روزگاری زمینهای خاکی محلات پر بود از جوانان و نوجوانانی که به جای سیگار، پایپ و شیشه به دنبال توپ فوتبال میدویدند و چه بسیار استعدادهایی که از بین آنها حتی به تیم ملی فوتبال ایران راه یافتند.
حسین برادرانفر
خبرنگار شهرآرامحله
عشق مشترک همه پسربچههای دهه ۶۰ فوتبال است. روزگاری زمینهای خاکی محلات پر بود از جوانان و نوجوانانی که به جای سیگار، پایپ، شیشه و هزارجور کوفت و زهرمار دیگر به دنبال توپ فوتبال میدویدند و چه بسیار استعدادهایی که از بین آنها حتی به تیم ملی فوتبال ایران راه یافتند، نامهایی همانند خداداد عزیزی، علیرضا واحدی نیکبخت، حسین بادامکی، قاسم دهنوی، غلامرضا عنایتی و دهها فوتبالیست مشهور دیگر از همین کوچهپسکوچههای پایینشهر مشهد به مدارج بالای ورزشی رسیده و نامی برای خود دست و پا کردند.
حمیدرضا کامل عباسی یکی از همین پسربچههای دهه شصتی است که او هم فوتبال را از زمینهای خاکی شروع کرد، اما جنس استعداد او با بقیه همبازیهایش کمی متفاوت بود. حمیدرضا بیشتر از اینکه نقش یک فوتبالیست ماهر و حرفهای را در زمین داشته باشد، به عنوان یک ناظر، هماهنگکننده و مربی در بازیهای فوتبال محله ظاهر شده و شاید به همین دلیل است که در دوران نوجوانی تیمی را از بچههای فوتبالیست پایینشهر به نام «تیم فوتبال سینا» تشکیل داده و در مسابقات محلات مشهد شرکت میکند.
بعد از کسب مقام قهرمانی محلات مشهد و حضور حمیدرضا در قامت یک سرمربی، به این حرفه بیش از پیش علاقهمند شده و در کلاسهای مربیگری حرفهای شرکت میکند تا جایی که موفق به دریافت مدارک «D»، «C» و «B» کنفدراسیون فوتبال آسیا میشود. وی همچنین در کلاسهای دانشافزایی فوتبال زیر نظر مربیانی همچون مجید جلالی، فریدون معینی، عباس چمنیان و هوشنگ نصیرزاده شرکت کرده و معلومات خود را در عرصه مربیگری بیشتر از گذشته ارتقا میدهد.
علاقه اصلی حمیدرضا کامل در کشف و آموزش استعدادهای فوتبال است. از این رو در سال ۱۳۸۸ باشگاه فوتبال فولاد مشهد را تأسیس کرده و استعدادهای فوتبالی فراوانی را به تیمهای ملی پایه و تیمهای بزرگ تهرانی همچون پرسپولیس، استقلال، پیکان و سایپا معرفی کرده است. بیشتر فعالیت باشگاه فوتبال فولاد مشهد در ردههای سنی پایه همچون نونهالان زیر ۱۴ سال، نوجوانان زیر ۱۵ سال، نوجوانان زیر ۱۶ سال، جوانان زیر ۱۷ سال و جوانان زیر ۱۹ سال است.
این تیم از سال ۱۳۸۸ تاکنون ۵۲ عنوان و رتبههای اول، دوم و سوم را در لیگهای مشهد، استان، شمال شرق کشور و کشوری کسب کرده و یکی از باشگاههایی است که در مسیر شناخت استعدادهای فوتبال استان گامهای مؤثری را برداشته است. خیلی از فوتبالدوستان مشهدی کار حمیدرضا و همکارانش را ستایش کرده و از آنها به عنوان «کارخانه تولید بازیکن» در فوتبال مشهد یاد میکنند. جایی که از خیلی بچهها نهتنها پولی دریافت نمیشود، بلکه درحد توان برای آنها خرج هم میکنند.
