به گزارش شهرآرانیوز در سال‌های اخیر کمبود انرژی به یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنایع در تابستان و زمستان تبدیل شده است، به طوری که در واحدهای تولیدی در تابستان به دلیل کمبود انرژی، شاهد قطع برق و تعطیلی واحد‌ها هستیم و با شروع فصل سرما گاز این صنایع هم قطع و فعالیت آن‌ها متوقف می‌شود. فعالان اقتصادی معتقدند که این مسئله علاوه بر تأثیر منفی بر صنعت، عرضه و تقاضا در بازار را نیز بر هم می‌زند. برای مثال، فعالان صنعت فولاد و سیمان می‌گویند که با قطع گاز واحدهای تولیدی، کارخانه‌ها موجودی انبار خود را به بازار‌ها می فرستند و با اتمام این موجودی، قیمت محصولات فولادی و سیمان به دلیل کمبود عرضه، افزایش می‌یابد.
درحالی در فصول سرد سال گاز صنایع در برهه‌هایی قطع می‌شود که بررسی‌ها نشان می‌دهد در اواخر دهه ۸۰ و در دهه ۹۰، دولت‌های مختلف سیاست افزایش استفاده از گاز را در حوزه واحدهای تولیدی به اجرا گذاشتند. به عنوان مثال سهم گاز طبیعی در واحدهای صنعتی طی سال‌های ۱۳۹۸-۱۳۸۸ افزایش یافته و از ۲۹.۶ درصد در سال۱۳۸۸ به سهم ۴۰ درصد در سال۱۳۹۸ رسید.
همچنین در دهه ۹۰، هزینه‌های مربوط به برق و گاز طبیعی تقریبا ۸۰درصد مجموع هزینه‌های انرژی صنعت را تشکیل داده که این نشان دهنده نقش پراهمیت برق و گاز طبیعی در صنعت است.
باتوجه به اینکه در زمستان سال گذشته در مقطعی به دلیل سرمای هوا گاز صنایع خراسان رضوی قطع شد، اکنون و با سردشدن هوا این نگرانی در بین فعالان صنعتی به وجود آمده که تجربه سال گذشته دوباره تکرار شود و واحدهای صنعتی دچار ضرر و زیان شوند.
در همین رابطه فیروز ابراهیمی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، در گفتگو با شهرآرا از خسارت روزانه هزار میلیاردتومانی صنایع استان از قطع گاز خبر می‌دهد و تأکید می‌کند که این مسئله می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد واحدهای تولیدی و اشتغال داشته باشد.
بررسی آمار نرخ بیکاری خراسان رضوی نشان می‌دهد که هشدار رئیس خانه صمت استان واقعیت دارد، به طوری که قطع گاز در زمستان سال گذشته سبب شد تا نرخ بیکاری استان با ۲.۶ درصد افزایش نسبت به زمستان ۱۴۰۱ به ۹.۴ درصد برسد.
ماده ۲۵ قانون بهبود کسب وکار می‌گوید که در زمان کمبود برق، گاز یا خدمات مخابرات، واحدهای تولیدی، صنعتی و کشاورزی نباید در اولویت قطع برق یا گاز یا خدمات مخابرات قرار داشته باشند و شرکت‌های عرضه کننده برق، گاز و خدمات مخابرات موظف اند هنگام عقد قرارداد با واحدهای تولیدی شامل صنعتی، کشاورزی و خدماتی، وجه التزام قطع برق یا گاز یا خدمات مخابرات را در متن قرارداد پیش بینی کنند.
هرگاه دولت به دلیل کمبود‌های مقطعی به شرکت‌های عرضه کننده برق یا گاز یا مخابرات دستور دهد موقتا جریان برق یا گاز یا خدمات مخابراتی واحدهای تولیدی متعلق به شرکت‌های خصوصی و تعاونی را قطع کنند، موظف است که نحوه جبران خسارت‌های وارده به این شرکت‌ها ناشی از تصمیم فوق را نیز تعیین و اعلام کند.
علی اکبر لبافی، رئیس دبیرخانه شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی، به پیگیری‌های این دبیرخانه از شرکت‌های خدمات رسان انرژی در حوزه جبران خسارات به صنایع در زمان قطعی آن اشاره می‌کند و می‌گوید: پیگیری‌های لازم از شرکت‌های خدمات رسان انجام گرفته که در صورت انعقاد قرارداد میان این شرکت‌ها با شرکت بیمه، بخشی از خسارت‌های صنایع و واحدهای اقتصادی پرداخت خواهد شد.
