صدور هنر انقلابی با بهره‌گیری از هنر‌های تجسمی

افخمی-زمانی | شهرآرانیوز؛ هنر‌های تجسمی که شامل رشته‌های مختلفی، چون خوش نویسی، عکاسی، نقاشی، کاریکاتور و مجسمه سازی و.. می‌شود جزو هنر‌هایی است که در زمینه ترویج هنر انقلاب اسلامی می‌تواند پیشتاز باشد. ارتباط گرفتن سریع هنر‌های تجسمی با مخاطب باعث شده که همواره پرداختن به این حوزه در دوره‌های مختلف مدنظر نهاد‌های متولی هنر قرار بگیرد. البته گاهی اوقات این توجه کم رنگ شده و به درستی از ظرفیت هنر‌های تجسمی در ترویج هنر انقلاب بهره گرفته نشده است. هم زمان با هفته هنر انقلاب اسلامی به سراغ چند تن از هنرمندان رشته‌های هنر‌های تجسمی رفته ایم که نظرها، راهکار‌ها و پیشنهاد‌های این هنرمندان را در ادامه می‌خوانید.

احمد منصوب

احمد منصوب، دارای مدرک لیسانس گرافیک و فوق‌لیسانس نقاشی است. او که آثار بسیاری در زمینه هنر انقلاب و دفاع مقدس دارد، فعالیت هنری خود را به صورت جدی از سال ۶۸ شروع کرد و از سال ۷۵ تا به امروز در زمینه هنرهای تجسمی و نقاشی‌دیواری فعالیت‌های بسیاری در مشهد و دیگر شهر‌های کشور انجام داده است که نقاشی دیواری‌های سردار شهید سلیمانی از شاخص‌ترین آن‌ها است.

طرح دیدگاه: ضرورت حمایت از هنرمندان انقلابی

توجه به هنر انقلاب اسلامی اهمیت بسیاری دارد، اما در حیطه هنر‌های تجسمی با این مضمون آن‌طور که باید از سوی نهاد‌های هنری اقدامی انجام نشده است. به همین دلیل باید از هنرمندان انقلابی که دغدغه تحقق ارزش‌های انقلاب را دارند، پشتیبانی کرد و آموزش‌های لازم را برای آن‌ها در نظر گرفت. در کنار آن حمایت از تولید آثار هم ضرورت دارد که متأسفانه در این زمینه آثار بسیار کمی تولید شده است.

آسیب‌شناسی: توجه به تدوین طرحی کارآمد در تدریس

آموزش نیرو‌های هنرمند برای پیشبرد اهداف عالی انقلاب اسلامی که نتیجه خون شهداست از اهمیت بالایی برخوردار است. با این همه، در بحث آموزش در این زمینه ضعیف عمل شده و توجه به تدوین و آموزش طرح درست و کارآمد تدریس و منابع آموزشی شایسته بر مبنا و اصول ارزش‌های اسلامی بسیار کم‌رنگ است. ضمن اینکه در شناسایی استعداد‌های این عرصه نیز کوتاهی شده است.

چشم‌انداز: هنر در جهت افزایش تولید

هنر، ابزار و وسیله‌ای است که می‌تواند در تبیین موضوعات مهم کشور و انقلاب تأثیرگذار باشد و همه آحاد مردم را تحت‌تأثیر خود قرار دهد. بیانیه گام دوم انقلاب موضوع بسیار مهمی است، اما اقدام خاصی در حمایت از تولید آثاری با این مضمون به چشم نمی‌خورد. هنرمندان می‌توانند با تولید آثار تجسمی در منظر چشم مردم و مسئولان، هشدار‌ها و تذکراتی که رهبر معظم انقلاب می‌دهند و همچنین تبیین وظایفی که همه به عهده دارند را به خوبی روشن کنند و شور و حال خوبی در افزایش تولید بر مبنای دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین به وجود آورند.

پیشنهاد: حمایت از آموزش

شناسایی افراد مستعد و دغدغه‌مند به‌ویژه خانواده‌های انقلابی و آموزش آن‌ها، حمایت از هنرمندان علاقه‌مند به خلق اثر هنری در زمینه انقلاب اسلامی و ایجاد بستر و زمینه برای تولید آثار انقلابی اقداماتی مؤثر و کارآمد خواهد بود.

