شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ ابراهیم اصغری، سینماگر مشهدی، را می‌توان یکی از پرکارترین تهیه کنندگان در حوزه ساخت فیلم‌های دفاع مقدسی دانست. او تا به امروز فیلم هایی، چون «مردی شبیه باران»، «مردی از جنس بلور»، «به کبودی یاس»، «شور شیرین»، «اشنوگل»، «تک تیزانداز» و «شماره ۱۰» را تهیه کرده است که همگی در حوزه دفاع مقدس هستند. «شماره ۱۰»، جدیدترین اثر اصغری، در جشنواره فیلم فجر سال گذشته اکران شد و توانست چهار سیمرغ بلورین این رویداد را از آن خود کند.
این فیلم که درباره اسارت سربازی ایرانی در جنگ ایران و عراق است، پیش از این قرار بود در اکران عید فطر روی پرده سینما‌ها برود، اما درنهایت نامش در میان آثار عید فطر سینما‌ها قرار نگرفت. در این بین صدا وسیما هم «شماره ۱۰» را در دو نوبت در نوروز ۱۴۰۲ روی آنتن برد، تا معادلات برای اکران عمومی آخرین اثر اصغری به هم بریزد. ابراهیم اصغری در گفتگو با ما درباره این اتفاق و همچنین چالش‌های ساخت آثار دفاع مقدسی صحبت کرده است که در ادامه می‌خوانید.
فیلم‌های سینمایی، به ویژه آثاری که با محوریت موضوعات استراتژیک و ارزشمند ساخته می‌شوند و به نوعی می‌توانند مخاطب را جذب کنند، بهتر است ابتدا در سینما اکران و سپس از تلویزیون پخش شوند. حتی به نظر من اگر فیلم‌ها بلافاصله بعد از پایان اکران سینمایی روی آنتن تلویزیون بروند، بهتر است؛ چون فیلم در زمان اکرانش در سینما توانسته است یک جریان رسانه‌ای و خبری ایجاد کند و قطعا کنجکاوی مخاطب تلویزیون را نیز برانگیخته است تا به تماشای آن بنشیند؛ ازاین رو به نفع تلویزیون و مخاطبانش است که این نوع فیلم‌ها بعد از اکران سینمایی از تلویزیون پخش شوند، ولی سازمان صداوسیما هرساله در نوروز برخی فیلم‌ها را پیش از اکران روی آنتن می‌برد که به نظر من این رویه و شیوه باید اصلاح شود، چون نه به نفع سینماست نه صداوسیما و نه مخاطب و مردم.
رقمی که سازمان برای این گونه اکران‌ها پرداخت می‌کند قطعا نسبت به ارقام معمول خیلی متفاوت و چشمگیر است و هر تولیدکننده‌ای را وسوسه می‌کند. درواقع می‌توان گفت باتوجه به رقم پرداختی سازمان صداوسیما برای فیلم «شماره ۱۰» و مخاطبی که در تلویزیون دارد و همچنین اکرانی که در سینما‌ها خواهد داشت، این فیلم می‌تواند عنوان پرمخاطب‌ترین و پرفروش‌ترین فیلم دفاع مقدسی سال ۱۴۰۲ را کسب کند. یعنی از لحاظ درآمدی و بازگشت سرمایه از همه فیلم‌های دفاع مقدسی امسال موفق‌تر خواهد بود.
البته بعد از پخش تلویزیونی نسخه‌هایی از «شماره ۱۰» به صورت غیرقانونی و قاچاق در سایت‌های مختلف قرار گرفته اند که از مردم تقاضا می‌کنم با قاچاقچیان همکاری نکنند و این فیلم را از طریق مجاری سالم که مهم‌ترین آن‌ها اکران سینمایی است ببینند؛ چون دیدن این فیلم به صورت قاچاق لطمه زیادی به سینمای ایران وارد خواهد کرد و قطعا خودش یک نوع سرقت هنری و کار غیرمشروع است.
ما برای انجام کار‌های مقدماتی اکران نیاز به فرصت داشتیم. از طرف دیگر هم می‌خواستیم کار‌های فنی کوچکی روی فیلم انجام دهیم. ازاین رو ترجیح دادیم فیلم را در نوبت اکران بعد از عید فطر یعنی در خرداد نمایش دهیم.
قطعا یکی از دلایل ما برای به تعویق انداختن اکران، پخش تلویزیونی «شماره ۱۰» بود و امیدوارم خرداد زمان مناسبی برای اکران باشد.
در تلویزیون چند صحنه کوچک سانسور شده بود، اما در سینما قطعا نسخه کامل فیلم نمایش داده می‌شود؛ همچنین کار‌هایی فنی بر روی فیلم در حال انجام است که نسخه اکران عمومی را متفاوت‌تر می‌کند.
