شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز، هرسال با فرا رسیدن ماه محرم بخشی از آنتن تلویزیون به پخش آیین‌های عزاداری مردم اختصاص پیدا می‌کند و بخشی دیگر نیز در اختیار برنامه‌های مناسبتی قرار می‌گیرد. آیین‌های عزاداری اقوام مختلف ایران همواره موردتوجه مخاطبان تلویزیون بوده و همیشه فرصتی را فراهم کرده است تا مردم بتوانند با رسوم عزاداری نقاط مختلف کشور آشنا شوند.
اما برنامه‌های فرهنگی و هنری دیگری که خود تلویزیون برای پخش در این ایام تدارک می‌بیند گاهی در جذب مخاطب موفق بوده اند و گاهی نیز نتوانسته اند رضایت مخاطبان را جلب کنند. این درحالی است که برنامه‌های هنری می‌توانند در ترویج بیشتر فرهنگ عاشورایی بسیار اثرگذار باشند و مخاطب را به فکر وادارند. امسال نیز شبکه‌های سیما چندین برنامه مختلف را برای پخش درنظر گرفته اند که ما در نوشتار پیش رو برخی از مهم‌ترین‌های آن‌ها را مرور کرده ایم. برنامه‌هایی که باید دید می‌توانند جریان ساز باشند یا به زودی فراموش می‌شوند.
«حسینیه معلی» یکی از برنامه‌های آیینی متفاوت تلویزیون است که اولین بار در ایام محرم و صفر سال ۱۴۰۱ در دو فصل با اجرای حامد سلطانی از شبکه ۳ پخش شد و فصل سومش نیز با اجرای احمد اکبرنژاد اسفند پارسال ویژه اعیاد شعبانیه روی آنتن رفت؛ برنامه‌ای که با هدف ترویج فرهنگ روضه خوانی، نوحه خوانی و هیئت داری به دور از کلیشه‌های رایج ساخته شده و موردتوجه مخاطبان تلویزیون قرار گرفته است. در فصل جدید «حسینیه معلی» که از سه شنبه، ۲۷ تیر، هم زمان با شب اول ماه محرم روی آنتن تلویزیون رفته است، نجم الدین شریعتی به عنوان مجری حضور دارد.
او اجرای برنامه «سمت خدا» و نیز ویژه برنامه سحر ماه رمضان تلویزیون را در کارنامه دارد و باید دید در این برنامه متفاوت می‌تواند موفق عمل کند یا خیر. ترکیب مداحان و ذاکران حاضر در برنامه «حسینیه معلی» هم در هر فصل تغییراتی داشته است و در این فصل میثم مطیعی به جمع کارشناسان این برنامه اضافه شده است. سید مجید بنی فاطمه، عبدالرضا هلالی و مهدی رسولی دیگر کارشناسان فصل چهارم «حسینیه معلی» هستند. برنامه «حسینیه معلی» در دهه اول محرم بعد از خبر شبانگاهی روی آنتن می‌رود.
مـــدت هــاســـت کـــه تلویزیون سریال‌هایی مانند «مختارنامه» یا «شب دهم» را در ایام محرم روی آنتن نبرده است؛ سریال‌هایی که در دوران پخششان توانستند جریان ساز شوند و بسیاری از مخاطبان را به پای تلویزیون‌ها بکشانند.
امسال صداوسیما در ایام محرم شانس خود برای جذب مخاطب را با سریال «عشق کوفی»، ساخته حسن آخوندپور، سینماگر مشهدی، امتحان می‌کند؛ اثری که نسخه سینمایی اش به چهل ویکمین دوره جشنواره فیلم فجر نرسید تا درنهایت در قالب سریال پیش روی مخاطب قرار بگیرد.
«عشق کوفی» به نویسندگی فائزه یارمحمدی و یزدان محمدکاظمی، روایتگر یک داستان عاشقانه در سال ۶۱ هجری قمری است که در کوفه و کربلا اتفاق می‌افتد. از بازیگران این مجموعه هم می‌توان به لعیا زنگنه، نادر سلیمانی، سعید شریف، شبنم قربانی، حسین سلیمانی، نادر فلاح، سوگل طهماسبی، مریم کاویانی، مهسا مهجور، عمار تفتی، سید جواد هاشمی و ثریا قاسمی اشاره کرد.
