به گزارش شهرآرانیوز شاید از نگاه مدیریت شهری و البته مردم منطقه ۸، شهرداری مشهد یکی از مناطق نسبتا تازه‌تأسیس مشهد باشد که طبق آمار و ارقام‌های شهرداری نزدیک به ۱۹۰۰ هکتار دارد و براساس آخرین سرشماری کشور بیش از ۹۰ هزارنفر در آن زندگی می‌کنند، اما این منطقه شهری یکی از قدیمی‌ترین مناطق شهر محسوب می‌شود؛ گواه آن هم خانه‌ها و بنا‌های متعدد تاریخی مثل اراضی پادگان، و خانه‌ملک، باغ ملی و کوهسنگی، خیابان ارگ، ساختمان هلال احمر و... است که درست در دل این منطقه قرار گرفته‌اند و همین دو جین آثار تاریخی هم اهمیت منطقه ۸ را نشان می‌دهد و هم اینکه انگار تاریخ شهر به این منطقه گره خورده است و از سه چهار سال پیش هم کار بازسازی و بهسازی بخشی از بنا‌ها و خانه‌ها و حتی گذر‌های تاریخی مثل بازار سرشور، کوچه آیت‌ا... خامنه‌ای، خانه مدقق و... شروع شده است، اما جدا از تاریخی بودن، منطقه ۸ به دلیل هم‌جواری با حرم مطهر رضوی در کنار ثامن، زائرپذیرترین منطقه شهری است.
آمار‌ها می‌گوید که بیش از ۴۰ درصد از مراکز اقامتی و زائرسرا‌ها و حسینیه‌های مشهدی و غیرمشهدی در این منطقه است و در برخی از روز‌های خاص، تقریبا نیمی از جمعیت زائران، ساکن منطقه ۸ شهرداری می‌شوند و به همین‌دلیل تأمین زیرساخت‌ها برای پذیرایی از این حجم از زائر مدت‌هاست که مسئله اصلی این منطقه است و از سال گذشته هم ماجرای سامان‌دهی ۱۸۰ هکتار اراضی پادگان به کارویژه‌های منطقه ۸ اضافه شده است؛ اراضی که بعد از نزدیک به یک دهه سرانجام به شهرداری واگذار شد و حالا بخش زیادی از تمرکز شهرداری منطقه روی سامان‌دهی این اراضی است.
کاظم یزدان‌مهر که از مردادماه امسال با حکم شهردار مشهد، شهردار منطقه ۸ شد، در یک گفت‌وگوی دو ساعته با شهرآرا، هم از شانه خالی‌کردن برخی دستگاه‌های مختلف در خدمت‌رسانی به زائران انتقاد کرد، هم از آخرین پروژه‌ها و اقدامات منطقه تحت مدیریتش که انجام شده یا قرار است کار آن‌ها آغاز شود، رونمایی کرد و دست آخر هم وعده داد که کلنگ ساخت‌وساز پارک ۲۵ هکتاری اراضی پادگان همین امسال به زمین می‌خورد و سال آینده مردم می‌توانند از آن استفاده کنند.
من می‌گویم تاریخ شهر با بافت جغرافیایی شهرداری منطقه ۸ گره خورده است. منطقه سراب که بخش مهمی از مشهد قدیم است و ارگ مشهد که هفتاد هشتاد سال قبل احداث شد و نقطه شروعی برای ارائه خدمات مدرن بود در دل شهرداری منطقه ۸ قرار گرفته است. در کنار این آثار تاریخی مانند باغ ملی، کوهسنگی، خانه ملک، ساختمان هلال‌احمر و تعداد زیادی مسجد و خانه قدیمی در خیابان‌های اندرزگو و آخوند خراسانی نشان از تاریخ و قدمت شهرداری منطقه ۸ دارد. برای همین می‌گویم نه تنها این منطقه به نوعی نقطه آغاز مشهد است، بلکه تاریخ شهر به بافت آن گره خورده است.
