حتی جلسات نقد و بررسی که در گذشته در نهاد‌های فرهنگی و هنری برگزار می‌شد، اکنون جای خود را به کافه‌ها داده است و این موضوع به ادبیات ما ضربه می‌زند؛ بنابراین ارگان‌هایی که در این زمینه کار می‌کنند، باید چاره‌ای بیندیشند تا دوباره بتوانند منشأ برنامه‌هایی مانند برگزاری پاتوق‌های نقد ادبی باشند.
ادبیات جایگاه ویژه‌ای برای تحقق شعار سال دارد، زمانی‌که موضوع گام دوم انقلاب مطرح شد، بعضی از نهاد‌های دولتی توجه ویژه‌ای به این اصل در عرصه هنر نشان دادند. ضمن اینکه هنرمندان دغدغه‌مند نیز آثاری خلق کرده‌اند. با‌این‌حال آنچه اهمیت دارد، آموزش است؛ به این معنا که باید متناسب‌با سرفصل‌های گام دوم انقلاب، کارگاه‌های آموزشی در‌زمینه هنر و ادبیات برگزار شود و در‌نهایت به تولید اثر بینجامد.
اولین گام برای رشد و پیشرفت ادبیات انقلاب‌اسلامی، آموزش است و ما باید در این زمینه سرمایه‌گذاری کنیم؛ پاتوق‌های آموزشی و کارگاه‌های تولیدمحور برگزار کرده و استادان را دعوت کنیم و از هنر انقلاب تعریف درستی داشته باشیم؛ آن‌گاه می‌توانیم در این عرصه موفق شویم.
راضیه رجایی در عرصه شعر مقاومت و دفاع‌مقدس فعالیت می‌کند. او که مسئولیت دفتر شعر حوزه هنری خراسان‌رضوی و همچنین انجمن شعر امین در مشهد را به عهده دارد، تألیف آثاری، چون «گزیده ادبیات معاصر شماره۱۱۷» و «آسمان ابری دی» را در کارنامه حرفه‌ای خود ثبت کرده است.
درباره هنر انقلاب اسلامی همه ارگان‌های فرهنگی و هنری برنامه‌هایی برگزار می‌کنند، اما کافی نیست و باید بیشتر به آن توجه کرد. از طرف دیگر، آموزش و استعدادیابی در این زمینه بسیار اهمیت دارد، به‌گونه‌ای‌که اگر استعداد خوبی کشف شود و با حمایت به قله برسد، خود به استعدادیابی دیگران کمک می‌کند و زمینه رشد افراد دیگر را فراهم خواهد کرد. دامنه شعر انقلاب وسیع است و همه جوانب زندگی اجتماعی، فردی، سیاسی و مذهبی را در‌برمی‌گیرد و به رشد جامعه کمک می‌کند.
در‌کنار اهمیت پرورش و حمایت شاعران و فعالان ادبیات، همراهی رسانه و معرفی آن‌ها نیز ضرورت دارد. آثار انقلابی بسیاری تولید می‌شود، اما دیده نمی‌شوند؛ زیرا معرفی نشده‌اند؛ بنابراین رسانه‌ها باید در این زمینه یاری کنند. از طرف دیگر افراد تصمیم‌گیرنده در نهاد‌های هنری باید با فضای شعر و ادبیات آشنا باشند و تصمیمگیری درباره شعر بهتر است به شاعر سپرده شود؛ زیرا آن‌ها با فضای شعر و ادبیات، آسیب‌ها و کاستی‌های موجود آشنا هستند و ارگان‌ها و نهاد‌ها نیز می‌توانند به‌عنوان حامی در‌کنار آن‌ها قرار گیرند.
