سیده ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ این نمایشگاه‌ها به مناسبت ماه مبارک رمضان از ۲۱ فروردین شروع به کار کرده و تا ۳۰ فروردین ادامه دارد. ساعات بازدید از آن نیز ۱۸ تا ۲۲:۳۰ است. در ادامه درباره کم و کیف برگزاری این رویداد و بررسی نقاط قوت و ضعف غیر متمرکز برگزار شدن آن، با دبیر برگزاری این نمایشگاه، مدیر هماهنگی نمایشگاه‌های قرآن و عترت استان و مسئولان چند نمایشگاه در نقاط مختلف شهر به گفتگو پرداخته ایم که شرح آن را می‌خوانید.
حمید صمدی، مدیر هماهنگی نمایشگاه‌های قرآن و عترت استان خراسان رضوی می‌گوید: علاوه بر سیزده منطقه شهری که نمایشگاه قرآن و عترت در آن برگزار می‌شود، یک نمایشگاه نیز از سوی آستان قدس، حدفاصل باب الرضا و باب الجواد در حال برگزاری است. شانزده نمایشگاه نیز در شهرستان‌های نیشابور، گناباد، سبزوار، کاشمر، قوچان، تربت جام، تربت حیدریه، رشتخوار، سرخس، فریمان، بینالود، فیروزه، درگز، تایباد، جغتای و خلیل آباد برگزار می‌شود که زمان برگزاری در این شهرستان‌ها متفاوت است.
او با بیان اینکه به دلیل قرار گرفتن این نمایشگاه‌ها در بوستان ها، اقبال محلی به آن خوب است، درباره نقاط قوت نمایشگاه بیان می‌کند: ما در حال برگزاری متفاوت‌ترین نمایشگاه قرآن و عترت در سطح کشور هستیم، زیرا تا کنون در هیچ یک از نقاط کشور به صورت غیر متمرکز برگزار نشده است. پیش بینی ما این بود که بیماری کرونا ادامه پیدا کند، اما باتوجه به اینکه شرایط مقداری بهتر شد تصمیم گرفتیم نمایشگاه را به صورت غیر متمرکز و در فضای باز برگزار کنیم، تا خطر کرونا کم شود.
صمدی تشریح می‌کند: با همکاری شهرداری مشهد دو برنامه «شهر مهمان ما» و «نمایشگاه قرآن و عترت» با یکدیگر تلفیق شده و به اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت استان سپرده شد، که مدیر عامل آن دبیر برگزاری این نمایشگاه است. او درباره نقاط ضعف موجود در برگزاری این نمایشگاه‌ها بیان می‌کند: قبلا جایگاهی برای حضور خبرنگاران برای انعکاس هر نوع اتفاق، اعم از رو نمایی و یا نشست خبری در محل نمایشگاه بین المللی مشهد وجود داشت، اما اکنون به دلیل برگزاری نمایشگاه در مناطق مختلف شهری، هماهنگی با خبرنگاران به خصوص در حاشیه شهر بسیار سخت است، که مقرر شد بعضی از اخبار را روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و مناطق سیزده گانه شهرداری به رسانه‌ها مخابره کنند.
مدیر هماهنگی نمایشگاه‌های قرآن و عترت استان خراسان رضوی ادامه می‌دهد: ما قبلا حضور نهاد‌ها و دستگاه‌های مختلف را در نمایشگاه بین المللی مشهد شاهد بودیم که آن زمان انتقاد‌هایی مبنی بر اینکه حضور این نهاد‌ها مانع دیده شدن تشکلات و مؤسسات مردمی قرآنی می‌شوند وجود داشت. اکنون که فقط مؤسسات، مساجد و کانون‌های فرهنگی حضور دارند این انتقاد وجود دارد که جای نهاد‌های دولتی خالی است.
به گفته او، نمایشگاه قرآن و عترت امسال در دل مناطق شهر برگزار شده که موجب شده است افرادی که مراجعه به نمایشگاه بین المللی مشهد برای آن‌ها دشوار بوده استقبال خوبی از آن داشته باشند.
صمدی تأکید می‌کند: ما سعی کردیم ظرفیت‌های قرآنی هر منطقه از شهر را عرضه کنیم و به مردم نشان دهیم، به همین دلیل از آن‌ها دعوت کردیم تا با در اختیار گرفتن غرفه، مهارت‌های خود را معرفی کنند و مردم آن محله با ظرفیت‌های قرآنی منطقه خود آشنا شوند که این موضوع بسیار چشمگیر است.
