ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ قرارداد ناعادلانه توصیفی است که مدیرعامل اتحادیه دامداران خراسان رضوی برای قرارداد خرید گوشت شرکت پشتیبانی اموردام کشور با دامداران به کار می‌برد و آن طور که می‌گوید، در انتقاد به این شرایط و درخواست رفع آن، دست به قلم شده و نامه‌ای خطاب به وزیر جهادکشاورزی نوشته است تا شاید فتح بابی برای حل این مشکل باشد. اما ماجرای اعتراض دامداران چیست؟
خلاصه ماجرا این است که دامداران می‌گویند بعد از حذف ارز ترجیحی از نهاده‌های دامی و همچنین تورم دیگر بخش ها، هزینه نهایی تولید برای آن‌ها چندبرابر شده، اما در مقابل قیمت دام زنده با دخالت‌های دولت به نرخ واقعی خود نرسیده است. همچنین قرار بود دولت برای کنترل قیمت گوشت، خرید تضمینی دام از دامداران را اجرایی کند تا ضرری به آن‌ها نرسد؛ موضوعی که هنوز برای دامداران خراسان رضوی اجرایی نشده است؛ البته در دو هفته اخیر خرید‌های حمایتی شرکت پشتیبانی اموردام آغاز شده که البته بند‌های آن انتقاد شدید دامداران را به دنبال داشته است، اما از حق نگذریم همین خرید حمایتی موجب افزایش قیمت دام زنده در بازار (به نفع دامداران) شده است.
شاید بگویید آیا این موضوع درنهایت باعث افزایش قیمت گوشت قرمز برای مصرف کننده نمی‌شود. در پاسخ باید گفت خیر، فعلا این اتفاق نیفتاده است. همیشه فاصله بین قیمت دام زنده تا قیمت گوشت قرمزی که به دست مصرف کننده می‌رسد، زیاد بوده است که به ضرر دامدار تمام می‌شود. خرید حمایتی باعث کاهش این فاصله به نفع دامداران می‌شود؛ هرچند به گفته دامداران تا رسیدن به قیمت واقعی هنوز راه زیادی در پیش است.
«این قرارداد کاملا یک طرفه و به زیان تولیدکننده (دامدار) است. درصورتی که طبق قانون، دولت موظف به خرید تضمینی دام است، در این قرارداد دامدار موظف به فروش تضمینی گوشت شده است.» این بخشی از نامه مدیرعامل اتحادیه دامداران خراسان رضوی به وزیر جهادکشاورزی است که سی ام تیرماه به منظور درخواست اصلاح قرارداد خرید گوشت، خطاب به ساداتی نژاد نوشته و یک تصویر از آن را برای ما نیز فرستاده است. امین هراتی می‌گوید: این قرارداد، مشکلات و سختی‌های فراوان برای دامدار دارد و طبق آن، ما باید گوشت دام را برای تحویل، قطعه بندی، منجمد و بسته بندی کنیم.
او تاکید می‌کند: البته از همین فردا (شنبه) ما فروش دام‌های خود به شرکت پشتیبانی را آغاز می‌کنیم؛ چون چاره‌ای جز این نداریم و درخواست دامداران برای فروش دام، زیاد شده است. مدیرعامل اتحادیه دامداران استان مشکلات این قرارداد را در ۹ بند خطاب به ساداتی نژاد نوشته و در آن، خود را نماینده جامعه دامپروری خراسان رضوی به عنوان قطب پرورش دام، معرفی کرده است. خلاصه گفته‌های هراتی به شهرآرا و نامه او به وزیر این است که در تمام بند‌های این قرارداد، فروشنده (دامدار) حق هیچ اعتراضی ندارد. پرداخت وجه دو ماهه قید شده است، در حالی که قرار بر تسویه ۱۵ روزه بوده است.
