لیلا کوچک‌زاده | شهرآرانیوز؛ در مطلب پیش رو، اخبار ورود زائران پیاده به مشهد را در دهه۸۰ بررسی کرده‌ایم؛ زائرانی که تعداد آن‌ها از ۱۲۰ هزار زائر در اوایل دهه۸۰ به ۶۰۰ هزار تن در صفر سال ۱۴۰۱ رسیده است. دهه ۸۰ را می‌توان دوره‌ای مهم برای ارائه آمار دقیق‌تر حضور زائران پیاده به مشهد در مطبوعات دانست؛ به‌طوری‌که اطلاعات بیشتر و مفصل‌تری درباره کاروان‌ها، تاریخچه تشکیل آن‌ها، تعداد سفرهایشان به مشهد و حتی هدف راه‌اندازی و محل فعالیت آن‌ها و ایستگاه‌های خدمت‌رسان در مطبوعات دیده می‌شود.
در ابتدای دهه ۸۰، همچنان مطبوعات به‌صورت خلاصه و موردی از حضور زائران خبر می‌دهند؛ مثلا روزنامه کیهان، ۲۸ خرداد سال ۱۳۸۰، خبر شانزدهمین سفر یک بسیجی اهل کرمان با پای پیاده به مشهد و نیز حضور زائر زاهدانی که فاصله هزار‌کیلومتری به مشهد را در کمتر از هشت روز با دوچرخه رکاب زده، درج کرده است.
بین زائران پیاده، بسیجیان، زوج‌های هنرمند، کشاورزان، کاروان راهیان نور، جانبازان و آزادگان دیده می‌شوند که از شهر‌های بافق یزد، شلمچه، آستارا، کرمان و... راهی مشهد شده‌اند. در میان این اخبار، خبر دومین سفر پیرمردی هشتاد‌ساله به نام صادق طالب‌اف، از روستای قره‌باغ نخجوان از جمهوری آذربایجان و نیز دوازدهمین سفر پیاده نماینده استان گلستان در مجلس خبرگان رهبری در سن هفتاد‌و‌دوسالگی درخور توجه است.
حضور زائران پیاده در مشهد فقط مختص شهادت امام‌رضا (ع) در روز‌های پایانی ماه صفر نیست و در اعیاد و دیگر مناسبت‌های مذهبی هم این حضور دیده می‌شود.
بین کاروان‌ها، اما کاروان ویژه زنان هم دیده می‌شود. کاروان محب‌الرضای فاروج متشکل‌از ۵۰۰بانوی این شهر، در سالروز رحلت پیامبر اکرم (ص) در اردیبهشت سال۱۳۸۲ خود را به مشهد رسانده‌اند.
در خبر‌ها همچنین گفتگو‌های کوتاهی با زائران درباره دلایل سفرشان با پای پیاده انجام شده است که اغلب، شفای بیماران، تهذیب نفس یا ادای نذر را دلیل این حرکت نمادین دانسته‌اند.
از ماه صفر سال۱۳۸۲ به همان نسبت که بر تعداد زائران کاروان‌های پیاده افزوده شده، روزنامه‌ها به‌ویژه «خراسان» با گزارش‌های مفصل‌تری، حضور زائران به مشهد را بازتاب داده‌اند. نمونه آن‌ها، اخبار کاروان‌های ۲۵۰۰ نفره از تربت جام یا پیاده‌روی ۸۰۰ تن از جانبازان نیشابوری به سمت مشهد است. روزنامه اطلاعات در سال۱۳۸۲ از پیاده‌روی ورزشکاران نابینا به سمت مشهد خبر می‌دهد که برای نخستین‌بار در تاریخ کشور اتفاق افتاده است.
در خبر‌های سال۸۵ اخبار حرکت پیاده مجاوران و همسایگان حرم مطهر رضوی با پای پیاده به حرم مطهر گزارش شده است. مجله حرم، دی‌ماه ۱۳۸۵ و هم‌زمان با شهادت امام‌رضا (ع)، از حضور ۲ هزار تن از مجاوران که از خیابان مطهری‌شمالی مشهد به‌سمت حرم روانه شده‌اند، خبر داده است.
در اخبار سال۱۳۸۷ آمار تعداد زائران پیاده هم بیان شده است. بنابر خبر روزنامه کیهان در اسفند سال۱۳۸۷، در پنج روز آخر ماه صفر بیش‌از ۸۵ هزار زائر پیاده برای زیارت حرم وارد مشهد شده‌اند.
همچنین در اخبار سال۸۸ آمار دقیق‌تری عنوان شده است؛ مثل اینکه در این ایام از ۴۳ شهر کشور زائر پیاده به مشهد آمده‌اند که ۵۴ درصد زائران، آقا و ۴۶ درصد خانم بوده‌اند. بزرگ‌ترین کاروان پیاده از نیشابور با ۴ هزار تن جمعیت و کوچک‌ترین کاروان از جویبار با حضور دوتن بوده است.
کم‌کم در مطبوعات، اخبار از قول روابط عمومی جمعیت خدمتگزاران زائران پیاده حرم مطهر رضوی، اداره کل میراث فرهنگی و معاون فرهنگی و اجتماعی مشهد منتشر می‌شود که بالطبع این گزارش‌ها با جزئیات بیشتری همراه است.
روزنامه قدس در ۱۲ بهمن سال۱۳۸۹ می‌نویسد: «بیش‌از ۱۰۵ هزار زائر برای حضور در مراسم شهادت امام‌رضا (ع) به مشهد می‌آید. از این جمعیت ۴۷ درصد زنان و ۵۴ درصد مرد هستند. مسن‌ترین زائر نودساله است و کوچک‌ترین، بچه‌ای شش‌ماهه که به همراه مادرش آمده است.»
از سال۱۳۸۹ روزنامه شهرآرا نیز به جمع روزنامه‌هایی که اخبار زائران پیاده را درج می‌کنند، افزوده می‌شود و نکته درخور توجه این است که در قالب گزارش به ارائه اطلاعات پرداخته‌اند؛ هم حال‌و‌هوای شهر و زائران را روایت می‌کنند و هم از تعداد زائران می‌گویند و حتی مشکلاتی که با آن رو‌به‌رو شده‌اند. تعداد زائران در آخرین اخبار رسانه‌ها در پایان دهه۸۰، ۱۲۰ هزارتن عنوان شده و شعاع خدمتگزاری نیز تا ۳۰۰ کیلومتری مشهد بوده است.