ببینید امکان ندارد زائری وارد شهر مشهد شود و در محدوده شهرداری منطقه ۸ تردد نکند. قسمت اعظم هتل‌ها و خانه‌مسافر‌ها و... در محدوده شهرداری این منطقه است. بیشتر زائرانی که وارد مشهد می‌شوند در منطقه ۸ ساکن می‌شوند و بیشتر استان‌ها و شهر‌های کشور در کوچه و خیابان‌های این منطقه، زائرسرا و هتل و حسینیه دارند. به همین دلیل جمعیت منطقه ۸ شناور است و در برخی روز‌های سال نیمی از جمعیت زائر در این منطقه ساکن می‌شوند و با وجود زائران امام رضا (ع)، منطقه ۸ جزو مناطق پرتراکم شهر مشهد محسوب می‌شود.
علاوه بر این یکی از مهم‌ترین ورودی‌های شهر مشهد که پایانه مسافربری است هم در دل منطقه ۸ شهرداری قرار گرفته و بخشی از ورودی محور نیشابور هم به نوعی به منطقه ۸ مربوط است و تقریبا بیش از ۵۰ درصد از زائرانی که به مشهد می‌آیند از محدوده منطقه ۸ تردد می‌کنند. همه این موضوع‌ها نشان می‌دهد که باید روی ایجاد و تکمیل زیرساخت‌های این منطقه شهری کار کرد.
در طرح‌های تفصیلی جدید متأسفانه ماجرای هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌ها و مراکز اقامتی پیش‌بینی نشده است؛ یعنی اگر کسی بخواهد مکانی با کاربری اقامتی در منطقه ۸ احداث کند با مشکل روبهرو خواهد شد و امکان پاسخ‌گویی نخواهیم داشت.
بله. با وجود حجم زیاد زائری که در معابر منطقه ۸ تردد می‌کنند و نیاز مبرم به تعریض برخی از خیابان‌ها، اما معابر اینجا در طرح تفصیلی بر مبنای تثبیت وضعیت موجود گذاشته شده است و این کار بر مشکلات ترافیکی ما اضافه و کار ما را سخت می‌کند. در این طرح حتی برای نیاز‌های جانبی و نیاز زائر هم تصمیم‌گیری نشده است، مثل احداث پارکینگ، مراکز درمانی، مراکز خدماتی. طرح تفصیلی در این منطقه باید با هماهنگی شهرداری بازنگری شود تا این مشکلات برطرف شود.
اعتبار عمرانی منطقه ۸ امسال بیش از ۲۰۰ میلیاردتومان است که اعتبار خوبی است و ۳۰ میلیارد تومان هم بودجه پروژه زودبازده داریم. بخش زیادی از این اعتبارات طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار است صرف بازسازی شبکه معابر و پیاده‌رو‌های قدیمی و فرسوده منطقه شود. البته دو سه پروژه بزرگ مقیاس هم مثل تقاطع غیرهم‌سطح انقلاب و پارک ۲۵ هکتاری داریم که جزو پروژه‌های کلان سطح شهر محسوب می‌شود. پروژه‌های اجرا شده در منطقه ۸ طوری است که هم مردم مشهد و منطقه از آن بهره‌مند می‌شوند و هم مردم ایران؛ چهره منطقه ۸ شهرداری با پروژه‌هایی که امسال و سال آینده به بهره‌برداری می‌رسند به‌طورقطع تغییر خواهد کرد.