حمیدرضا کامل عباسی سالهاست که در محله الهیه سکونت دارد. همچنین محل تمرین تیم فوتبال فولاد مشهد، زمین چمن شهدای لشکر واقع در بولوار آیتا... هاشمی رفسنجانی است. گفتوگوی ما را با این مربی جوان فوتبال ساکن در منطقه ۱۲ در ادامه میخوانید.
کاپیتان و مربی تیم محله
حمیدرضا کامل عباسی سال ۱۳۶۶ در مشهد به دنیا میآید. پدرش مربی ورزش مدارس بود و شاید به همین دلیل خیلی زود با فوتبال و فوت وفن بازی حرفهای فوتبال آشنا میشود.
حمیدرضا در توضیح این مطلب میگوید: پدرم معلم ورزش مدارس مشهد بود. شاید یکی از دلایل آشنایی با فوت و فن فوتبال و برتری من در ورزش فوتبال به همین دلیل باشد. پدرم بر خلاف دیگر مربیان فوتبال در آن سالها، به جای اینکه در ساعت زنگ ورزش توپ را در اختیار بچهها قرار دهد و خودش در دفتر مدرسه فوتبال بازیکردن بچهها را نگاه کند، به عنوان یک معلم ورزش متعهد و معتقد به کارش، تمامی یکونیم ساعت زنگ ورزش را درکنار بچهها بود و با آنها تمرین میکرد. او هر هفته یکی از قوانین و فنون فوتبال را بهطور دقیق و علمی به آنها میآموخت و از بچههای مدرسه میخواست در طول هفته این فنون فوتبال را در بازیهای خود رعایت کنند. به همین دلیل دانشآموزان مدارسی که پدرم معلم ورزش آنها بود، همیشه یک سروگردن از دیگر دانشآموزان بالاتر بودند. من نیز در همین سالها تحت مربیگری پدرم (حسین کامل عباسی) بودم و به قول امروزیها مربی خصوصی داشتم، به دلیل همین اطلاعات جامع و کامل درباره قوانین فوتبال بهعنوان مربی و کاپیتان تیم فوتبال محله انتخاب شدم و از همان زمان به نوعی در کنار بازی فوتبال هدایت و آموزش تیم محله را نیز برعهده داشتم.
وی ادامه میدهد: بعد از بازیهای به نسبت خوبی که در تیم محله و مدرسه انجام دادم، در دوازده، سیزدهسالگی به عنوان یکی از بازیکنان باشگاه جام عسل انتخاب شدم و بعد از مدتی در رده امید و جوانان به تیم ثامنالائمه (ع) مشهد پیوستم. بعد از آن نیز به عنوان مربی و بازیکن در خدمت تیم دانشگاه منتظری و دانشگاه علمیکاربردی مشهد بودم، اما همانطور که گفتم بیشتر علاقه من به حرفه مربیگری بود تا بازی فوتبال، برای همین خیلی زود جذب دنیای مربیگری فوتبال شدم.
دریافت مدارک مربیگری
حمیدرضا کاملعباسی، در سالهای بازی در تیمهای مختلف فوتبال، چون شاهد بیتوجهی و کمکاری مربیان فوتبال به بازیکنان است، در کلاسهای مربیگری شرکت میکند.
عباسی با تأیید این مطلب میگوید: در مدت پانزدهساله حضور حرفهای بهعنوان بازیکن در تیمهای مختلف فوتبال مشهد و استان، چیزی که بیشتر از همه درکنار کمبودهای دیگر اذیت و ناراحتم میکرد، بیتوجهی مربیان فوتبال به آموزش، یادگیری فنون رهبری و هدایت تیم در مسابقات بود.
بیشتر مربیان تیم آنطوری که میتوانستند دلسوز و هدایتکننده تیم نبودند، صرف داشتن یک مربی بزرگ و مشهور باعث پیروزی آن تیم نیست، اینکه یک مربی تا چه میزان در کنار بازیکنان و دلسوز تیمش باشد تأثیرگذار خواهد بود، به همین دلیل در کنار بازی در تیمهای فوتبال از سال ۱۳۸۳ در کلاسهای مربیگری فوتبال آسیا شرکت کردم و در همان سال مدارک مربیگری D و C آسیا را با حضور در کلاسهای مربیگری استاد علی صنعتگر دریافت کردم.