حجت الاسلام حجت مجیدی مدیرعامل اتحادیه مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت خراسان رضوی و دبیر اجرایی پانزدهمین نمایشگاه قرآن و عترت مشهد می‌گوید: هرچه به سمت جلو حرکت می‌کنیم، استقبال مردم از این نمایشگاه‌ها بیشتر می‌شود و محتوای برنامه‌ها بیشتر رنگ و بوی قرآنی می‌گیرد، همچنین تقارن به وجود آمده در جشن بهار و نمایشگاه قرآن و عترت باعث شده تا اقبال عمومی به آن بیشتر شود. طی بازخورد‌هایی که از مردم گرفتیم، اگر نمایشگاه به صورت متمرکز برگزار می‌شد بسیاری از افراد امکان حضور در آن را نداشتند، علاوه بر این شور و هیجان زیادی بین مردم کم برخوردار و حاشیه‌ای شهر ایجاد کرده و بهانه‌ای شده تا خانواده‌ها در کنار یکدیگر در فضای بوستان‌ها حضور پیدا کنند و از این فرصت استفاده کنند.
مجیدی، با بیان اینکه شهرداری مشهد محتوای جشن‌ها را به سمت وسوی قرآن برده و آن را به خوبی مدیریت کرده است تصریح می‌کند: یکی از برکات این نمایشگاه نشان دادن ظرفیت‌های هر منطقه به مردم و نظرسنجی در مورد آن هاست. ما توانسته ایم در این رویداد ظرفیت‌های بالقوه مردمی مناطق را به بالفعل تبدیل کنیم.
او بیان می‌کند: ما براین باوریم که اگر در سال‌های آینده برروی کیفیت و کمیت نمایشگاه‌ها تمرکز بیشتری داشته باشیم و از قبل برنامه ریزی کنیم، این امکان وجود دارد که ظرفیت‌های مردمی بیشتر خود را نشان دهند.
به گفته او، در دوسال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا بیشتر تشکل‌های قرآنی و فرهنگی آسیب‌های جدی دیده اند، که اکنون با برگزاری این نمایشگاه انگیزه و شور ونشاط خوبی در بین آن‌ها ایجاد شده است.
دبیر اجرایی پانزدهمین نمایشگاه قرآن و عترت مشهد نمایشگاه قرآن را فرصتی خوب برای شروع بازطراحی فعالیت‌های قرآنی می‌داند و بیان می‌کند: هر شب در هر یک از این بوستان‌ها یک غرفه برنامه‌های خود را اعلام می‌کند و برای مردم توضیح می‌دهد تا بیشتر با آن‌ها آشنا شوند.
او مهم‌ترین نقطه ضعف نمایشگاه قرآن و عترت مشهد را دیر آغاز شدن آن بیان کرده و تأکید می‌کند: اگر قرار باشد در سال‌های آینده این برنامه را ادامه دهیم، حتما باید شش ماه زودتر در مورد آن برنامه ریزی کنیم، کارگروه‌های آن را تشکیل دهیم، ظرفیت‌های مردمی مناطق را دوباره ایجاد کنیم، تشکل‌های فرهنگی و قرآنی را دوباره به روز رسانی کنیم و با یک برنامه قوی‌تر که نیاز مخاطب نیز باشد وارد عرصه شویم.
مجیدی ادامه می‌دهد: اقدامات اولیه شروع این نمایشگاه از ابتدای فروردین انجام شد و به دلیل تعطیلی ایام نوروز بیشتر نهاد‌ها تعطیل بودند، از سوی دیگر به علت شیوع ویروس کرونا قصد برگزاری این نمایشگاه را نداشتیم، اما به دلیل بهبود نسبی اوضاع بنا شد که مجازی برگزار شود، که پس از رأی گیری تصمیم گرفتیم آن را به صورت حضوری و غیر متمرکز برگزار کنیم که تجربه‌ای جدید است.
او مهم‌ترین نقطه قوت این رویداد را مردمی بودن آن می‌داند و مطرح می‌کند: ما نمایشگاه را برای مردم برگزار کردیم و تشکل‌های فرهنگی را پای کار آوردیم. شهروندان با حضور در این گونه نمایشگاه‌ها می‌توانند برای تقویت و بهبود آن در سال‌های آینده به ما کمک کنند تا برنامه‌ای را اجرا کنیم که شایسته مردم مشهد باشد.
