به گزارش شهرآرانیوز دسترسی آسان مردم به امکانات بهداشتی و درمانی یکی از حقوق مسلم شهروندی است. در این میان تأمین نیاز‌های اولیه عمومی جامعه نظیر تأمین آب آشامیدنی سالم، بهداشت عمومی و محیط زیست سالم از جمله مواردی است که در منشور حقوق شهروندی به آن اشاره و تأکید شده است. موضوعی که این روز‌ها در حوزه بهداشت عمومی مورد گلایه شهروندان قرار گرفته، کمبود «چهاردیواری اضطراری» در سطح شهر است.
انتظار عموم مردم بر این است که سرویس‌های بهداشتی عمومی برای رفع نیاز شهروندان به صورت شبانه روزی و به فواصل و تعداد مشخص در سطح شهر به ویژه مکان‌های پرتردد توزیع شده باشند. موضوعی که همچنان به عنوان دغدغه شهروندی مطرح است و شهروندان از آن به عنوان کاستیهایی شهری یاد می‌کنند.
گزارش پیش رو روایت میدانی از وضعیت سرویس‌های بهداشتی عمومی مشهداست.
پشت در‌های بسته سرویس بهداشتی منتظر است، دو قفل بزرگ آهنی ورودی در‌ها را مهر وموم کرده است، کمی دورتر صدایی به گوش می‌رسد: «تلاش نکن! در را باز نمی‌کنند این وقت صبح که در سرویس بهداشتی را باز نمی‌گذارند. از آنجایی که سارقان همه شیرآلات را سرقت می‌برند صبح زود باز نمی‌کنند!»
مرد میان سالی که روی صندلی تاشوی نقره‌ای رنگی نشسته و در دو سه قدمی سرویس بهداشتی قرار دارد با تکان دادن سرش این گفته‌ها را تأیید می‌کند و می‌گوید: هر روز صبح مراجعان زندان در حوالی این پارک می‌نشینند. خیلی هایشان برای ملاقات عزیزانشان آمده اند، عده‌ای از شهرستان خودشان را به مشهد رسانده اند، تعدادی دیگر هم از حاشیه شهر به زندان مرکزی مشهد مراجعه دارند. بساط هر روزه مراجعان همین است. سرویس بهداشتی اینجا همیشه قفل است. نباید انتظار داشته باشید این وقت صبح باز باشد.
اندک اندک بر تعداد افرادی که می‌خواهند از سرویس بهداشتی استفاده کنند افزوده می‌شود. خانم جوانی، اضطرار سرویس بهداشتی فرزندش امانش را بریده است. او گلایه هایش را این طور مطرح می‌کند: اینجا پارک عمومی است آن طرف هم زندان است، داخل زندان که نمی‌توان رفت، چون هنوز ساعت کار ادارات شروع نشده در باز نیست، اما در پارک عمومی چرا نباید در‌های سرویس بهداشتی باز باشد؟
دو ماه قبل هم به اینجا مراجعه کردم شرایط همین بود. حتی به مسجدی که در بولوار شهید قانع آدرس داده اند نیز مراجعه کردم. در‌های سرویس بهداشتی مسجد نیز بسته بود. خادم مسجد گفت تنها موقع اذان در‌های وضوخانه و سرویس بهداشتی باز می‌شود.
ساعت ۱۰ صبح نوبت سونوگرافی داشتم. برای انجام سونوگرافی کامل شکم و لگن باید مثانه ام کاملا پر می‌بود به همین دلیل از ابتدای صبح جرعه جرعه آب نوشیدم. سونوگرافی را انجام دادم، اما در ادامه کار در کمال ناباوری سرویس بهداشتی مرکز سونوگرافی خراب بود. منشی خیلی راحت پاسخ داد شیر دست شویی خراب است و از سرویس بهداشتی آزمایشگاه بغلی استفاده کنید.
وقتی به آزمایشگاه مراجعه کردم مسئول پذیرش آزمایشگاه در پاسخ گفت: سرویس بهداشتی مخصوص مراجعان و تنها برای نمونه گیری ادرار است. با همان حالت اضطرار خود را به ابتدای خیابان عارف رساندم. در تلفن همراهم داخل نرم افزار‌های آدرس دهی نزدیک‌ترین سرویس بهداشتی را جست وجو کردم، نزدیک‌ترین سرویس بهداشتی، مسجد ابتدای خیابان عارف مشخص شد. به ابتدای خیابان عارف رسیدم، اما با در‌های بسته وضوخانه و سرویس بهداشتی روبه رو شدم.
شهروندی گلایه نبود سرویس بهداشتی را این طور بیان می‌کند: سوار اتوبوس خط ۹۱ بودم که یک باره فرزندم حالت تهوع گرفت از ترس اینکه مبادا در داخل اتوبوس و فضای عمومی تهوعش شدت بگیرد و بالا بیاورد از اتوبوس پیاده شدیم. خودمان را به چهارراه خاقانی رساندیم. کمی نشستیم، اما پسرم مدام تکرار می‌کرد می‌خواهم بالا بیاورم.