سعید خاتمی

سعید خاتمی، سال ۴۷ در مشهد به دنیا آمده است و انجام فعالیت‌های هنری مانند نقش برجسته، نقاشی و حجم را در کارنامه هنری خود دارد. از نمونه آثار او می‌توان به المان‌های شهری «دوچرخه پدری» و «اسماءالحسنی» اشاره کرد که ایده و اجرای آن را به عهده داشته است.

طرح دیدگاه: عطش آموزش

فعالیت نهاد‌های هنری با توجه به توانایی و ظرفیتی که در هنرمندان وجود دارد، ناچیز است. همین امر سبب شده که بسیاری از هنرمندان با مدارک و تجربه بالا جذب مشاغل غیرتخصصی خود شوند. در بحث آموزش نیز تنها نهادی که با بهره‌گیری از استادان متخصص فعالیت می‌کند حوزه هنری است. نیروی جوان و علاقه‌مند در مشهد بسیار است که دوست دارند آموزش ببینند و جذب کار شوند. با این همه، برنامه‌ریزی‌های خوبی انجام نمی‌شود. گرچه در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی امکاناتی وجود دارد، اما در جذب هنرمند موفق نبوده است. ما اکنون در مرحله‌ای هستیم که باید قدم برداریم و کم‌کاری موجود را جبران کنیم و هنر انقلاب‌اسلامی را بهتر نشان دهیم.

آسیب‌شناسی: جای خالی نمایشگاه دائمی هنر انقلاب‌اسلامی در مشهد

در مشهد نمایشگاه دائمی در زمینه انقلاب‌اسلامی و حوادثی که در آن رخ داده وجود ندارد. در حالی که چنین ظرفیتی وجود دارد که مانند تهران و خرمشهر به این موضوع پرداخته شود؛ بنابراین باید مدیریت و بودجه‌ای برایش در نظر گرفته شود. از طرف دیگر فعالیت انجمن هنر‌های تجسمی کم رنگ شده، آنچنان رمقی ندارد و حس امیدواری که باید در آن رقم بخورد نیز وجود ندارد. هرگاه طرح و ایده‌ای داده شده، به دلیل مدیریت نادرست، طرح در همان ابتدا نیمه‌کاره رها شده و به اجرا نرسیده است. در واقع هرگاه مشکلی وجود داشته باشد به جای حل آن مشکل، کار به کلی
حذف می‌شود.

چشم‌انداز: خلق آثار جاودانه

هر دوره‌ای از تاریخ که جاودانه و ماندگار شده به واسطه خلق آثار هنری بوده است و کسی نمی‌تواند منکر آن شود. هرگاه رهبر معظم انقلاب مسیری را روشن می‌کنند هنرمندان نیز باید به میدان بیایند و در آن مسیر حرکت کنند و آثار جاودانه‌ای به وجود آورند.

پیشنهاد: استفاده از طرح‌های خوب هنری

در مشهد هنرمندان خوبی حضور دارند که رزومه قوی دارند و در جشنواره‌ها خوش درخشیده‌اند؛ بنابراین ضرورت دارد انجمن‌های هنری جلساتی برگزار کنند و هنرمندان را از قابلیت‌های موجود نهاد‌های فرهنگی و هنری باخبر و هدایت کنند. ضمن اینکه باید هنرمندان را در یک گروه گرد هم آورد، نشست برگزار کرد، نظراتشان را جویا شد و برای طرح‌ها و ایده‌های خوب هزینه و بودجه‌ای مشخص کرد. این‌گونه در دو، سه سال آینده خروجی خوبی به ویژه در حوزه هنر انقلاب اسلامی خواهیم داشت.

هادی ذوالریاستین

هادی ذوالریاستین، هنرمند خوش نویس دارای درجه استادی تا به امروز نمایشگاه‌های مختلفی در داخل و خارج کشور برگزار کرده است. او خوش نویسی را نزد منصور ذوالریاستین (پدر)، محمدکریم کریمی، قاسم توکلی راد، غلام حسین امیرخانی، کیخسرو خروش و علی شیرازی فرا گرفته است. از میان عناوین مختلفی که ذوالریاستین کسب کرده می‌توان به مقام اول جهانی کتابت نستعلیق در سال ۲۰۰۰ میلادی و رتبه دوم مسابقات خوش نویسی استادان ایران اشاره کرد.