در سال ۱۳۹۱ نیز برای گرفتن مدرک مربیگری B آسیا درکلاسهای استاد اقبال حاضر شدم و با کسب نمره قبولی در این کلاسها، این مدرک را دریافت کردم.
در حال حاضر نیز به دنبال گرفتن رتبه مربیگری A آسیا هستم. در دوره برگزاری کلاسهای مربیگری B آسیا آقایان سیدمحمد حسینی و مرتضی برگیزر نیز حضور داشتند و من توانستم از تجربیات آنها استفاده لازم را ببرم.
بعد از گرفتن مدرک مربیگری حرفهای آسیا، برای افزایش تجربه مربیگری در جریان بازیهای تیمهای مختلف فوتبال حاضر شده و نکات مهمی را که مربیان به بازیکنان خود گوشزد میکردند یادداشت و مورد تجزیه و تحلیل قرار میدادم.
شروع مربیگری از مسابقات محله
حمیدرضا کامل بعد از گرفتن اولین مدرک مربیگری خود، تیمی محلی را تشکیل داده و برای اولینبار لباس مربیگری را بر تن میکند.
وی در توضیح بیشتر میگوید: سال ۱۳۸۳ که موفق به گرفتن مدرک مربیگری درجه ۳ آسیا شدم، به فکر تشکیل یک تیم محلی افتادم و با همکاری تعدادی از بچههای محله تیم فوتبال «سینا» را تشکیل و مربیگری این تیم را برعهده گرفتم. این اولین مرتبهای بود که بهطور رسمی، مربیگری یکی از تیمها را که در فهرست تیمهای محلات مشهد ثبت شده بود برعهده داشتم.
در آن سالها مسابقات محلات مشهد با هدایت و مدیریت معاونت ورزشی سازمان فرهنگی و تفریحی شهرداری مشهد سازماندهی شده و برگزار میشد. من نیز ذوق و شوق زیادی برای حضور تیمم در این مسابقات (محلات مشهد) داشتم و درمدت زمان باقیمانده به شروع مسابقات محلات، تمرینات ورزشی مختلفی را برای شاگردانم در نظر گرفته و براساس یک برنامه مدرن پیش میرفتیم.
حتی یکی دو مرتبه نیز با کمک بچههای تیم و حمایت شهرداری موفق به اجاره زمین چمن شده و تمرینات تیم را در زمین چمن انجام دادیم. وقتی برای اولینبار پا به زمین چمن گذاشتم و با اشاره دست و سوتزدنهای پشت سر هم خطاهای بچهها را به آنها گوشزد میکردم، احساس فوق العادهی داشتم، انگار یک مربی در سطح ملی بودم.
بعد از چند هفته تمرین سخت، مسابقات محلات شروع شد. ما حضور موفقی در مسابقات داشتیم و درچند بازی اول موفق به شکست بیشترحریفان شدیم، اما به دلیل کمتجربگی در آن سال مقامی کسب نکردیم و اولین حضورمان در مسابقات را بدون قهرمانی، اما با کوله باری از تجربه ترک کردیم. در سال ۱۳۸۵ تیم ثامن الائمه (ع) را تشکیل دادیم و در مسابقات لیگ دسته دوم جوانان مشهد شرکت کردیم، تیم خیلی خوبی داشتیم و با شکست همه رقبا با اقتدار عنوان قهرمانی را از آن خود کردیم.
تأسیس باشگاه فولاد مشهد
حمیدرضا کامل بعد ازکسب اولین مقام قهرمانی در مسابقات لیگ دسته دوم جوانان مشهد و تجربه موفق در مربیگری چند تیم فوتبال، باشگاه فولاد مشهد را تأسیس کرد.
کامل با تأیید این مطلب میگوید: در بین سالهای ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۸۸ هدایت و مربیگری چند تیم فوتبال محلی را برعهده داشتم و موفقیتهایی نیز به دست آورده بودم، تا اینکه سرانجام در سال ۱۳۸۸ تصمیم به تأسیس باشگاه فوتبالی تحت مدیریت و مربیگری خودم گرفتم و در همین سال باشگاه فولاد مشهد را تأسیس کردم.
