آمنه مستقیمی | شهرآرانیوز؛ به‌مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت آقا جوادالائمه (ع) با حاج‌یدا... بهتاش، پیرغلام و مؤلف سیره اهل‌بیت (ع) و صاحب آثاری همچون «شمس ولایت، حضرت رضا (ع)» و «ستارگان هدایت: زندگی‌نامه امام‌محمدتقی (ع)، امام علی‌النقی (ع) و امام‌حسن عسکری (ع)» گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
برکت امری است که آثار ماندنی دارد؛ امام‌رضا (ع)، چون سال‌ها فرزندی نداشتند، مردم به این باور رسیدند که سلسله امامت درحال انقطاع است، درحالی‌که با ولادت حضرت جوادالائمه (ع)، این باور اشتباه از بین رفت. امام‌جواد (ع) در سال ۱۹۵ هجرت متولد شدند و امام‌رضا (ع) در سال ۲۰۳ هجری به شهادت رسیدند؛ یعنی در اواخر عمر، صاحب فرزند شدند و این موضوع، شیعیان را نگران امام بعد و استمرار جریان امامت و ولایت کرده بود، لذا با ولادت آن حضرت، خیال شیعه از ادامه و حیات امامت، راحت شد و این از جنبه‌های برکت وجودی آن حضرت است.
امام‌جواد (ع) ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که دامنه برکات وجودی‌شان را گسترده‌تر می‌کند؛ ازجمله آنکه نخستین امامی هستند که در سنین کودکی به امامت رسیده‌اند و پس از ایشان، امام‌هادی (ع) و نیز امام‌مهدی (عج) در طفولیت، عهده‌دار امامت و هدایت امت شدند. امام‌جواد (ع) در آن سن‌وسال با شرکت در جلسات مناظراتی که مأمون با حضور علمای بزرگ آن زمان همچون یحیی‌بن‌اکثم تدارک می‌دید، علمشان برای شیعیان عیان شد، چنان‌که بعد از امام‌رضا (ع) به‌عنوان عالم آل‌محمد (ص) با آن مناظرات علمی و برتری‌یابی بر اندیشمندان و بزرگان ادیان و مکاتب، راه پدر را ادامه دادند و جامعه شیعه را مدیریت کردند.
ائمه معصوم (ع) به همه صفات نیکو آراسته بودند، اما هریک در صفتی بیشتر شهرت داشتند؛ همچون شهرت امام‌حسن (ع) به کریم (بخشنده) یا شهرت موسی‌بن‌جعفر (ع) به کاظم (فروبرنده خشم) و.... درمیان اهل‌بیت (ع)، نهمین امام شیعیان که نام مبارکشان محمدتقی است، به جواد یعنی بسیار بخشنده مشهور بودند؛ چون کسی نبود که از آن وجود مقدس درخواستی داشته باشد و دست خالی بازگردد. ایشان هیچ سائل و نیازمندی را نه‌فقط از میان شیعیان بلکه ازمیان دیگر مذاهب و ادیان، نمی‌راندند و از مشکلش گره می‌گشودند.
امام‌جواد (ع) که در مدینه سکونت داشتند، بعد از هجرت امام‌رضا (ع) به ایران و شهادت ایشان، به‌دستور مأمون به بغداد آورده شدند. بسیاری از علما و بزرگان به خلیفه خرده گرفتند و اعتراض کردند که یک کودک نمی‌تواند رهبری جامعه شیعه را برعهده بگیرد، لذا مأمون با حضور یحیی‌بن‌اکثم، رئیس‌العلمای آن دوران، جلسه‌ای تشکیل داد تا علم امام‌جواد (ع) به بوته آزمایش گذاشته شود. در آن جلسه، یکی از سوالات این بود:اگر مُحرم صید کند، چه کفاره‌ای باید بدهد؟
جوادالائمه (ع) فرمودند: شب بوده است یا روز؟ محرم زن بوده است یا مرد؟ در احرام حج بوده است یا عمره؟ و... ایشان فرعیاتی را مطرح کردند که یحیی متحیر ماند و حضرت به همه این پرسش‌ها پاسخ و نشان دادند اگرچه خردسال‌اند، از علوم امامت به تمامی بهره‌مندند. بزرگان حاضر در جلسه، خبر این علم و احاطه را به مردم رساندند تا بدانند اگرچه امام‌رضا (ع) از دنیا رفته‌اند، فرزند خردسالشان هدایت جامعه را برعهده دارند و لذا ایشان، پناه مردم و پاسخگوی سؤالاتشان شدند.
