به گزارش شهرآرانیوز ترانزیت کالا از ایران به افغانستان، اگرچه در بازه‌های مختلف زمانی با چالش‌هایی روبه رو بوده، اما به نظر می‌رسد در دوماه اخیر این چالش‌ها به معضلی جدی تبدیل شده است. ترانزیت کالا در خراسان رضوی با کشور‌های ترکمنستان و افغانستان در پایانه‌های مرزی لطف آباد شهرستان درگز، سرخس، باجگیران شهرستان قوچان و دوغارون شهرستان تایباد و همچنین دو بازارچه مرزی فعال تایباد با افغانستان و باجگیران در مرز ترکمنستان انجام می‌شود، اما همچنان مرز دوغارون به عنوان یکی از مرز‌های استراتژیک تجارت و ترانزیت کالا مطرح است. اخیرا به دلیل اعتصاب صنفی رانندگان افغانستانی پشت مرز، انباشت بار در این منطقه و همچنین محدودیت‌هایی که از سوی طرف افغانستانی برای رانندگان ایرانی اعمال شده است، شاهد معطلی کامیون‌های ترانزیت در مرز دوغارون هستیم.
رئیس کمیسیون حمل ونقل، ترانزیت و امور مرزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی درباره مشکلاتی که اخیرا در ترانزیت کالا میان ایران و افغانستان اتفاق افتاده است، گفت: نزدیک یک ماه رانندگان افغانستان به دلایل مسائل صنفی پای کار نبودند و با انباشت کالا‌های ترانزیتی روبه رو شدیم. همچنین به دلیل اینکه پاکستان اجازه ترانزیت بعضی کالا‌ها از خاک خود به افغانستان را نمی‌داد، این کالا‌ها نیز به طرف ایران آمد که با حجم زیاد کالا‌های ترانزیتی روبه رو شدیم.
احمد زمانیان از دیگر مشکلاتی که در مسیر ترانزیت کالا اتفاق افتاده است به محدودیت بیست روزه برای رانندگان ایرانی در افغانستان اشاره و بیان کرد: طالبان تصمیم جدیدی اتخاذ کردند که براساس آن کامیون‌های ایرانی که در افغانستان بار تخلیه می‌کنند، بعد از بیست روز دوباره می‌توانند به افغانستان برگردند.
به همین دلیل رانندگان ایرانی که دو یا سه سرویس در یک ماه می‌رفتند، هر ۳۵ یا ۴۰ روز می‌توانند در ناوگان حمل ونقل به افغانستان فعالیت داشته باشند که این مسئله منجر به کمبود‌های جدی ناوگان حمل ونقل شده است. وی با بیان اینکه افزایش هزینه‌های ناشی از معطلی و توقف ناوگان در مرز دوغارون، ربطی به شرکت‌های ترانزیتی ندارد، افزود: مشکلاتی که ذکر شد افزایش هزینه‌ها را رقم زده و مابقی هزینه‌ها تعرفه مشخصی دارد. وی در ادامه بیان کرد: یک راهکار این است که همه دستگاه‌ها هزینه‌ها را بگویند که به طرف‌های افغانستانی اعلام شود. راهکار دیگر این است که از طریق نشست‌های دوطرفه و اتاق مشترک ایران و افغانستان به دنبال برداشتن این محدودیت بیست روزه برای رانندگان ایرانی باشیم.
رئیس کمیسیون حمل ونقل، ترانزیت و امور مرزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه ساعت کار گمرک دوغارون افزایش یافته است، گفت: با وجود اینکه ساعات کار در گمرک دوغارون تا ۱۱ شب و تردد خوب است، اما به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده، مشکلات جدی در این زمینه داریم.
نایب رئیس کمیسیون حمل ونقل، ترانزیت و امور مرزی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه از حدود دو ماه پیش که مشکلاتی بین افغانستان و پاکستان در مرزهایشان اتفاق افتاد، تقاضا برای حمل کالا از ایران افزایش یافت، گفت: این مسئله سبب افزایش حجم بار ترانزیت به سمت ایران شد که پیش ازاین اتفاق، نامه‌ای به سازمان راهداری زدیم که آمادگی داشته باشند، اما با وجود پیش بینی‌ها و مکاتبات، اعتصاب رانندگان افغانستانی در مرز دوغارون و مسدودشدن مرز میلک نیمروز افغانستان، سبب شد تا کرایه‌ها بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش یابد.