دلیل انتخاب نام فولاد برای این باشگاه نه به خاطر اینکه ما تحت حمایت مالی فولاد نیشابور یا کارخانههایی همانند آن باشیم، بلکه این نام به این دلیل است که من عشق و علاقه زیادی به مجید جلالی، مربی و تئوریسین معروف فوتبال ایران، داشتم و ایشان در آن روزها مربی تیم فولاد خوزستان بودند، بههمین دلیل تصمیم گرفتم نام فولاد را بر روی مدرسه فوتبال خود بگذارم. تمام هزینههای این باشگاه از گذشته تا امروز با هزینه شخصی تأمین و باشگاه بهطور خودگردان اداره شده است. از زمان راهاندازی این باشگاه تاکنون در مدت ۱۰ سال ما ۵۲ مقام و رتبه در بازیهای لیگ مشهد، لیگ برتر استان خراسان رضوی، لیگ مناطق و لیگ زیرگروههای کشوری کسب کردهایم.
سرمربی تیم فولاد مشهد درباره موفقیتهای این تیم در دو سال اخیر میگوید: در سال ۹۷ موفق به کسب عناوین مختلفی شدیم که نایبقهرمانی لیگ برتر نونهالان زیر ۱۴ سال استان، سومی لیگ برتر نوجوانان زیر ۱۵ سال استان، قهرمانی لیگ برتر نوجوانان زیر ۱۶ سال استان، قهرمانی لیگ کشوری نوجوانان زیر ۱۶ سال منطقه شمال شرق، نایب قهرمانی لیگ برتر جوانان زیر ۱۷ سال، قهرمانی لیگ برتر جوانان زیر ۱۹ سال و قهرمانی لیگ دسته اول امیدهای مشهد از جمله آن است. همچنین امسال تیم فولاد مشهد در ۴ رده سنی زیر ۱۴ سال، زیر ۱۵ سال، زیر ۱۶ سال و زیر ۱۷ سال لیگ برتر استان مقام قهرمانی را کسب کرده و آماده حضور در لیگ کشوری منطقه شمالشرق میشویم.
کشف استعدادهای فوتبالی
مربی فوتبال ساکن محله الهیه به عنوان مدیر و مؤسس باشگاه فوتبال فولاد مشهد، کشف و پرورش استعدادهای بالقوه فوتبال در مناطق محروم و تبدیل این استعدادهای بالقوه را به بازیکنان برتر فوتبال برعهده دارد.
حمیدرضا کامل با تأیید این مطلب میگوید: بهعنوان یک مربی و بازیکن باسابقه فوتبال معتقد هستم بیشتر استعدادهای فوتبالی را باید از زمینهای خاکی و مناطق دورافتاده و محروم کشف کرد، بازیکنانی که بهطورذاتی فوتبالیست به دنیا آمدهاند، استعداد فوقالعادهای دارند و اگر تحت حمایت و آموزش مدرن و اصولی قرار بگیرند به بازیکنان بزرگی تبدیل خواهند شد، برای همین من و همکارانم بارها در محلاتی مانند خواجهربیع، دروی، قلعه خیابان، طلاب و طبرسی راه افتاده و کلی بازیکن را زیر نظر گرفتهایم، حتی هر از چندگاهی سری به شهرستانهای اطراف زده و بازیکنهای مستعد را شناسایی میکنیم. از این رو بیشتر بازیکنهای تیم ما یا بچههای پایینشهر هستند یا از شهرستانهای مجاور همانند قوچان، سبزوار، تربتحیدریه و سرخس به تیم ما اضافه شدهاند. فلسفه باشگاه فولاد مشهد «کشف استعداد، حمایت و آموزش صحیح و اصولی در ردههای پایه و بعد از آن معرفی به تیمهای ملی پایه و باشگاههای بزرگ تهرانی» است. دقیقا بههمیندلیل است که باشگاه ما فعالیت خاصی در ردههای سنی امید و بزرگسالان ندارد.