پیامبر (ص) هنگام رحلت، نسخه‌ای را دراختیار ما قرار دادند که به درد همه زمان‌ها می‌خورد؛ ایشان فرمودند: «دو امانت نزد شما به یادگار می‌گذارم؛ قرآن و عترت. هر زمان به این دو تمسک بجویید (ارتباط برقرار کنید)، هرگز گمراه نمی‌شوید». امروز هم در مواجهه با فتنه‌ها باید ببینیم قرآن و اهل‌بیت (ع) چه مسیر و بابی را گشوده‌اند و همان را معیار حق قرار دهیم. شیوه امام‌جواد (ع) در مواجهه با فرقه‌ها و افکار انحرافی، می‌تواند در این هجمه‌های فکری‌فرهنگی که جامعه امروز به‌ویژه نسل جوان ما با آن مواجه است، کاربردی و راهگشا باشد. آن‌هایی به دام فتنه و انحراف می‌افتند که از قرآن و عترت جدا شوند.
پس از شهادت آن حضرت هم در توسلات مادی و مالی، ما را به در خانه امام‌جواد (ع) رهنمون شده‌اند؛ برای مثال گفته‌اند برای حاجات دنیایی و مالی به امیرالمؤمنین (ع) متوسل نشوید، بلکه در علم و معرفت از ایشان کمک بخواهید، اما درباره گرفتاری‌های دنیایی همچون افزایش روزی، ادای دین و قرض یا ازدواج جوانان، توصیه شده است به در خانه امام جود و سخا، حضرت جوادالائمه (ع)، برویم و این توسل در گرفتاری‌ها به حضرت، از سفارش‌های علما و بزرگان دین است.
جوان امروز به آشنایی با سیره اهل‌بیت (ع) نیاز دارد. جوان بدون الگوی اصیل در دام الگو‌های جعلی می‌افتد. باید ببینیم ائمه (ع) ازجمله امام‌جواد (ع) چطور زندگی می‌کردند و از شیوه آن‌ها الگو بگیریم. پیامبر (ص) فرمودند: «سبک لباس پوشیدن شما، سبک غذا خوردن و سبک معاشرت شما شبیه دشمنان ما نباشد.»؛ چون این‌گونه به‌اسم مسلمانیم نه به‌رسم. نزدیک شدن به ائمه (ع) صرفا به زیارت و بردن نامشان نیست، باید سیره‌شان را بررسی و عملی کنیم. امام‌جواد (ع) می‌فرمایند: «سه چیز است که اگر به آن‌ها عمل کنید، هرگز پشیمان نمی‌شوید؛ یکی ترک عجله (انجام کاری که زمان آن نرسیده است)؛
مشورت به‌ویژه با پدر و مادر که تجربه آن‌ها بر سال‌ها تحصیل، اولویت دارد و توکل بر خدا. (کشف‌الغمه، ج ۲، ص ۳۴۹)
امام‌جواد (ع) در آن زمان با وجود سن کم، عابدترین انسان‌ها بودند و از نظر وقار چنان رفتار می‌کردند که بر همه تأثیر می‌گذاشت. در کتاب «اثبات‌الهدایه» نقل شده است در مراسم عروسی ایشان با دختر مأمون (همو که سبب مسمومیت و شهادت حضرت شد) زنان آراسته دور عروس را گرفته بودند و وارد مجلس شدند و پیرمردی شروع به نواختن کرد.
حضرت جوادالائمه (ع) با وقاری بی‌مثال به آن پیرمرد نگریستند و فرمودند: «از خدا پروا کن‌ای فردی که ریش داری!» وی چنان از ابهت و وقار حضرت متأثر شد که تار از دستش افتاد.