دامنه وزنی دام تحویلی محدود به بهترین وزن هاست که این مقادیر وزنی برای بیشتر دامداران قابل عرضه نیست. همچنین تمام هزینه‌های جانبی برعهده فروشنده است. اختیار فسخ قرارداد نیز با خریدار است و بازهم دامدار در این زمینه حقی ندارد. درصورت کاهش قیمت در بازار، فروشنده موظف است دام خود را به قیمت روز عرضه کند، اما در صورت افزایش قیمت، خریدار افزایش قیمت را لحاظ نخواهد کرد. فروشنده باید بخشی از قرارداد را به عنوان ضمانت نامه نزد خریدار بگذارد؛ البته نه تا موقع تحویل محصول خود بلکه تا موقع فروش آن، اما باتوجه به اینکه فروشنده پس از تحویل کالای خود هیچ دخل وتصرفی در نگهداری آن ندارد، دریافت ضمانت نامه وجاهت قانونی ندارد.
به گفته هراتی، طبق این قرارداد قیمت پنج تکه گوسفندی برای هر کیلوگرم ۲۱۰ هزار تومان و برای گوساله ۲۰۸ هزار تومان است که با یک حساب وکتاب سرانگشتی، قیمت هر کیلو لاشه آن حدود ۱۶۰ هزار تومان تمام می‌شود. او می‌افزاید: بازار قیمت لاشه کیلویی ۱۵۵ هزار تومان است. یعنی درحقیقت فقط ۵ هزارتومان به نفع دامدار می‌شود. به گفته او این خرید حمایتی فقط یک مزیت برای دامدار داشت و آن هم افزایش قیمت لاشه در بازار و کاهش فاصله قیمتی بین دام و گوشت بود. مدیرعامل اتحادیه دامداران استان می‌گوید: طبق برآورد‌های ما، قیمت هر کیلو دام زنده سبک ۱۳۹ هزار تومان است، درحالی که اکنون هر کیلو دام زنده در بازار حداکثر ۸۰ هزار تومان به فروش می‌رود. درمجموع حال صنعت دامپروری خوب نیست و ادامه این راه به زیان دهی این صنعت، کاهش تولید و افزایش کشتار دام در میان مدت خواهد انجامید.
هراتی در بخش دیگری از سخنانش به شکایت برخی دامداران از دولت به دلیل عملکردی خلاف قانون نظام جامع دامپروری اشاره می‌کند و می‌گوید: براساس این قانون، دولت باید در شرایط اقتصادی که تولید ضرر می‌کند، بلافاصله دام را به قیمت تمام شده از دامدار بخرد، اما تاکنون هیچ اقدامی در این راستا انجام نشده است. همچنین در این شرایط، دولت باید صادرات را در راستای حمایت از تولید آزاد کند که اکنون این موضوع نیز با ممنوعیت مواجه است. ازسوی دیگر واردات باید به نحوی باشد که به تولید داخل ضربه نزند که دولت هم بدون برنامه، واردات را ادامه می‌دهد. همه این‌ها مسائلی است که دامداران به نقض آن شکایت دارند.
«با شروع خرید حمایتی دام از دو هفته قبل، میانگین قیمت دام زنده بیشتر شده است و قیمت هر کیلوگرم بره نر از حدود ۶۵ هزار تومان به ۸۰ هزار تومان و گوساله نر از حدود هر کیلو ۶۰ هزار تومان به ۷۵ هزار تومان رسیده است که این افزایش قیمت به نفع دامداران بود.» این بخشی از صحبت‌های مدیرکل پشتیبانی اموردام خراسان رضوی در گفتگو با شهرآراست. سعادت علی نیا می‌گوید: پیش از این قیمت هر کیلو لاشه گوشت در بازار ۱۳۰ هزار تومان و قیمت گوشت ۲۱۵ تومان بود؛ این یعنی در بازار، لاشه را از دامدار ارزان می‌خریدند، اما اکنون قیمت لاشه به ۱۵۵ هزار تومان رسیده و فاصله بین قیمت لاشه و گوشت در بازار کم شده است.
او با اشاره به اینکه این خرید تضمینی نیست بلکه حمایتی است، می‌افزاید: تاکنون با اتحادیه عشایربرای خرید ۲ هزارو ۵۰۰ راس دام قرارداد بسته شده که از آن میان ۵۰۰ راس کشتار شده است. دامداران دیگر هم ۵۰ تن گوشت قرمز گوساله تحویل داده اند و برای خرید هزار راس نیز قرارداد بسته ایم و این خرید‌ها با هدف حمایت از تولید ادامه دارد.