سعیده آل‌ابراهیم | شهرآرانیوز؛ به‌نوعی بازوی کمکی کادر درمان هستند؛ به‌جای بیمارستان در خانه بر بالین بیمار حاضر می‌شوند و با جلوگیری از ورود برخی بیماران به بیمارستان‌ها، از بار مسئولیت پرستاران در بیمارستان‌ها میکاهند. اگر کارشان روی اساس و با مجوز باشد، دانشگاه علوم‌پزشکی نه‌تن‌ها کارشان را تأیید، بلکه از آن استقبال هم می‌کند. به‌گفته محسن گچ‌پزان، رئیس هیئت‌مدیره نظام پرستاری مشهد: «میانگین نسبت تخت به پرستار در کشور ۱.۸ درصد است، یعنی اگر یک بیمارستان ۱۰۰ تخت دارد، باید ۱۸۰ پرستار داشته باشد؛ درحالی‌که میانگین مشهد ۰.۹ تا یک درصد است.»
با وجود این کمبود پرستار که گویا هر روز بیشتر از روز قبل تشدید می‌شود، به نظر می‌رسد حضور مراکز خدمات پرستاری در منزل بتواند کمی خلأ موجود را پر کند. اما چالش زمانی است که مراکزی به‌شکل چراغ‌خاموش خودشان را به‌عنوان مرکز خدمات پرستاری در منزل جا می‌زنند. در این صورت، ممکن است کمترین عواقب آن هزینه گران خدمت درمانی برای خانواده باشد و شاید بیشترین آسیب، سلامت افراد را نشانه بگیرد که دیگر برگشت‌ناپذیر است.
«توسعه مراکز خدمات پرستاری در منزل به‌دلیل حرکت جامعه به‌سمت سالمندی ضروری است، زیرا به‌ازای هر ۵۰ هزار نفر باید یک مرکز خدمات پرستاری ایجاد و مراکز تخصصی‌تر شود.» این بخشی از صحبت رضا رستگار، رئیس انجمن صنفی مدیران مراکز خدمات پرستاری در منزل، است که از اهمیت این مراکز و لزوم افزایش شمار آن‌ها حکایت می‌کند. بنابراین، باید نظارت به‌صورتی باشد که راه نفوذی برای پرستارنما‌ها و فعالیت بدون مجوز نباشد.
به‌گفته مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد، از ابتدای امسال تاکنون، بیش از بیست برخورد قانونی با پرستارنما‌ها و مراکز غیرقانونی خدمات پرستاری در منزل در مناطق زیرپوشش دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد صورت گرفته که البته بیشتر این موارد مربوط به مشهد است و معمولا موارد مرتبط با شهرستان‌ها با تذکر و هشدار حل می‌شود.
امیررضا صالح‌مقدم در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، از فعالیت صد مرکز خدمات پرستاری در منزل در مناطق زیرپوشش دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد خبر داد که از این تعداد شصت مرکز در مشهد فعال است.
او بیان کرد: از بیست برخورد قانونی، پنج مورد به مراکزی مربوط بود که با وجود مجوز، تخلف کرده بودند که به دو مهروموم منجر شد و سه مورد دیگر تذکر دریافت کردند و با تعهدنامه شیوه کار خود را اصلاح کردند. ضمن اینکه بقیه، مداخله‌گر‌های بدون مجوز بودند.
صالح‌مقدم با بیان اینکه در حوزه مراکز غیرمجاز خدمات پرستاری در منزل یا پرستارنما‌ها پرونده بلاتکلیف نداریم، ادامه داد: بیشترین میزان تخلفات مربوط به اعزام نفراتی است که پرستار تحصیل‌کرده دانشگاهی نیستند یا تعرفه‌های بیشتری دریافت می‌کنند، زیرا بعضی از این مراکز معتقدند تعرفه‌هایی که به آن‌ها ارائه می‌شود، به‌روز و پاسخگوی تأمین هزینه‌های آن‌ها نیست.
مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد با بیان اینکه سامانه ۱۹۱ و اداره نظارت بر درمان دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد آماده ثبت شکایت مردمی از این مراکز هستند، گفت: اگر نیروی انسانی بیشتری داشتیم، می‌توانستیم دامنه نظارتمان را بیشتر کنیم، اما با وجود محدودیت‌ها، بازهم به‌شکل بیست‌و‌چهارساعته کنترل و نظارت را حتی به‌صورت نامحسوس انجام می‌دهیم. در صورتی که مردم به خدمت نیاز دارند، از وبگاه دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد یا بیمارستان مدنظر فهرست مراکز تأییدشده خدمات پرستاری در منزل را دریافت کنند. به‌گفته او، در شیوه‌نامه این مراکز اعلام شده است که فقط پرستاران تحصیل‌کرده و دست کم دارای مدرک کارشناسی پرستاری اجازه دارند خدمات مشروح در قانون را در منازل به بیماران ارائه دهند.
صالح‌مقدم اظهار کرد: یک سامانه جامع نظارت داریم که همه باید مراکز همه مأموریت‌های خود را در آن ثبت کنند که یک روش کنترلی است.
او با بیان اینکه هنوز پوشش بیمه‌ای برای این خدمات انجام نشده است، اظهار کرد: البته از طریق وزارتخانه و شورای‌عالی بیمه سلامت رایزنی‌های خیلی جدی درحال انجام است، زیرا معتقدیم هر قدر این مراکز فعالیت کنند، بار مراجعه به مراکز درمانی کمتر می‌شود.