سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز درد، انسان‌ها را می‌شکند. موقتی و دائمی هم ندارد؛ کوتاهش زندگی را مختل می‌کند و طولانی‌مدتش غول مرحله آخر می‌شود. می‌آید و بر تاج گران‌بهای سلامتی چنگ می‌اندازد و درست در جای نعمت‌هایی می‌نشیند که حسشان نمی‌کردیم. دندان‌درد، جای راحت‌جویدن و لذت بردن از غذا می‌نشیند، دیسک کمر و گردن‌درد جای نشستن‌ها و ایستادن‌های طولانی و بدون درد می‌نشیند و سرطان‌ها که جای هر شادی واقعی و غیرواقعی می‌نشینند.
درد شدید بدون شک، مختل‌کننده کار‌های روزمره است و انسان را از هر کاری می‌اندازد. با اینکه پزشکان بر این باورند فکر کردن به درد، خودش درد دارد، ولی فرد دردمند فقط می‌خواهد دستش را روی جای درد بگیرد و بگرید. در این گزارش به‌مناسبت روز جهانی مبارزه با درد به کمک کارشناسان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گریزی به فعالیت‌های کلینیک‌های تخصصی درد زدیم؛ جایی که متخصصان، درد‌های مزمن انسان‌ها را کنترل می‌کنند تا آن‌ها همانند گذشته فعالیت‌های روزمره خود را بدون مشکل انجام دهند.
درد یک احساس ناخوشایند ناشی از تحریک پایانه‌های عصبی است که فرد را از یک شرایط نامناسب جسمی مطلع می‌کند.
درد فیزیکی
عامل اصلی ایجاد درد می‌تواند تروما باشد.
درد سایکولوژیک
منشأ این درد‌ها می‌تواند از بیماری‌های مرتبط با اعصاب و روان باشد که ماهیت خارجی ندارد.
درد سایکوژنیک
منشأ این درد‌ها از اعصاب و روان است که می‌تواند ماهیت خارجی داشته باشد.
۱۰ کلینیک
اکنون ۱۰کلینیک تخصصی درد به‌صورت خصوصی در مشهد فعال هستند.
۸۲ درصد
شیوع درد‌های فانتوم در اندام فوقانی ۸۲ درصد است.
آرتروز، سردرد‌های میگرنی، بیماری‌های روماتیسمی، درد گردن، دیسک گردن و کمر فقط نمونه‌هایی از درد‌های شایع امروزی هستند که ما انسان‌ها با آن درگیر هستیم.
۲ دسته
درد‌ها از نظر زمانی به دو دسته مزمن و حاد تقسیم می‌شوند. درد‌های حاد معمولا به‌دلیل وارد شدن فشار خیلی زیاد یا ضربه، بی‌فاصله نمایان می‌شوند و نشانه‌هایی مانند التهاب، تورم، تغییر رنگ و ... دارند. درد‌های مزمن هم بعد از دوره‌ای حاد به‌وجود می‌آیند که دوره آن‌ها طولانی و نسبت به درمان پزشکی مقاوم‌تر است.
یک عمر
بیماری‌هایی مانند سرطان یا درد‌هایی با علت نامشخص می‌توانند در مجموعه درد‌های مزمن طبقه‌بندی شوند. این‌گونه درد‌ها می‌توانند تا سال‌ها همراه بیمار باشند.
یک ماه
درد‌های حاد مانند درد‌های ناشی از برخورد‌ها و تصادف‌ها ممکن است تا یک ماه ادامه یابند.
تحت حاد
بین درد‌های مزمن و حاد را درد‌های تحت حاد می‌نامند که از یک ماه تا یک سال طول می‌کشند.
کلینیکی است که در آن، پزشکان و متخصصان بیهوشی در زمینه تشخیص، معالجه و کنترل درد مزمن به بیماران کمک می‌کنند. خدمات این کلینیک به‌صورت مراجعه سرپایی (به‌طور منظم باتوجه به تشخیصی که داده می‌شود هفته‌ای چند نوبت یا چند ساعت در روز) و بستری ارائه می‌شود.
گاهی درد‌ها به‌صورت حاد و مزمن ادامه می‌یابند که با هیچ روشی بهبود پیدا نمی‌کنند. در این‌طور مواقع فرد باید به کلینیک درد مراجعه کند تا راهکار‌های مؤثرتری برای بیمار درنظر بگیرند. کلینیک‌های درد برای درمان انواع درد‌های حاد و مزمن ماهیچه‌ای، استخوانی، مفصلی، سرطانی و … تأسیس شده‌اند، ولی بیشتر مربوط به تسکین درد‌های شدید بیماری‌های درمان‌ناپذیر و سخت‌درمان به‌ویژه مبتلایان به سرطان است. پزشکان فوق تخصص درد در این کلینیک، ناراحتی و درد بیمار را با روش‌هایی درمان یا تا اندازه زیادی کم می‌کنند تا آن‌ها بخشی از توانایی پیشین خود را بازیافته و شرایط زندگی راحت‌تری داشته باشند.
بیمارانی که به کلینیک درد مراجعه می‌کنند، طی چند مرحله، درمان می‌شوند:
مرحله نخست
پزشک متخصص درد، با معاینه دقیق، علت درد را شناسایی و برای درمان، دارو تجویز می‌کند. درمان‌های دارویی برای برخی از افراد پاسخ مثبت می‌دهد و دردهایشان کنترل می‌شود. این افراد بعد از مصرف دارو، از شدت دردهایشان کم می‌شود و می‌توانند به فعالیت‌های روزمره زندگی‌شان بازگردند، ولی برای افرادی که به نتیجه مناسب در درمان دارویی نمی‌رسند، گام بعدی جراحی (باز یا بسته) است.
مرحله دوم
متخصصان درد، برای درمان درد‌های این دسته از بیماران، از روش‌های غیرتهاجمی استفاده می‌کنند. این روش‌های درمانی، عبارت است از آب‌درمانی، فیزیوتراپی و کاردرمانی که سبب افزایش حرکت یا فعالیت مفاصل، تقویت عضلات ستون‌فقرات یا اندام‌ها می‌شود.
مرحله سوم
آخرین مرحله درمانی، شامل استفاده از روش‌های کم‌تهاجمی یا اعمال جراحی بسته، مانند تزریق‌هایی در ریشه اعصاب است.
درد خیالی یا درد فانتوم، نوعی درد در اندام‌های قطع شده است که وجود خارجی ندارد، ولی بیمار آن را احساس می‌کند. به‌عبارتی اندامی که پایانه عصبی آن وجود خارجی ندارد در انتها با تحریک پایانه‌های مختصر موجود سبب ایجاد درد‌های فانتوم می‌شود.
درد مزمن، دردی است که بیش از شش ماه ادامه بیابد و در بیشتر روز‌ها تجربه شود. ممکن است در ابتدا به صورت درد حاد شروع شود، ولی مدت‌ها پس از بهبود یا برطرف شدن آسیب یا رویداد اصلی ادامه می‌یابد. درد‌های مزمن می‌توانند کیفیت زندگی افراد را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهند و مانع از بازگشت آن‌ها به محل کار یا شرکت در فعالیت‌های بدنی شوند. حتی در برخی افراد ممکن است سبب افسردگی هم بشوند. انواع درد‌های مزمن از کم تا زیاد متغیر هستند.