پخش سریال تاریخی «عشق کوفی» که در پانزده قسمت تولید شده است از پنجشنبه، ۲۹ تیر، آغاز می‌شود. قرار است این مجموعه هر هفته پنجشنبه و جمعه ساعت ۲۰:۳۰ روی آنتن شبکه ۳ برود.
«از سرگذشت» به کارگردانی محمد پیوندی، جدیدترین برنامه شبکه نسیم برای پخش در ایام محرم و صفر امسال است. این برنامه میزبان افرادی از گوشه وکنار کشور است که دو راهی‌های زندگی خود را روایت می‌کنند؛ روایت‌هایی عجیب و تصمیماتی شجاعانه که می‌توانند شکل زندگی یک انسان را تغییر دهند و او را به چالش بکشند.
در کنار این روایتگران چهره‌های شناخته شده هم حاضر می‌شوند و درباره این تصمیمات و همچنین چگونگی انتخاب‌های خودشان در دوراهی‌های زندگی صحبت می‌کنند. برنامه گفت وگومحور «از سرگذشت» که در دو دکور مجزا، اما مرتبط ضبط شده است از اول ماه محرم امسال، ساعت ۲۱:۳۰ روی آنتن شبکه نسیم می‌رود.
تلـــه تئاتــر سیـزده قسمـتی «علقمه سرخ» به کارگردانی فرناز امینی با بهره گیری از نمایش‌های آیینی ایران ایام محرم از شبکه آی فیلم پخش می‌شود. این مجموعه نمایشی اپیزودیک در سیزده کلاکت چهل دقیقه‌ای تولید شده و در هر قسمت قرار است به یکی از شخصیت‌های مهم و تأثیرگذار واقعه عاشورا و قهرمانان قیام امام حسین (ع) از آغاز نهضت حسینی تا سرانجام یزید بپردازد. در واقع این اثر با بهره گیری از هنرمندان جوان تئاتر کشور سعی دارد حوادث مرتبط با عاشورا را از زاویه جدیدی برای مخاطب روایت کند. تله تئاتر «علقمه سرخ» از نخستین روز ماه محرم از شبکه آی فیلم پخش خواهد شد.
در ماه‌های گذشته اعلام شده بود مینی سریال هفت قسمتی «عاشورا» به کارگردانی هادی حجازی فر در ایام محرم و صفر به صورت هفتگی از تلویزیون پخش می‌شود، اما هنوز این مجموعه در جدول پخش تلویزیون قرار نگرفته است. نسخه سینمایی سریال «عاشورا» با عنوان «موقعیت مهدی» در چهلمین جشنواره فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمد و توانست برنده پنج جایزه، از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم این جشنواره شود. این اثر موقعیت گردان عاشورا در جنگ تحمیلی به فرماندهی شهید مهدی باکری را روایت می‌کند. حجازی فر علاوه بر کارگردانی، نقش شهید مهدی باکری را نیز در این سریال بازی می‌کند.
فصل نهم «با حسین (ع) حرف بزن» یکی از برنامه‌های شبکه نسیم برای پخش در ایام محرم امسال است؛ برنامه‌ای که پیش‌تر به تهیه کنندگی محمدامین پرواس ساخته شده بود و حالا در فصل جدیدش با تغییراتی روبه رو شده است. محمدحسین تقوایی که تهیه کنندگی فصل نهم «با حسین (ع) حرف بزن» را برعهده گرفته است از تغییراتی در فرم و محتوای این برنامه پرمخاطب خبر داده است.
دراین بین پرواس تهیه کننده فصل‌های قبلی «با حسین (ع) حرف بزن» که به نظر می‌رسد با مدیران شبکه نسیم به مشکل خورده نیز تصمیم گرفته است این برنامه را با نام «ملاقات با حسین (ع)» در شبکه نمایش خانگی منتشر کند. باید دید درنهایت کدام یک از این دو برنامه در جذب مخاطب موفق خواهند بود.
سومین فصل برنامه «علامت» امشب روانه آنتن شبکه ۲ می‌شود. فصل اول این برنامه که نگاهی نو به جوانبِ تاریخی فسق یزید و اهمیت زندگی عفیفانه داشت، شهریور سال گذشته و فصل دوم آن که به بررسی وقایع تاریخی و اوضاع فرهنگی اجتماعی کوفه در زمان حکومت امیرالمؤمنین علی (ع) می‌پرداخت در فروردین ۱۴۰۲ پخش شد.