مدیر دفتر حقوقی اتاق بازرگانی مشهد نیز درباره قطع برق و گاز صنایع در زمستان و تابستان، می‌گوید: باتوجه به پیگیری‌های انجام شده و حاصل نشدن نتیجه می‌توان از ظرفیت دستگاه قضایی برای جبران خسارت‌های ناشی از قطع انرژی صنایع و کارخانجات استان استفاده کرد.
علیرضا بنی هاشم بیان می‌کند: ایجادنشدن زیرساخت‌های لازم در حوزه انرژی توسط دولت، سبب قطع برق و گاز شده است. این موضوع از طریق طرح در دستگاه قضایی قابل پیگیری است و تک تک واحد‌ها باید به طورجدی وارد این پروسه شوند و جبران خسارت‌های وارده به خود را از شرکت ملی گاز مطالبه کنند.
بنی هاشم ادامه می‌دهد: ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر فضای کسب وکار به قراردادی اشاره دارد که در آن وجه التزام تعیین شده است؛ بنابراین باید اصلاحات لازم درباره این قرارداد‌ها نیز انجام شود.
مدیر بهره‌برداری شرکت گاز خراسان رضوی نیز در گفتگو با شهرآرا درباره راهکار‌های در نظر گرفته شده برای تأمین گاز واحدهای صنعتی در فصل سرد می‌گوید: تدابیر لازم برای تأمین گاز موردنیاز استان با اولویت بخش خانگی و عمومی اندیشیده شده است. بخش اصلی تأمین گاز از پالایشگاه شهید هاشمی نژاد و مخازن ذخیره سازی و بخشی هم از طریق خطوط انتقال از مبادی ورودی استان‌های هم جوار تأمین می‌شود.
فرشید دشتی می‌افزاید: یکی از موضوعات بسیار مهم در تأمین پایدار گاز، موضوع موازنه تولید و مصرف است که متأسفانه همه ساله با شروع موج سرما، شاهد افزایش بی رویه مصارف در بخش خانگی و عمومی و در نتیجه ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور و استان هستیم. موازنه بین تولید و مصرف گاز طبیعی در استان تابع استفاده بهینه و رعایت الگوی مصرف مشترکان بخش‌های مختلف و شرایط دمایی فصل سرد (شدت، وسعت و مدت سرما) است.
وی ادامه می‌دهد: طبق قرارداد مشترکان بخش صنعتی، مراکز صنعتی باید تجهیزات لازم برای استفاده از سوخت دوم در مواقع اضطراری و عملیاتی را داشته باشند. در این راستا شرکت پخش فراورده‌های نفتی برای تأمین فراورده سوخت مایع جایگزین اقدام می‌کند، از سال گذشته طرح‌های تقویتی خوبی توسط شرکت ملی گاز برای حوزه شرق کشور، شامل اجرای ایستگاه تقویت فشار آرادان، پروژه خط انتقال محمدیه - پارچین انجام شده است که بهره برداری از این پروژه ها، شبکه گاز شرق کشور را تقویت می‌کند.
برای حل چالش ناترازی گاز باید چه برنامه‌ای را در پیش گرفت؟ بهبود زیرساخت‌ها و توسعه ظرفیت و توان ذخیره سازی گاز کشور، گسترش و تنوع بخشی به سبد تولید انرژی و استفاده از پتانسیل انرژی‌های نوین و تجدیدپذیر، تخصیص بهینه و اصلاح مدیریت زنجیره یارانه انرژی از جمله گاز در کشور، جذب سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی برای توسعه میادین، اصلاح و منطقی کردن قیمت انرژی و البته فرهنگ سازی برای مصرف بهینه انرژی، از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که برای عبور از ناترازی گاز باید به طور جدی دنبال شود. اگر برای حل چالش ناترازی گاز از همین حالا برنامه ریزی نشود، در سال‌های آینده کشور ما که دارنده ذخایر عظیم گاز است، برای تأمین گاز به ویژه در فصول سرد سال چاره‌ای به جز واردات نخواهد داشت.
در حوزه گاز با ناترازی این انرژی در شرق کشور روبه رو هستیم، اما امسال با تدابیر اندیشیده شده در تأمین سوخت دوم برای صنایع با تولیگری شرکت پخش فراورده‌های نفتی استان، اقداماتی برای تأمین فراگیر و ذخیره سازی سوخت دوم از سوی صنایع در حال انجام است، در این راستا تاکنون ۳۳۵میلیون لیتر نفت گاز و نفت کوره برای زمستان صنایع این استان ذخیره سازی شده است.