طرح دیدگاه: شناسنامه یک ملت

هنر‌های تجسمی می‌تواند شناسنامه یک ملت و ملیت باشد. اما در تمام ایران، یک یا دو شهر است که به خوش نویسی بها می‌دهند. یکی از آن‌ها مشهد است که هنرمندانش با چنگ و دندان این رشته را نگه داشته اند. چون عده‌ای فکر می‌کنند هنر فقط در فیلم و انیمیشن خلاصه می‌شود. درحالی که یک عکس، یک متن خوش نویسی شده یا یک مجسمه نصب شده در مکان درست می‌تواند با ایجاد اتصال دیداری سریع، در تازه‌ای را به روی مخاطب بگشاید.

آسیب‌شناسی: نبود بودجه برای هنر‌های تجسمی

بودجه‌هایی که برای هنر درنظر گرفته شده کمتر به رشته هنر‌های تجسمی اختصاص پیدا می‌کند. همچنین در رشته خوش نویسی به برگزاری کلاس‌ها در آستان قدس بسنده می‌شود و مسابقات بین المللی خوش نویسی در ایران برگزار نمی‌شود. این درحالی است که کشور‌های عربی یا ترکیه با حمایت بانک‌های کوچک که بودجه‌ای کمتر از آستان قدس دارند مسابقات بین المللی برگزار می‌کنند.

چشم‌انداز: برگزاری مسابقات بین المللی

علاوه بر مبلغان دینی، هنرمندان هم در انتقال مفاهیم، عنصری مؤثر هستند. برگزاری مسابقه جهانی خوش نویسی ازسوی آستان قدس رضوی می‌تواند اتحادی بین همه خوش نویسان جهان و جامعه اسلامی برقرار کند و همچنین تبلیغی برای دین تشیع باشد تا دیگران بتوانند آن را الگو و راهنمایی برای آینده خود قرار دهند. ا یک نمود موقتی آثار هنری داریم و یک نمود دائمی و تاریخی. متأسفانه بیشتر کار‌های ما در زمینه گام دوم انقلاب تبلیغاتی بوده و زیربنایی نبوده است. هنر‌های تجسمی در بحث شعار سال هم می‌توانند کمک کنند و هنرمندان مختلف را به کار گیرند، اما این فعالیت‌ها برای اثرگذاری باید مستمر باشند.

پیشنهاد: راه اندازی دانشگاه هنر‌های اسلامی

بیشتر کشور‌های جهان در رویداد‌هایی مثل المپیک حضور دارند، نهاد‌هایی مثل حوزه هنری می‌توانند با برنامه ریزی درست از این فرصت استفاده کنند و آثار هنرمندان را آنجا ارائه کنند. برگزاری اکسپو از سوی نهاد‌های متولی هنر و حمایت از تولیدات در طی زمان برای جذب جوان‌ها دیگر راهکار‌های است که می‌تواند در صدور هنر انقلابی مؤثر باشند. همچنین از طریق راه اندازی دانشگاه هنر‌های سنتی اسلامی و دعوت از هنرمندان کشور‌های دیگر می‌توانیم اتحاد بین شیعه و سنی و معرفی بیشتر اسلام واقعی را تحقق ببخشیم.

قدیر وقاری

قدیر وقاری عکاس، کاریکاتوریست و انیماتور مشهدی است. این هنرمند علاوه بر عضویت در انجمن‌ها و کسب رتبه و جوایز متعدد کشوری و جهانی، داوری چندین جشنواره و مسابقه هنری را نیز در کارنامه دارد. او عضو هیئت مدیره انجمن هنر‌های تجسمی استان، مسئول واحد عکس حوزه هنری و عضو هیئت مدیره انجمن عکاسان خراسان رضوی است.

طرح دیدگاه: نبود بودجه

حوزه هنری انقلاب اسلامی هدفش حمایت از نسل جوان است و از ابتدای کارش در سطح کشور، فعالیت خوبی در ترویج هنر انقلابی داشته، اما اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کمتر در این زمینه فعال بوده‌است. آستان قدس رضوی هم با توجه به موقعیتی که دارد بیشتر از حوزه‌های خوش‌نویسی و تذهیب و نگارگری حمایت می‌کند. نهاد‌های دیگر هم مانند بسیج هنرمندان با هنر انقلابی عجین هستند البته شاید آن‌ها بودجه‌شان از بسیاری از نهاد‌ها کمتر است. این نکته را هم باید یادآور شد که در مجموع بیشتر سازمان‌های ما مشکل مالی دارند؛ و این نبود منابع مالی روند تولید اثر را کند و گاهی متوقف می‌کند.