ببینید متولی بازسازی و مرمت بافت تاریخی، شهرداری نیست، اما از آنجایی که مطالبات مردمی در این بخش زیاد بود و باید اقداماتی برای مرمت و بازسازی بخشی از بنا‌های تاریخی و ارزشمند بافت این منطقه انجام می‌شد تا شناسنامه این شهر از بین نرود، مدیریت شهری مجبور به ورود و احیای خانه‌ها و گذر‌های تاریخی شد. خیلی از پلاک‌های تاریخی منطقه ۸ به انبار تجاری تبدیل شده بود که بعد از احیا و تغییر کاربری ارزش آن‌ها دو چندان شد. امسال هم سه چهار پروژه مهم مثل کف‌سازی و جداره‌سازی برخی کوچه‌های قدیمی و تاریخی در منطقه ۸ داریم که به احیای این بافت‌ها کمک زیادی می‌کند.
باید توجه و حساسیت ویژه‌ای روی معابر شهرداری منطقه ۸ وجود داشته باشد. متأسفانه آن‌طور که انتظار می‌رفت کمک‌های دولتی برای ایجاد این زیرساخت‌ها به‌ویژه در ماجرای حمل‌و‌نقل عمومی به دست شهرداری نرسیده است و نتوانستیم آن‌چنان که باید و شاید زیرساخت‌های مناسب این محدوده را برای استقبال از این حجم از زائر داشته باشیم. مثلا در موضوع پارکینگ موفق نبودیم، آن هم به این دلیل که در منطقه ۸ زمین نداریم؛ چون بیش از شصت سال قبل اینجا شکل گرفته و فضا برای ایجاد لکه‌های خدماتی به صورت استاندارد وجود ندارد.
اگر بخواهیم مثلا در خیابان امام‌رضا (ع) یک پارکینگ بسازیم، باید متری سه تا چهار میلیارد تومان پول برای تملک بدهیم و به همین دلیل نیاز است که دولت، استانداری و مجموعه‌هایی که در قبال زائر وظیفه دارند از لحاظ اعتباری به کمک شهرداری بیایند، البته کمک‌هایی در این سال‌ها شده، ولی بسیار ناچیز بوده و تأثیر آن‌چنانی نداشته است.
خود شهرداری هم به تنهایی از پس این هزینه‌ها برنمی‌آید، چون هزینه‌های شهر اکنون بسیار زیاد است و به ما اجازه نمی‌دهد که خودمان را با نیاز‌های زائران به‌روز تطبیق بدهیم و آن‌ها را برآورده کنیم. سالیانه مجلس باید در قالب یک عنوان بودجه برای توسعه زیرساخت‌های اطراف حرم مطهر رضوی اعتبار بدهد تا با تزریق آن‌ها این اشکالات را برطرف کنیم و به مردم خدمات بدهیم.
بله. در خیابان آیت‌ا... مصباح، ۱۲۵ میلیارد تومان اعتبار برای تملک و تعریض گذاشته‌ایم و تا امروز ۵۰، ۴۰ درصد پیشرفت داشته است، در کوچه چهنو کار تملک برای تعریض در حال انجام است. بخشی از فضای سبز باغ ملی پیش از این به پارکینگ تبدیل شد. در خیابان‌های منشعب به خیابان آیت‌ا... شیرازی هم هرجا زمینی بوده که امکان پارکینگ داشته است، در این ایام کمک کردیم که زائران از آن استفاده کنند.
با این همه، اما اینکه انتظار داشته باشیم شهرداری مشهد با این اعتبارات محدود به تنهایی مشکلات زائران را حل کند چندان درست نیست. شهرداری که دارد هزینه می‌کند، ولی آیا تا امروز بررسی شده که متولیان دیگر برای رفاه و آسایش زائران چقدر هزینه کرده و فعالیت عمرانی داشته‌اند یا چقدر به شهرداری برای پروژه‌هایی که مستقیم به زائران مربوط است کمک ریالی کرده‌اند؟ اگر می‌خواهیم به نقطه مطلوب ارائه خدمات به زائر برسیم، باید خارج از شهرداری و دولت به ما کمک کنند تا نیاز زائر را در یک برنامه چهار پنج ساله حل‌وفصل و کاری کنیم که زائر دغدغه‌ای جز مسئله زیارت نداشته باشد.