ابراهیم عطائی با بیان اینکه جلسات متعددی برای حل این مسئله گذاشته شد، بیان کرد: در افغانستان محدودیتی برای ماشین‌های ایرانی گذاشته شد که این وضعیت نه تنها حل نشد که با مشکلات بیشتری هم روبه رو شدیم. کرایه زیاد، کمبود کامیون و اکنون هم بیش از ۲ هزار کانتینر در بندرعباس برای ترانزیت به مرز‌های افغانستان دپو شده است.
عطائی درباره راهکار‌های حل مشکل گفت: باید با برقراری روابط دیپلماسی خوب با افغانستان، این مشکل را حل کنیم. به نظر می‌رسد جدی‌ترین مشکلات در این حوزه اعتصاب رانندگان افغانستانی است که منجر به دپوشدن کالا‌ها شد، کمبود ناوگان برای مسیر ترانزیتی بندرعباس به اسلام قلعه هرات و محدودیت بیست روزه برای رانندگان ایرانی هم بر مشکلات افزوده است.
همچنین به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، رئیس اداره ترانزیت اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده‌ای خراسان رضوی با اشاره به اینکه پایانه مرزی دوغارون، اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده ای، گمرک و سایر بخش‌ها هر ماه فهرستی درباره اقدامات در مرز به ما ارائه می‌کنند و ما نیز اطلاعات آن را به روزسانی می‌کنیم، درباره افزایش هزینه‌هایی که از آن صحبت می‌شود، گفت: کل هزینه‌ها در مرز به دو بخش تقسیم می‌شود؛ نخست، هزینه‌هایی که دارای رسید و فاکتور رسمی و قانونی است و دوم، هزینه‌های غیررسمی و بدون رسید.
در هزینه‌های رسمی و دارای رسید، مقادیر دریافتی مشخص است و تغییری نمی‌کند؛ مگر در پی ابلاغیه‌ها و بخشنامه‌های صادره. هزینه‌های ویزا، عوارض متقابل، هزینه باسکول، اسکن گمرک، هزینه‌های ورود به پایانه‌های مرزی، سوخت گیری، ترانشیپ و انبار‌های عمومی جزو هزینه‌های رسمی بوده که فهرست آن کاملا مشخص است. هزینه‌های بدون رسید شامل کمیسیون نماینده صاحب کالا، تخلیه، بارگیری و… است.
نصیر برادران افزود: طی یک ماه گذشته اخباری مبنی بر افزایش هزینه‌های رسمی در مرز نداشته‌ایم. بخش خصوصی باید با ذکر مصداق بیان کند که در چه حوزه‌هایی با افزایش تعرفه روبه رو شده است. برادران همچنین درباره رفع محدودیت برای رانندگان ایرانی افزود: مکاتباتی با ستاد مرکزی داشتیم که آن‌ها نیز به تبع در این رابطه رایزنی‌هایی با وزارت امور خارجه خواهند داشت.
علی اکبر بازوبندی، کارشناس نمایندگی وزارت امور خارجه هم بیان کرد: محدودیت‌های اعمال شده در افغانستان برای ناوگان ایرانی را به تهران و هرات منعکس کردیم؛ البته می‌توان گفت هر زمان محدودیت‌هایی در مرز ایران برای طرف افغان اعمال شود، دو تا سه برابر سخت گیری‌های بیشتری از سوی افغانستان برای ما لحاظ می‌شود. این مسائل و نحوه برخورد با طرف افغان، باید به شکل صحیحی مدیریت شود. موضوع به طورجدی با سرکنسولگری هرات در حال پیگیری است، اما به نظر می‌رسد که این مسئله فقط با پیگیری حل وفصل نشود؛ بلکه نیاز است تصمیم جدی برای حمایت از بخش خصوصی گرفته شود.