ما سعی کرده ایم «شماره ۱۰» نگاه و ساختار متفاوتی در اجرا و گروه بازیگران داشته باشد. این نگاه متفاوت در کنار قصه جذاب دست به دست هم داده و فضایی را ایجاد کرده است که در جذب مخاطب امروز بسیار مؤثر خواهد بود و ارتباط خوبی هم با نسل جوانی که دفاع مقدس و جنگ را درک نکرده اند، هم با نسل میان سالی که در دوران دفاع مقدس حضور داشته اند برقرار می‌کند. من از مردم درخواست می‌کنم که فیلم هایی، چون «شماره ۱۰» را حتی اگر در تلویزیون دیده اند، در سینما تماشا کنند تا با تأثیرگذاری بیشتری روبه رو شوند.
نهاد‌هایی که امکانات نظامی را در اختیار گروه‌های سینمایی قرار می‌دهند پاشنه آشیل سینمای دفاع مقدس محسوب می‌شوند؛ باوجوداین همکاری مؤثری با فیلم سازان ندارند. در واقع در این بخش سینماگران با چالش‌ها و مشکلات بسیاری همچون استفاده از امکانات فرسوده و گران روبه رو هستند؛ به طوری که بسیاری از فیلم سازان به دلیل نبود سرویس دهی مناسب مجبور می‌شوند صحنه‌های جنگی اثرشان را که با لجستیک نظامی و سلاح و مهمات سروکار دارد کم کنند. البته همان سرویس دهی نامناسب هم با مطالبه قیمت‌های بسیار بالایی صورت می‌گیرد، درصورتی که نهاد‌های نظامی کشور و نهاد‌های زیرمجموعه آن‌ها وظیفه دارند که از تولیدات سینمای دفاع مقدس حمایت کنند، اما متأسفانه در سال‌های اخیر این اتفاق رخ نداده است.
برای رفع این مشکل فرماندهان نظامی کشور باید چاره بیندیشند. همچنین اگر نیاز به ردیف بودجه‌ای داریم، مجلس برای آن بودجه تعیین کند؛ چون اگر این روند ادامه پیدا کند، تولیدات سینمای دفاع مقدس روزبه روز کمتر می‌شود.
باوجودآنکه بضاعت هنری بسیاری از استان‌ها از جمله خراسان بسیار بالاست، به دلیل متمرکز شدن امکانات سینمایی کشور در پایتخت، ساخت فیلم، به ویژه آثار دفاع مقدسی در شهرستان ها، کار بسیار سختی است. به نظر من این رسالت مدیران ارشد استان خراسان و به ویژه استاندار است که از ساخت آثاری با موضوعات مهم و استراتژیک و همچنین با محوریت شخصیت‌های تأثیرگذار دفاع مقدس که خراسانی هستند، حمایت و پشتیبانی کنند.
ما در دهه ۷۰ باتوجه به نگاه ویژه آقای کوپایی، استاندار وقت خراسان، دو فیلم دفاع مقدسی «مردی شبیه باران» و «مردی از جنس بلور» را در مشهد ساختیم یا در اواخر دهه ۸۰ با حمایت آقای محمود صلاحی فیلم‌های «به کبودی یاس» و «شور شیرین» را جلوی دوربین بردیم. این اتفاق بازهم باید رخ دهد، به ویژه که الان استاندار خراسان یکی از فرماندهان نظامی کشور است و به احتمال زیاد با بسیاری از رزمندگان خراسان تعامل دارد. متأسفانه در هفت یا هشت سال اخیر به شدت مدیران استان و استانداران در حمایت از فیلم سازان کم رنگ عمل کرده اند و در واقع کاری انجام نداده اند.
به نظر من مسئولان استان ما نسبت به شهیدانمان کم لطفی کرده اند. این در حالی است که باید استاندار خراسان از فیلم سازان مطالبه و از آن‌ها پشتیبانی کند تا درباره شهدای دفاع مقدس خراسانی فیلم بسازند. ما شهیدان بزرگوار زیادی، چون شهید نظر نژاد، چراغچی و شوشتری در خراسان داریم که قطعا می‌توانند برای سینمای ایران موضوع و سوژه خوبی باشند؛ برای مثال اگر قرار است سالی سه فیلم دفاع مقدسی ساخته شود، یکی از فیلم‌ها می‌تواند به یکی از شخصیت‌های برتر خراسانی اختصاص پیدا کند. البته این فیلم‌ها شکل نمی‌گیرد، مگر اینکه از حمایت‌ها و بودجه‌های استان خراسان برای این بخش استفاده شود. استاندار خراسان نیز می‌تواند با حمایت‌های مادی و معنوی مؤثرتر از همه در این بخش عمل کند.