تربیت بازیکنان باشگاهی و ملی
دارنده مدرک مربیگری درجه ۲ آسیا به گفته خودش تنها مربی و باشگاهدار مشهدی است که بازیکنانی را در ردههای پایه تربیت و به تیمهای باشگاهی معروف کشور و حتی تیم ملی معرفیکرده است.
حمیدرضا کامل با تأیید این مطلب میگوید: فوتبال مشهد و خراسان جایگاه و توان مطرحکردن و رسیدن بازیکنان به ردههای بالای فوتبال باشگاههای مطرحی مانند: پرسپولیس و استقلال و تیم ملی را ندارد، در حال حاضر تیم پدیده شهرخودرو نماینده استان در لیگ برتر است که مجموعهای از بازیکنهای شهرستانی و تهرانی است و درمجموع ۴، ۵ تا بازیکن مشهدی هم ندارد و دیگر دو تیم دسته سومی مهاجر و نگین که هیچکس بازیهای آنها را تماشا نمیکند، به همین دلیل رسالت ما در باشگاه فولاد مشهد تربیت و پرورش شاگردانی در ردههای پایه و فرستادن آنها به تیمهای باشگاهی و تیم ملی است.
باشگاههای بزرگ ویترینی برای مربیان استعدادیاب هستند و بازیکنها با حضور در این تیمها خود به خود دیده شده و مشهور میشوند.
وی در ادامه میافزاید: تیم فولاد مشهد در طول حیات دهسالهاش عنوانهای فراوانی را کسب کرده و در کنار این عناوین بازیکنهای متعددی را به تیمهای باشگاهی و ملی معرفی کرده است.
سال گذشته عرفان مرادیان در رده نوجوانان و ارسلان فریدون در رده زیر ۱۴ سال موفق به حضور در تیم ملی شدند. امیر مرادی در تیم پیکان تهران، سجاد رفعتی در تیم استقلال تهران و امیر جعفری عضو تیم سایپای تهران از تربیتیافتگان باشگاه فولاد مشهد هستند.
همچنین محمد شیردل از تیم ما راهی پایههای پرسپولیس شد، عادل سرشار به تیم لیگ برتری گسترش فولاد تبریز راه یافت و آرش همایونی همراه تیم سیاهجامگان در لیگ برتر ایران بازی کرد. در کل بیش از ۲۰ نفر از بازیکنان باشگاه فولاد مشهد در تیمهای باشگاهی مطرح کشور و تیم ملی حضور داشته و دارند.
هزینههای چندده میلیونی باشگاهداریحمیدرضا کامل با اشاره به هزینه چند میلیونی بازیکنان برای باشگاهها، خواستار توجه بیشتر مسئولان و حتی کمک خیران برای کمک به ورزش مشهد و استان شد.
کامل با تأکید بر این موضوع میگوید: فرآیند استعدادیابی از محلات پایینشهر و شهرستانهای مجاور باعث شده است استعدادهای فوتبالی زیادی در تیم فولاد مشهد فعالیت کنند، اما این موضوع از نظر مالی بر مجموعه فشار زیادی وارد کرده است. درحال حاضر ما ۱۶۰ بازیکن در ردههای سنی مختلف داریم که بیش از ۹۰ نفر آنها اوضاع و احوال مالی مناسبی ندارند، بهطوری که قادر نیستند یکدست لباس و کفش ورزشی برای خود تهیه کنند.
ما از این بچهها در سال یک ریال هم دریافت نمیکنیم، گذشته از آن خرج لباس، کفش ورزشی، کوله، چاشت و تغذیه و حتی رفت و آمد آنها را تقبل کرده و پرداخت میکنیم. تنها آن دسته از بازیکنان که شرایط مالی بهتری دارند سالانه ۲ میلیون تومان بابت شهریه به مجموعه پرداخت میکنند. این مبلغ در مقایسه با هزینه خرید لباس، گرمکن، توپ، مکملها و دیگر تجهیزات و لوازم آموزشی مورد نیاز بسیار ناچیز است.