دوان دوان خود را به چهارراه رساندیم، اما خبری از سرویس بهداشتی نبود. بالاخره با آدرس یکی از ساکنان متوجه شدیم کمی بالاتر از چهارراه کانکس سرویس بهداشتی قرار دارد. بعد از کلی پیاده روی خودمان را به سرویس بهداشتی رساندیم، اما داخل سرویس بهداشتی آب قطع و جا مایعی داخل سرویس بهداشتی هم کاملا خالی از مایع دست شویی بود.
پیش‌تر در گزارشی از مشکلات شهروندان در خیابان احمدآباد مشهد به موضوع کمبود سرویس بهداشتی در این مکان پرتردد شهر اشاره شد. در آن گزارش به تمرکز مراکز بهداشتی و درمانی اشاره کردیم. جواد مسلم، شهردار منطقه یک مشهد درباره نیاز مراجعان و بیماران به سرویس بهداشتی در محدوده خیابان احمدآباد این طور پاسخ داد: دغدغه شهروندان در مورد نیاز به سرویس بهداشتی در این منطقه درست است، اما زمین مناسبی برای احداث یا استقرار سرویس‌های بهداشتی مورد نظر که نیاز بیماران و مراجعان به مطب پزشکان را پوشش دهد وجود ندارد بنابراین تحقق این هدف فعلا امکان پذیر نیست.
مسلم، این نکته را هم تأکید کرده بود که توجه به این خواسته مردم در حد امکانات موجود بررسی شده است و در دستور کار قرار خواهد گرفت. در این محدوده شش چشمه سرویس بهداشتی در پارکینگ خیابان پرستار و هشت چشمه سرویس بهداشتی در پارک محتشمی وجود دارد.
وی به تفاهم نامه‌ای میان برخی مناطق شهرداری و مساجد نیز اشاره کرده بود و گفته بود که طی این توافق مقرر شده است تا سرویس‌های بهداشتی مساجد برای خدمت رسانی به مردم باز باشند و شهرداری نیز نظافت سرویس‌های بهداشتی را به عهده بگیرد. همچنین مسجدالنبی (ص) در خیابان کوهسنگی و مسجد ولیعصر (عج) در خیابان راهنمایی ارائه خدمت می‌کنند.
او این تأکید را نیز داشت که علاوه بر این موارد چهار چشمه سرویس بهداشتی کانکسی در تقاطع خیابان احمدآباد و خیابان کلاهدوز از ساعت ۸ صبح تا ۲۰ شب سرویس دهی می‌کنند.
اما پیگیری گلایه‌های متعدد شهروندان ما را بر آن داشت تا سراغ مدیرکل هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری شهرداری مشهد برویم. احسان نجاری مقدم خبر خوشی را برای شهروندان دارد. او می‌گوید: قرار است تا پایان امسال تعداد دویست چشمه سرویس بهداشتی در مشهد احداث شود.
نجاری مقدم با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۴ هزار و ۱۶۹ چشمه سرویس بهداشتی ثابت و سیار در معابر مختلف شهری به صورت مشارکتی با شهرداری وجود دارد، ادامه می‌دهد: سال قبل حدود ۲۱۶ چشمه سرویس بهداشتی در سطح شهر احداث شد به بهره برداری رسید.
مدیرکل هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری شهرداری مشهد اظهار می‌کند: تا پایان سال ۱۴۰۲ تعداد دویست چشمه سرویس بهداشتی در دستور کار احداث قرار دارد. چهل چشمه ظرفیت سیار نیز تأمین شده است که به فراخور نیاز در نقاط مختلف شهر مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
نجاری مقدم ادامه می‌دهد: در مجموع بالغ بر ۳ هزار و ۴۸۶ چشمه سرویس بهداشتی ثابت و سیار از سوی شهرداری مشهد جانمایی شده است که از این تعداد، ۱۰۳۴ چشمه سرویس بهداشتی در سطح معابر و نقاط پرتردد شهر و ۲ هزارو ۴۵۲ چشمه سرویس بهداشتی در بوستان‌های شهر مستقر است.
مدیرکل هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری شهرداری مشهد ادامه می‌دهد: پراکنش و توزیع جغرافیایی سرویس‌های بهداشتی عمومی معمولا برپایه نیاز زائران برنامه ریزی شده است؛ بنابراین بخش اعظم سرویس‌های بهداشتی در هسته مرکزی شهر و خیابان‌های منتهی به حرم قرار دارند.
وی اظهار می‌کند: براساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته و با لحاظ مشارکت مساجد در قالب تفاهم نامه با شهرداری پیش بینی می‌شود امسال تعداد سرویس‌های بهداشتی ثابت و سیار مستقر در حاشیه معابر شهری به ۱۷۱۷ چشمه سرویس بهداشتی برسد.
نجاری مقدم درخصوص ساعت بازگشایی هم توضیح می‌دهد: این سرویس‌های بهداشتی به طور معمول از ساعت ۶ صبح تا ۱۰ شب برای خدمت رسانی به شهروندان فعال هستند.
وی بیان می‌کند: شهروندان هم می‌توانند با مراجعه به map.masshad.ir مکان دقیق سرویس‌های اطراف خود را پیدا کنند.