زهرا شریعتی| شهرآرانیوز خراسان رضوی با وجود بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار دانش آموز یعنی حدود ۹ درصد جمعیت دانش آموزی کشور، در میان رتبه‌های کمتر از ۱۰ آزمون سراسری امسال فقط یک نماینده داشت؛ آن هم از میان ۸۵ هزار داوطلب استان در کنکور.
این درحالی است که میانگین رتبه‌های کمتر از ۱۰ استان در پنج سال گذشته، رقمی بیش از ۴.۲ را نشان می‌دهد و به ویژه از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ روندی صعودی داشته است. این اتفاق باتوجه به تعداد دانش آموزان، امکانات و استعدادها، درخور خراسان رضوی نیست و لازم است جبران شود؛ اما برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، نشانه افت کیفیت آموزش متوسطه استان هم نیست، چراکه اصولا کنکور هرگز ملاک درست و تنها شاخص سنجش علمی و استعدادی دانش آموزان نبوده است و نیست.
بنابراین، نمی‌توان گفت همه دستاورد‌های نظام آموزشی صرفا در کنکور نمود می‌یابد و چند نفر اول کنکور، فقط نخبگان و چهره‌های علمی دانشگاهی کشور خواهند بود؛ چنان که درباره خراسان رضوی نیز آمار‌ها نشان می‌دهد با اینکه در آزمون سراسری۱۴۰۲ فقط یک رتبه تک رقمی داشته، در همین آزمون از رشد ۴۶ درصدی تعداد رتبه‌های کمتر از صد کشوری نسبت به سال گذشته برخوردار بوده است.
محمود رضایی، معاون آموزش متوسطه آموزش وپرورش خراسان رضوی، درباره شاخص‌های کیفیت آموزشی توضیح می‌دهد: کنکور هدف اصلی آموزش نیست و صرفا ابزاری برای سنجش عملکرد است. براساس برنامه‌های تعالی مدیریت و برنامه عمل مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش وپرورش، همه ابعاد کیفیت بخش به آموزش (امتحانات نهایی پایه دوازدهم، نتایج جشنواره‌ای معلمان و دانش آموزان و نتایج امتحانات هماهنگ) شاخص‌های مهم ارزیابی کیفیت آموزش محسوب می‌شوند و فقط تعداد رتبه‌های تک رقمی، عیار سنجش و قضاوت نیست.
براین اساس، امسال با وجود سه تغییر مهم در فرایند سنجش و پذیرش کنکور یعنی دومرحله‌ای شدن کنکور، الکترونیکی شدن تصحیح اوراق نهایی پایه دوازدهم و تأثیر قطعی ۴۰درصد سوابق تحصیلی در پذیرش نهایی و کسب رتبه‌های برتر، خراسان رضوی شاهد رشد رتبه‌های دورقمی، گسترش عدالت آموزشی و توزیع رتبه‌های برتر در همه استان بوده که تاکنون سابقه نداشته و سبب امیدآفرینی عمومی و کنترل سایه شوم اضطراب کنکور بر خانواده‌ها شده است.
به گفته او، همچنین امسال باتوجه به رشد ۴۶درصدی رتبه‌های کمتر از صد نسبت به سال قبل (توزیع ۷۶رتبه کمتر از صد)، قبولی‌های استان در رشته‌های پرطرف دار افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر، دانش آموزان پایه دوازدهم خراسان رضوی در امتحانات نهایی خرداد ۱۴۰۲ در مجموع رشته‌ها ۱.۱۵ نمره بیشتر از میانگین کشوری در میانگین دروس نهایی ایستاده اند و درصد قبولی آنان در دروس نهایی در امتحانات خرداد امسال نیز در مجموع رشته‌ها ۸.۱۰ درصد بیشتر از درصد قبولی کشور بوده است.
کسب رتبه دوم کشوری با تحقق ۴۶۰۴۱درصد توسعه متوازن و رشد ۰۶/۱ درصدی نسبت به سال گذشته، افزایش و رشد میانگین نمرات ۲۴/۱ و درصد قبولی ۸/۵ درصدی نسبت به سال گذشته در پایه نهم متوسطه اول، رتبه‌های برتر جشنواره‌های متعدد ازجمله رتبه اول کشوری در مسابقات نجوم، سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی، فناوری نانو، رتبه دوم مسابقات رباتیک جشنواره علمی پژوهشی پژوهش سرا‌های دانش آموزان کشور، رتبه سوم مسابقات فناوری‌های فضایی و حمل ونقل پیشرفته جشنواره علمی پژوهشی کشور، رتبه سوم مسابقات زیست فناوری جشنواره علمی پژوهشی کشور، کسب رتبه برتر توسط ۷۲ دانش آموز در مسابقات علمی پژوهشی، تولیدات علمی صنعتی همچون ساخت دستگاه CNC چوب توسط هنرستان‌های امام حسن عسکری (ع) ناحیه۳ و امام جواد (ع) چناران، کدنویسی جشنواره علمی پژوهشی پژوهش سرا‌های دانش آموزی، انعقاد دوازده تفاهم نامه هنرستان جوار (صنعت و کارخانه) در راستای حمایت از شعار سال و فرهنگ کار و کارآفرینی، گوشه‌ای دیگر از دستاورد‌های نظام آموزش متوسطه استان است که نسبت به نتایج آزمون سراسری کمتر به آن‌ها توجه می‌شود.
درعین حال، معاون آموزش متوسطه آموزش وپرورش خراسان رضوی درباره علل کم شدن رتبه‌های کمتر از ۱۰ استان در کنکور امسال یادآور می‌شود: کم شدن رتبه‌های تک رقمی امسال مربوط به چند مدرسه خاص بود. در پی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سنجش و پذیرش دانشجو که مطابق آن کنکور، دومرحله‌ای و دروس عمومی از کنکور حذف شد، برخی مدارس بر دروس تخصصی متمرکز شدند و دروس عمومی و کلاس‌های این دروس را به حاشیه بردند.
همچنین، غفلت از تأثیر ۴۰درصدی سوابق تحصیلی و بی توجهی به هشدار‌ها دراین زمینه، در کنار سایه شوم مشاوره‌های مراکز خصوصی به دانش آموزان که با بی توجهی به دروس عمومی و نادیده گرفتن تأثیر مهم آن در سوابق تحصیلی افراد همراه بود، به کم شدن رتبه‌های تک رقمی امسال دامن زد.