طنین همتی|شهرآرانیوز، خشکسالی و کم‌آبی دو موضوع مهمی هستند که سالیان سال کشور با آن روبه‌رو شده است. این دو مشکل حتی می‌تواند امنیت غذایی یک منطقه را هم تحت‌تأثیر قرار دهد. به‌گفته کارشناسان، برای درامان‌ماندن امنیت غذایی کشور از وضعیت موجود، باید به‌سمت تولیدات گیاهی و دامی پرطاقت در برابر کم‌آبی و خشکسالی حرکت کرد.
خراسان رضوی هم از این قاعده مستثنا نیست؛ خشکسالی و کم‌بارشی در این منطقه این موضع را می‌طلبد که به‌سمت پرورش گیاهان و دام‌هایی با بهره‌وری خوب در وضع موجود برویم. شتر ازجمله دام‌هایی است که به‌گفته کارشناسان موجودی کم‌مصرف و پربهره است و سرمایه‌گذاری روی پرورش این موجود با وجود تأمین گوشت و شیر یک منطقه، حتی ارزش‌افزوده و ظرفیت صادرات آن را مهیا می‌کند.
امین هراتی، دبیر کمیته فنی پرورش شتر در خراسان رضوی، گفت: شرایط زیست‌محیطی پرورش شتر نسبت به سایر دام‌ها بهتر است. محصولات لبنی و گوشتی این موجود هم بسیار پربهره است. حتی محصولات شتر جنبه درمانی هم دارد که به آن کمتر پرداخته شده و نیازمند فرهنگ‌سازی است.
به‌گفته وی، استان خراسان رضوی از استان‌هایی است که خشکسالی و کم‌آبی در آن به چشم می‌خورد و ظرفیت خوبی برای پرورش شتر دارد؛ چون شتر هم حیوانی مقاوم در برابر خشکسالی و کم‌آبی است و به‌معنای واقعی کم‌مصرف و پربهره است. متأسفانه آن‌طور که باید و شاید به این دام و پرورشش رسیدگی نشده است. از زمانی که بحث سامان‌دهی شتر در استان آغاز شده است و در یک‌سال گذشته نزدیک به ۱۵۰۰ تن جو دولتی به آن تخصیص یافت که کم‌سابقه بوده است.
دبیر کمیته فنی شتر در استان گفت: جعمیت شتر استان براساس داده‌های شهرستان‌ها که هفته‌ای هم متغیر است، اکنون حدود ۱۱ هزار شتر است که به‌دلیل مشکلات اقتصادی مانند سایر دام‌های سبک و سنگین در این دو سال، این دام هم نسبتا حذف شده و آمار پرورشش کمتر هم شده است.
وی با بیان اینکه در زمینه تولید و پرورش شتر و حتی محصولات لبنی آن متأسفانه در استان خیلی کار نشده است، افزود: یکی از موضوعاتی که مطرح است، بحث صنایع تبدیلی برای شتر است و اینکه پرورش‌دهنده‌ها در استان غیرمتمرکز و پراکنده هستند.
به‌گفته هراتی، این واحد‌ها اگر بخواهند تولید شیرشان را صنعتی کنند و به درآمدزایی برسانند، نیازمند این هستند که محصولاتشان متمرکزتر جمع‌آوری شود تا به‌سمت صنایع تبدیلی و تولید ارزش‌افزوده برای این صنعت سوق یابند. متأسفانه واحد‌های پرورش شتر به‌صورت غیرمتمرکز و پراکنده کار می‌کنند.
رئیس اتحادیه صنعت دام‌پروری استان یادآور شد: در مناطق پرجمعیت استان مراکزی برای جمع‌آوری شیر شتر و صنعتی‌سازی تولیدش برپا کردیم. در زمینه گوشت هم باتوجه‌به اینکه جمعیت شتر کم است و قیمت گوشتش حدود کیلویی ۲۱۰ هزار تومان است و به‌نسبت کیفیت و اهمیت غذایی‌اش، برایش تبلیغ کردیم.
همچنین، دوره‌های مجازی پرورش شتر را در اتحادیه برگزار کردیم. امسال کتاب پرورش شتر را رونمایی کردیم که کلیاتی درباره پرورش گوشت شتر در آن گفته شده است. اولین شرکت تعاونی شترداران خراسان رضوی را نیز سال گذشته برای هدایت شترداران به‌سمت پرورش با علم روز، ثبت کردیم.
این فعال صنعت دام‌پروری اشاره کرد: در خراسان رضوی ظرفیت تولید، کامل وجود دارد که همراهی دستگاه‌ها را می‌طلبد. در این زمینه جلساتی برگزار شده، اما متأسفانه به نتیجه نرسیده است. باید با همراهی ارگان‌های مربوط اراضی‌ای را که امکان کاشت خارشتر در آن هست، شناسایی کرد. خارشتر گیاهی خودرو و کم‌آب‌طلب و غذای شتر است که از نظر ارزش غذایی مانند جو است. منابع طبیعی می‌تواند زمین‌هایی را به کاشت این گیاه اختصاص دهد تا مشکلی برای تأمین غذای این حیوان نداشته باشیم. علاوه بر این، کشت گیاهی مثل خارشتر از بیابان‌زایی جلوگیری می‌کند و در وضعیتی که ما امکان تأمین نهاده دامی نداریم، می‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم.
هراتی با اشاره به اینکه بیشتر شترداران استان پراونه ندارند، تصریح کرد: دولت باید کمک کند که شترداران به‌سمت پروانه‌دارشدن سوق یابند. شتر به‌دلیل اینکه دامی بیابان‌گرد است، به مکانی برای نگهداری مثل گاو و گوسفند نیاز ندارد. همین موضوع مزیتی برای شتر محسوب می‌شود. ما باید واحد‌ها را به‌سمت پروانه‌دارشدن سوق دهیم.
دبیر کمیته فنی شتر در استان گفت: باید صادرات فراورده‌های شتر را فراهم کنیم. تولیدات شتر از خود شتر سودآورتر است. اگر بستری ایجاد شود که این دام را پرورش دهیم، بسیار سودآفرین است. محصولی مثل شیرخشک شتر برای کشور‌های حاشیه خلیج فارس بسیار محبوب است و می‌توان در این بستر هم سرمایه‌گذاری کرد تا به صادرات چنین محصولاتی منجر شود. در زمینه اصلاح نژاد شتر هم اقدامات خوبی انجام شده است. باید شتر‌های ارزشمندی را که قیمت‌های خوبی دارند و در مراکز اصلاح نژاد استان هم موجودند، پرورش دهیم و نسلشان را تکثیر و نژادشان را اصلاح کنیم.