برای اجاره یک جلسه یک ونیم ساعته بازی فوتبال بر روی زمین چمن حداقل باید بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان پرداخت کنیم. برای رفتن به مسابقات لیگ استان یا مسابقات دوستانه درخارج از استان کمترین هزینه رفت و برگشت بین ۲ تا ۳ میلیون تومان است، چند هفته قبل که ما اعضای تیم را برای اجرای یک مسابقه دوستانه به قوچان بردیم، ۲ میلیون تومان هزینه کردیم. به دلیل نداشتن بودجه گاهی اوقات مجبور هستیم برخی بازیهای دوستانه و تدارکاتی به شهرهای دیگر را لغو کنیم.
کامل از انصراف تیم فولاد مشهد از برخی مسابقات کشوری بهدلیل نداشتن تمکن مالی خبر داد و یادآور شد: ما امسال در ۴ رده سنی پایه قهرمان لیگ برتر استان شدیم و باید در مسابقات لیگ مناطق کشوری (شمال شرق) حضور پیدا کنیم، به هرحال حضور در این مسابقات مستلزم هزینه زیادی است و تیم فولاد مشهد در دو رده سنی از مسابقات لیگ مناطق کشوری انصراف داد.
وی در ادامه به زمین چمن نامرغوب ورزشگاه تختی اشاره کرد و گفت: تنها زمین چمن موجود در شهر مشهد برای برگزاری مسابقات زمین چمن مجموعه ورزشی تختی است. با توجه به افزایش بیرویه تعداد تیمهای فوتبال و بازیهای محلی و منطقهای، زمین چمن مجموعه تختی جوابگوی تیمهای فوتبال نیست وگاهی اوقات انجام مسابقات و بازی تیمها چند هفته طول میکشد.
کمبود و نبود زمین چمن مناسب و استاندارد، یکی از مشکلات تیمهای فوتبال مشهد است. باتوجه به نبود بودجه برای ساخت زمین چمن توسط هیئت فوتبال یا سازمان ورزش و جوانان استان، از خیران میخواهم همانطور که برای ساخت مسجد و مدرسه پیشگام هستند در ساخت زمین چمن نیز پیشقدم شوند و با ساخت چند زمین چمن علاوهبر اجر معنوی در پیشرفت ورزش و سلامت جامعه و جوانان در شهر مشهد تأثیرگذار باشند. با ساخت ۴ تا ۵ زمین چمن در چند منطقه مشهد نیاز تیمهای فوتبال به زمین چمن تأمین خواهد شد.
نگاه مادی به فوتبال و فوتبالیستها
مربی بازیکنساز مشهدی که سابقه چندین سال ورزش و مربیگری در فوتبال مشهد و استان را دارد، با ابراز تأسف از نگاه مادی به فوتبال، به جای استعدادیابی فوتبالیستها، از گرفتن پولهای چند میلیونی و بدون قانون در فوتبال مشهد و استان میگوید.
کامل با تأکید بر این مطلب میگوید: متأسفانه در حال حاضر دیگر آن نگاه کشف استعداد و تربیت بازیکنان مستعد برای حضور در تیمهای برتر کشور و تیم ملی از بین رفته است و وجود ندارد، نگاه به فوتبال مادی و ریالی شده است. مدرسههای فوتبال که تحت یک برند مشهور یا به نام بازیکنهای معروف راهاندازی شدهاند، بی ضابطه و با گرفتن پولهای میلیونی به برگزاری امتحان انتخاب بازیکن برای تیمهای ملی پایه میپردازند.
مدرسههای فوتبالی که ۱۵ تا ۲۰ میلیون در سال از پدر و مادری که فرزند آنها ۱۰۰ کیلوگرم وزن دارد و حتی دنبال توپ نمیتواند بدود، پول میگیرند تا او را تبدیل به بازیکن ملی کنند، از آن طرف بازیکنی از جنوب شهر با کولهباری از استعداد و علاقه فقط بهدلیل اوضاع مالی نابسامان از آموزش و پیشرفت در رشته فوتبال باز میماند.