با آنکه ظرفیت‌های خوب و جوانان پر‌شور متعهد و انقلابی در کشور و شهرمان بسیارند، برای این موضوع سرمایه‌گذاری درستی انجام نشده و گام دوم انقلاب تنها در برخی آثار نمود پیدا کرده است. هنر و ادبیات در معرفی یک فرهنگ و گسترش آن نقش مهمی دارد و شعر می‌تواند انگیزه‌بخش باشد. در‌نتیجه شعر در‌کنار هنرهای دیگر می‌تواند معرف و مشوق تحقق شعار «سال تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» شود و فعالان این مسیر را حمایت کند.
گرچه وظیفه همه نهاد‌های هنری و فرهنگی، توجه به هنر انقلاب اسلامی است، این وظیفه برای بعضی نهاد‌ها به‌طور خاص تعریف شده است. اگر می‌خواهیم کاری انجام دهیم که در‌زمینه انقلاب اسلامی حق مطلب را ادا کند و تأثیرگذار باشد، باید همه نهاد‌ها با یکدیگر هم‌فکری و تبادل اطلاعات داشته باشند تا به‌جای موازی‌کاری، فعالیت‌های یکدیگر را در‌جهت جریان هنر انقلاب تقویت کنند؛ دراین‌صورت شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود.
زهرا محدثی‌خراسانی متولد سال۵۳ در مشهد است و فعالیت در زمینه شعر را از سال۷۳ شروع کرد. کتاب شعر غزل شاعران خراسان با عنوان «شهود شرقی»، مجموعه شعر «از شب سرد زمین» و مجموعه شعر کودک با عنوان «پلاک پرنده» نمونه‌هایی از آثار و تألیفات اوست.
در سال‌های اخیر، نهاد‌های فرهنگی و هنری از‌جمله حوزه هنری، آستان قدس‌رضوی و گاهی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، برنامه‌هایی با موضوع انقلاب اسلامی مانند برپایی شب شعر و بزرگداشت شاعران انقلابی برگزار می‌کنند که نسبتا چشمگیر و موفق بوده و تلاشی برای شناسایی و آموزش این مفاهیم به نسل جوان و علاقه‌مند است. برگزاری کلاس‌های آموزشی نیز تشویقی برای شاعران نوپاست و برگزاری جلسات با موضوعات انقلابی و دینی می‌تواند آن‌ها را با این موضوعات آشنا کند و اندیشه و مضامین شعری آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
گرچه برگزاری کنگره‌ها و جشنواره‌ها و همچنین توجه نهاد‌های فرهنگی و هنری به شاعران پیشکسوت و جوان، نقش مهمی در پیشرفت ادبیات انقلاب دارد، شاعران نیز باید مطالعه کنند و دیدگاه و باور خود را در‌این‌زمینه رشد دهند.
ادبیات به‌ویژه شعر، نه‌تن‌ها درباره شعار سال، بلکه به‌طور‌کلی در همه ابعاد دین، اخلاقی و انقلابی تأثیرگذار است. زبان شعر می‌تواند آرمان‌ها و اهداف انقلاب‌اسلامی را که یکی از آن‌ها شعار سال است، تحت تأثیر قرار دهد؛ زیرا هنر و شعر از اثرگذارترین ابزاری است که می‌تواند با واژه‌هایی که در آن به کار می‌رود، توجه خواننده را جلب کند و شعار «سال تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» را به بهترین شکل عملی کند.
شاعران کنونی طلایه‌داران خوبی در‌زمینه شعر انقلاب هستند و این ژانر ازسوی شاعران در‌حال رشد و توسعه است و آثار خوبی هر‌ساله با تعداد بسیار زیاد منتشر می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که ادبیات انقلاب اسلامی غریب نمانده است و حامیان و ستایشگران خاص خود را دارد. با‌این‌حال شاعران باید با مطالعه آثار شاعران قدیم و معاصر انقلابی مانند زنده‌یاد قیصر امین‌پور و مرحوم سلمان هراتی که شعر‌های پویایی از خود به جا گذاشتند و بررسی و واکاوی شعر‌های آن‌ها، ذهن و زبان خود را پویاتر و رساتر کنند.