حمیده خلیل‌زاده | شهرآرانیوز؛ تصور کن برای یک گفت‌وگوی مهم به خانه دوستی می‌روی و سر راه شاخه گلی می‌گیری یا مثلا شکلاتی می‌خری که دست خالی نرفته باشی. ممکن است صحبتت با دوستت مورد قبول واقع نشود، اما شاخه گلت پذیرفته خواهد شد و شیرینی کامتان را شیرین خواهد کرد. اگر مته به خشاش نگذاریم نسبت شاخه گل و شکلات به صحبت‌ها و کار واجبی که با دوستت داشته‌ای، برابر با نسبت نماز‌های مستحبی در کنار نماز‌های واجب است که تعبیری همچون هدیه و صدقه‌ای هستند که انسان در کنار نماز‌های یومیه می‌پردازد. در ادامه انواع نماز‌های مستحب و نماز‌های مستحب یک شبانه‌روز را معرفی خواهیم کرد.
همان‌طور که در ابتدا آمد به‌جز نماز‌های واجب و روزانه، نماز‌های دیگری هم وجود دارند که انجام‌دادن آن‌ها مستحب است و از آنجایی که به‌نوعی به‌علاوه نماز‌های واجب‌اند به آن‌ها نوافل یا نافله به‌معنای افزون می‌گویند. در حدیت آمده است که نماز‌های نافله به‌منزله هدیه‌ای از جانب صاحبش هستند و در هر صورت پذیرفته می‌شوند.
(مجتبی کلباسی، صدپرسش و پاسخ درباره نماز، ج ۲۲، ص ۱۲۳)
نماز‌های نافله دارای انواع متعددی هستند که یا برای امور خاصی خوانده می‌شوند یا خواندنشان در زمان‌های خاصی توصیه شده است.
گاه نماز مستحبی پیش از انجام عملی یا به نیت کار خاصی توصیه شده است؛ مانند نماز برای استخاره، نماز شکر، نماز زیارت، نماز تهیت و...
برخی نماز‌های نافله را باید در زمان معین یا وقت مشخصی خواند؛ مانند نافله‌های روزانه، نماز غفیله، نماز‌های شب‌های مبارک ماه رمضان، نماز شب و...
برخی برای دستیابی به هدف خاصی خوانده می‌شوند؛ مانند نماز برای طلب روزی، نماز باران، نماز حاجت و...
نماز‌هایی که خواندنش برای شخص خاصی توصیه شده است؛ مانند نماز به نام چهارده معصوم (ع)
نماز‌هایی که بر نام برخی یاران پیامبر (ص) و یاران ائمه (ع) وارد شده است؛ مانند نماز جعفر طیار
باید با وضو خوانده شوند.
اذان و اقامه ندارند.
می‌توان در حال نشسته، خوابیده و در حال حرکت آن‌ها را به جا آورد.
می‌توان بخشی از آن را ایستاده و بخش دیگر را نشسته خواند.
حرف‌زدن، خوردن و آشامیدن در هنگام ادای نماز اشکال دارد.
دو رکعتی هستند، غیر از نماز وتر که یک رکعت است.
خواندن سوره بعد از حمد لازم نیست؛ مگر اینکه دستور خاصی داشته باشد مانند نماز غفیله.
می‌توان بخشی از یک سوره یا چند سوره کامل را بعد از حمد خواند.
سجد سهو و نماز احتیاط در آن وضع نشده است.
اگر سهو به ارکان نماز مانند رکوع و سجده اضافه شود؛ به نماز ضرری نمی‌رسد.
قطع‌کردن اختیاری آن جایز است.
به نیت ازدست‌رفتگان می‌توان خواند.
می‌توان دیگران را در ثواب آن شریک کرد.
در هنگام شک در تعداد رکعت‌ها می‌توان بنا را بر هر رکعتی گذاشت و نماز را ادامه داد.
تعداد رکعت‌های نافله‌های روزانه در غیر روز جمعه، ۳۴ رکعت است. در روز جمعه شانزده رکعت به نافله ظهر و چهار رکعت به نافله عصر اضافه می‌شود.