آسیب‌شناسی: تعطیلی انجمن‌ها

در دو سال اخیر به دلیل کرونا هیچ نهادی نتوانست به‌خوبی در حوزه آموزش فعالیت کند. درحالی که با توجه به شهریه بالای آموزشگاه‌های خصوصی فعالیت نهاد‌های دولتی در زمینه آموزش می‌تواند اوضاع را مساعدتر کند. از طرف دیگر فعالیت‌های انجمن تجسمی و عکاسی هم به دلیل برخی مشکلات محدود شده‌است.

چشم‌انداز: صدور هنر انقلابی به کشور‌های همسایه

اگر نهاد‌هایی مثل اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری و شهرداری از جوانان حمایت و از تجربه بزرگان استفاده کنند قطعا اتفاقات خوبی در زمینه ترویج هنر انقلاب رخ می‌دهد حتی ما می‌توانیم این هنر و آثار فاخر هنرمندان را به کشور‌های همسایه صادر کنیم. هنر‌های تجسمی با برنامه‌ریزی مدون و درست می‌توانند در تبیین گام دوم انقلاب و همچنین شعار «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» اثرگذار باشد.

پیشنهاد: بهره‌گیری از مدیرانی که هنر را می‌شناسند

مدیرانی باید کار را در دست بگیرند که درد جامعه را بداند، هنر را بشناسد و از همه هنرمندان حمایت کنند. نهاد‌های دیگری مانند سپاه و بسیج هم باید هنرمندان نسل جدید را شناسایی و از آن‌ها حمایت کنند.

محسن اسدی

محسن اسدی، متولد ۱۳۵۶ در مشهد است و در کنار فعالیت در زمینه کاریکاتور و نقاشی، مسئولیت واحد هنر‌های تجسمی حوزه هنری خراسان‌رضوی را نیز به عهده دارد. او در حدود ۳۰۰ نمایشگاه گروهی شرکت کرده است و نزدیک به ۱۰۰ جایزه داخلی و بین‌المللی دارد که از آن جمله می‌توان به کسب جایزه بزرگ فستیوال Free cartoon web چین و رتبه اول جشنواره بین‌المللی eoro cartoonale بلژیک نام برد.

طرح دیدگاه: آموزش و استعدادیابی

هنرمندان مشهدی در رشته‌های مختلف هنری خوش درخشیده‌اند و آثار بسیار ارزشمندی خلق کرده‌اند. در مورد کاریکاتور نیز هنرمندان به خوبی توانسته‌اند از طریق جشنواره‌ها و کسب عنوان‌های مختلف پیام انقلاب و موضوعات ارزشمند ملی و انقلابی کشور را منتشر کنند. در بخش گرافیک نیز نهضت مردمی پوستر انقلاب فعالیت خوبی داشته است.

آسیب‌شناسی: نیاز به منابع تصویری

بیشتر هنرمندان دوست دارند درباره انقلاب اسلامی اثر خلق کنند، اما باید مصداق‌های تصویری برای آن‌ها بارز شود تا بدانند با چه معیاری کار کنند. متأسفانه منابع به ویژه منابع تصویری در این زمینه بسیار محدود است. از طرف دیگر ضرورت دارد هنرمندان بتوانند در مقابل جریان‌هایی که هنر ما را در خارج از کشور تحت‌الشعاع قرار می‌دهد آثار موفقی تولید کنند.

چشم‌انداز: خلق آثار هنری با هدف تحقق شعار سال

در زمینه گام دوم انقلاب هنوز جا برای کار زیاد است. نقاشی و هنر‌های مفهومی قابلیت آن را دارند که به کمک آن‌ها انقلاب در زمینه بین المللی معرفی شود.

دوم فروردین امسال کارگروهی با موضوع شعار سال با حضور حدود ۲۰ نفر از هنرمندان مشهدی برگزار شد. با این همه، نباید این موضوعات معطوف به برهه‌ای از زمان باشد بلکه هنرمندان باید در طول سال آثاری با این هدف خلق کنند و جشنواره‌هایی نیز برگزار کنند تا مردم به کمک آن اهمیت موضوع هنر انقلابی را درک کنند.

آسیب‌شناسی: ضرورت همکاری نهاد‌های هنری

یکی از مهم‌ترین کار‌هایی که می‌توان برای پیشرفت هنر انقلاب اسلامی انجام داد این است که نهاد‌های فرهنگی و هنری با یکدیگر نزدیک شوند و با همدلی بیشتر برای تولید کار‌های فاخر اقدام کنند؛ که این مهم نیاز به برنامه ریزی و سیاست‌های مدون و اجرایی دارد.