فصل سوم برنامه «علامت» که برای نخستین بار در حسینیه ارشاد تولید شده است، به موضوع «عاشورا، به خوانش مؤنث» می‌پردازد. در این برنامه، حجت الاسلام قنبریان به عنوان کارشناس مذهبی به بررسی نقش طیف‌های مختلف بانوان حاضر و غایب در حماسه حسینی خواهد پرداخت. فصل جدید برنامه «علامت» دارای هشت قسمت چهل دقیقه‌ای است.
فصل ششم برنامه «نشان ارادت» در دهه سوم محرم روانه آنتن شبکه ۲ می‌شود. در پنج فصل قبل این برنامه، مفهوم عاشورا و ابراز ارادت به اباعبدا... الحسین (ع) از طریق افراد معروف روایت می‌شد و برنامه از ظرفیت چهره‌های شناخته شده هنری، فرهنگی و ورزشی بهره می‌برد.
اما در فصل جدید، نخبگان، پیرغلامان، دختران محجبه قهرمان، کارآفرینان، خیران و... به همراه مردم عادی که در ماه‌های محرم و صفر در هیئت‌های امام حسین (ع) فعالیت دارند محور اصلی برنامه هستند. همچنین در فصل ششم «نشان ارادت» به آیین‌ها و مناسک عزاداری اقوام، روضه‌های خانگی و مجالس قرآنی، خوانش وصیت نامه شهدا، معرفی فعالیت‌های ستاد بازسازی عتبات عالیات در کربلا و پویش روضه خانگی توجه ویژه‌ای شده است.
تولید برنامه‌های ادبی با محوریت محرم همیشه در تلویزیون کم رنگ بوده است، اما امسال شبکه ۴ برنامه‌ای با عنوان «چاووش» را در جدول پخش خود قرار داده است که حال و هوای ادبی و هنری دارد.
این برنامه ترکیبی که به صورت استودیویی در یازده قسمت نوددقیقه‌ای تولید شده در دهه اول ماه محرم هر شب به صورت زنده ساعت ۲۲:۳۰ روی آنتن می‌رود. برنامه «چاووش» به بخش‌های متنوعی همچون مقتل خوانی، مروری بر ادبیات پایداری از
عمان سامانی تا محتشم کاشانی، گونه شناسی هنری عاشورا و سوگواری در جهان تشیع می‌پردازد.
شبکه ۲ برنامه‌ای به نام «ناگهان حسین (ع)» را با محوریت نمایشنامه خوانی برای پخش در دهه اول محرم در نظر گرفته است. بخش نمایشنامه خوانی این برنامه توسط میرطاهر مظلومی، بهاره نوحیان و حامد عزیزی روایت می‌شود که باتوجه به روز‌های نام گذاری شده دهه اول محرم سعی شده است فضاسازی و صداگذاری قسمت‌های برنامه با روایت‌های انتخابی هرشب هم خوانی داشته باشند. ب
خش دیگر نیز به مداحی پیرغلامان اهل بیت (ع) اختصاص دارد. «ناگهان حسین (ع)» به کارگردانی سیدمحمدصادق بی بی شهربانویی و نویسندگی حامد قدیری در ۱۰ قسمت چهل دقیقه‌ای هم زمان با آغاز محرم، ساعت ۲۱ روانه آنتن شبکه ۲ می‌شود.
سریال مناسبتی «شب آخر» به کارگردانی مهسا فتحعلی هم زمان با دهه اول محرم روی آنتن شبکه ۵ می‌رود. این سریال روایتی از زندگی دو خانواده است که یکی از آن‌ها اخلاق مدار و دین محور و دیگری مال اندوز و غرق در ظواهر زندگی است و حوادث سریال در نتیجه کشمکش‌های فرزندان این دو خانواده رقم می‌خورد.
در سریال «شب آخر» که ۱۰ قسمت دارد، بازیگرانی، چون مجید مشیری، ساناز سماواتی، شیوا خسرو مهر، گیتی معینی، اسدا... یکتا وزنده یاد شهرام عبدلی به ایفای نقش می‌پردازند. این سریال از امشب، ۲۸ تیر، هرشب ساعت ۱۹:۰۰ روی آنتن می‌رود.