حسنی کارگر، مسئول برگزاری نمایشگاه قرآن وعترت در بوستان بخارایی مشهد درباره این نمایشگاه می‌گوید: ۱۰ غرفه در این نمایشگاه وجود دارد و با توجه به اینکه در پیاده رو و مسیر مردم قرار گرفته، استقبال مردم خوب است و به آن توجه می‌کنند.
او تصریح می‌کند: در این نمایشگاه غرفه‌ای با نام مرکز تخصصی آموزش «جواب القرآن» وجود دارد که در آن افراد به ازای خواندن هر یک از سوره‌های کوچک قرآن، می‌توانند یک دقیقه بازی‌های کامپیوتری انجام دهند، در غرفه مربوط به مؤسسه «انوارالمصطفی» وابسته به شهید حاجی حسنی کارگر به کار تذهیب اسلامی، مشاوره و معرفی آثار شهید پرداخته می‌شود. همچنین غرفه‌ای نیز مربوط به کودک و نوجوان است که در آن بازی و ارتباط گیری قرآنی به آن‌ها آموزش داده می‌شود. مؤسسه قرآنی «بشارت وحی» در این نمایشگاه به عرضه محصولات قرآنی می‌پردازد که در بیشتر غرفه‌ها این محصولات ارائه می‌شود و غرفه‌های دیگر نیز مربوط به کتب حوزه قرآن و عترت، شهدای مقاومت و دفاع مقدس است.
فاطمه جعفری یگانه، مدیرعامل مؤسسه قرآنی فرهنگی «راه علی (ع)» و مسئول برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت در بوستان وفا واقع در بولوار پیروزی می‌گوید: غرفه‌های این نمایشگاه با هماهنگی مؤسسات، تشکل‌ها و مساجد منطقه با مؤسسه قرآنی و فرهنگی «راه علی (ع)» تشکیل شده است.
او تصریح می‌کند: در این نمایشگاه مؤسسه «حکیمه خاتون» غرفه مشاوره خانواده دارد، مجموعه «علی اکبر» در زمینه مفاهیم نماز برای جوانان و نوجوانان کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌کند، دو غرفه در اختیار مؤسسه «آیات» قرار دارد که کار آن‌ها آموزش نهج البلاغه برای کودکان است و کودکان در آنجا نقاشی می‌کشند و احادیث نهج البلاغه و مفاهیم قرآنی را می‌آموزند، سه غرفه نیز در اختیار مؤسسه قرآنی و فرهنگی «راه علی (ع)» است که در آن محصولات فرهنگی عرضه می‌شود.
جعفری یگانه بیان می‌کند: یک غرفه مخصوص ثبت نام مسابقات و اهدای جوایز است و هر شب ساعت ۲۲:۱۵ بر اساس قرعه کشی جوایزی به افرادی که در مسابقات غرفه‌های مختلف شرکت کرده اند تعلق می‌گیرد که نقطه قوت این نمایشگاه محسوب می‌شود. یک غرفه نیز در اختیار «مدرسه علمیه اسلام شناسی» است که در آن مشاوره دینی انجام می‌دهند و در زمینه مسابقات احکام فعال هستند.
او استقبال مردم از این نمایشگاه را بسیار خوب و بیش از حد تصور توصیف می‌کند.
امین غفاری، مدیر «قرارگاه فرهنگی جهادی شهید شعبانی» و مسئول برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت در بوستان کوهسنگی با بیان اینکه یازده غرفه در این نمایشگاه وجود دارد می‌گوید: کودکان، نوجوانان، بانوان، کتاب، تشکل‌های قرآنی، تدبر در قرآن و مشاوره قرآنی مضامین غرفه‌های موجود در این نمایشگاه است.
او ادامه می‌دهد: در نزدیکی این نمایشگاه دو نمایشگاه «علوم و نجوم» و «شهر مهمان ما» در حال برگزاری است، به همین دلیل استقبال از آن بسیار خوب است و غرفه‌ها همیشه شلوغ هستند.
غفاری، نقطه قوت این نمایشگاه‌ها را سپردن آن‌ها به تشکل‌های قرآنی می‌داند و اظهار می‌کند: برخی از تشکل‌ها تجربه حضور در چنین نمایشگاهی را نداشتند، اما اکنون در محله خود در حال برگزاری نمایشگاه هستند که با این اقدام می‌توانند خود را معرفی کنند و امتیاز زیادی از حضور مردم به دست آورند.