بله دقیقا، بسیاری از ادارات دولتی در محدوده منطقه ۸ قرار گرفته‌اند و سؤالی که ما در مدیریت شهری از آن‌ها داریم این است که درباره مشکلات ترافیکی ارباب‌رجوع‌هایشان چه خدماتی داده‌اند و آیا تا امروز پارکینگ تأمین کرده‌اند؟ شما می‌بینید که امروز در برخی معابر منطقه ۸ به علت تمرکز خدمات دولتی و درمانی، ترافیک‌های زیادی داریم؛ وقتی بیمارستان امام رضا (ع) در این نقطه احداث می‌شود و همه خدمات هم به مرور در آن متمرکز می‌شود، طبیعی است که همه مشاغل مربوط به پزشکی مثل فروشگاه‌های لوازم پزشکی یا مطب دکتر‌ها در خیابان‌های اطرافش ایجاد می‌شود و باعث بروز مشکلات ترافیکی می‌شوند.
در ماجرای حل این مشکلات باید نهاد‌های مربوط به آن کمک کنند، درحالی که الان بار هزینه‌ای این اتفاقات بر دوش شهرداری است. البته بخشی از این ادارات از شصت هفتاد سال پیش ایجاد شده‌اند و آن زمان نیازی به تأمین پارکینگ و این مسائل نبوده است؛ ولی چرا مثلا ساختمان مرکزی یک بانک که در هفت هشت سال اخیر در منطقه ۸ ساخته شده است، پارکینگ مراجعه‌کننده خودش را تأمین نمی‌کند؟ ترافیک خیابان مدرس در طول روز به علت وجود چند اداره دولتی است که پارکینگ تأمین نکرده‌اند و این‌ها باید از سوی استانداری ملزم شوند که بخشی از پارکینگ خودشان و ارباب رجوع را تأمین کنند.
در اراضی پادگان، سه معبر اصلی تا امروز احداث شده که کار جدول‌گذاری و جمع‌آوری آب‌های سطحی آن انجام شده است و درحال آسفالت و پیاده‌روسازی هستیم و ۴۰ میلیارد تومان اعتبار دارد.
در این زمین‌ها قرار است تا پارک ۱۳۳ هکتاری ساخته شود که اکنون برای ۳۸ هکتار زمینی که در بولوار نماز قرار گرفته، مشاور درحال طراحی فضای این بوستان است و عملیات اجرایی ۲۵ هکتار از پارک ۵۰ هکتاری هم که در دل زمین‌های پادگان قرار گرفته‌است تا آخر سال شروع می‌شود. وجود فضای جنگلی که از قبل در پادگان ارتش ایجاد شده کمک زیادی به ما کرده است و شهرداری فقط لازم است که شبکه معابر و گل‌های فصلی و تجهیزات مکانیکی و آبیاری و مبلمان را به این مجموعه اضافه کند. ما حداقل ۱۰۰ میلیارد تومان برای این بوستان ۲۵ هکتاری اعتبار پیش‌بینی کردیم و نگاهمان این است که در حداقل زمان ممکن و یک ساله به بهره‌برداری برسد.
کار ساخت موزه انقلاب اسلامی در این اراضی هم به زودی شروع خواهد شد و مسجد و ساختمان‌های اطراف آن هم مرمت و بازسازی و برای کار فرهنگی آماده‌سازی می‌شود. از آنجایی که کل منطقه ۸ با بیش از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت فقط یک سالن ورزشی دارد، پیگیر هستیم تا لکه‌های خدماتی، به‌ویژه در بخش ورزش هرچه سریع‌تر آماده‌سازی شود. درمجموع بخش زیادی از ماجرای سامان‌دهی پادگان با اعتبارات خوب و توجه شورای ششم به آن، در این دوره به پایان خواهد رسید و مردم از آن بهره‌مند خواهند شد.