او بیان می‌کند: البته برخی از غرفه داران برای اولین بار در چنین نمایشگاهی حضور دارند و شاید تجربه کافی در زمینه حضور در نمایشگاه‌های بزرگ را نداشته باشند، اما این اتفاق باعث تجربه اندوزی برای آن‌ها در سال‌های آینده خواهد شد.
علی آدینه، مدیر عامل مؤسسه قرآنی «صادقیه» مشهد و مجری نمایشگاه قرآن و عترت در بوستان نیلوفر آبی واقع در انتهای بولوار اندیشه می‌گوید: این نمایشگاه چند بخش دارد؛ پنج غرفه آن حالت مفهومی دارد و مخصوص سنین ۸تا ۱۲ سال است و از ابتدای خلقت انسان، اهمیت وجود خداوند، اطاعت و شکر گزاری، پیامبران، مبعث، احترام به پدر و مادر، استعداد یابی صوتی و انگیزه سازی برای یادگیری قرآن و نماز و آشنایی با نهج البلاغه را به آن‌ها می‌آموزد، سپس از فرزندان در حال تکریم پدر ومادر تصویری گرفته و برای خانواده‌ها ارسال می‌کند.
او با بیان اینکه به طور میانگین هر شب ۵۰ خانواده از این نمایشگاه بازدید می‌کنند ادامه می‌دهد: افراد بزرگ سال از کارشناسان ما در موضوع‌های همسرداری، تربیت فرزند، تغذیه سالم، آشنایی با مشاهیر منطقه و شهدا مشاوره می‌گیرند. دیگر بخش‌ها نیز غرفه‌های پرسش وپاسخ دینی، احکام شرعی، کودک خلاق، مهدویت و مشاوره دینی هستند که خدمات ارائه می‌دهند.
نمایشگاه «قرآن معنای زندگی» در جوار بارگاه منور امام هشتم (ع) نیز برپا شده است. این نمایشگاه در حرم مطهر رضوی، بین باب الرضا (ع) و باب الجواد (ع) برپا شده و تا ۳۰ فروردین هر شب از ساعت ۱۸ تا ۲۴ میزبان زائران خواهد بود. «حجت الاسلام و المسلمین سید مسعود میریان» مدیر مرکز قرآن کریم سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی درباره این نمایشگاه توضیح داد: فعالیت نمایشگاه در دو بخش «کودک-نوجوان» و «بزرگسال» برنامه ریزی شده است. در بخش کودک و نوجوان، مخاطبان گروه سنی ۸ تا ۱۲ سال پس از شرکت در کارگاه‌ها و اجرای بازی‌ها به کلید بازگشایی رمز غرفه‌ها می‌رسند و گنج نهانِ محتوا که قسمتی از آیات طرح قرآن معنای زندگی است را پیدا می‌کنند.
آموزش روخوانی و روان خوانی قرآن کریم یکی از برنامه‌های اصلی این بخش است که در قالب دوازده بازی رومیزی و سه سرگرمی فعال تدارک دیده شده است. در زمینه حفظ قرآن کریم هم کودکان و نوجوانان با شرکت در یک برنامه سرگرمی، به حفظ قرآن کریم می‌پردازند.
او بیان کرد: دوازده غرفه هم برای مخاطبان بزرگ سال طراحی شده و بر اساس آیه روی سربند‌هایی که در ابتدای ورودی توزیع شده، مخاطبان فعالیتی را در هر یک از غرفه‌ها انجام می‌دهد و «کلید طلایی» را دریافت می‌کنند. پس از دریافت آن، مخاطب باید به تدبر و تفکر در آیه مورد نظر که همان کلید طلایی است بپردازد و مفهوم مورد نظر را رمزگشایی کند. غرفه «خاطره نویسی»، «قصه نویسی»، «هنرهای قرآنی»، «قرآن نسخه شفابخش»، «کنفرانس»، «طراحی و عکاسی»، «تدبر»، «ترتیل، تجوید الصلاه، حفظ» و. از دیگر غرفه‌های بخش بزرگ سال هستند که در آن‌ها تلاش شده مفاهیمی مانند امام شناسی و سیره اهل بیت (ع)، تبیین اسلام و عصر طلایی ظهور به مخاطبان ارائه شود.