هشدار فعالان صنعت سیمان درباره اعمال محدودیت گازی

به گزارش شهرآرانیوز؛ صنعت سیمان این روز‌ها با چالش محدودیت مصرف گاز و تأمین مازوت روبه‌روست. در تابستان، ناترازی برق و در زمستان گاز داستان تکراری صنایع مختلف در سال‌های اخیر بوده و سیمان نیز از این ماجرا مستثنا نبوده است. در تابستان گذشته قطع برق، بازار این محصول را با چالش روبه‌رو کرد و حالا هم محدودیت‌ها در مصرف گاز و آن‌طور که فعالان این صنعت می‌گویند مازوت.

هرچند بازار سیمان در بورس کالا طی آبان ۱۴۰۳ شاهد افزایش چشمگیر تقاضا و قیمت بوده است، اما در روز‌های اخیر نسبتا پایدار و با عرضه‌های بالا همراه بوده است. باوجوداین زیر پوشش نسبتا آرام بازار، فعالان این حوزه برای ادامه تولید در هفته‌های آینده هشدار می‌دهند. 

از سوی دیگر باوجود رکود در ساخت‌وساز تقاضا برای سیمان در بازار بورس افزایش داشته است که کارشناسان دلیل آن را نگرانی‌ها از کمبود عرضه و محدودیت‌های فصلی پیش‌رو می‌دانند. حالا طبق شنیده‌ها تولید کلینکر (مواد اولیه تولید سیمان که برای تولید آن نیاز به گاز است) در دو کارخانه از پنج کارخانه استان متوقف شده است و تولید محصول در این کارخانه‌ها از طریق ذخایر موجود انجام می‌شود. 

چرا سیمان مهم است؟

در شرایط ناترازی انرژی، معمولا کارخانه‌های فولاد و سیمان اولین اولویت در اجرای محدودیت‌های گاز و برق هستند، حالا شاید بگویید در این بلبشو، وضعیت بازار سیمان چه اهمیتی دارد. پاسخ این است که وضعیت این بازار اهمیت دارد؛ چون خراسان رضوی با توجه به فعالیت پنج کارخانه سیمان در این منطقه جایگاه ویژه‌ای در کشور دارد. همچنین بزرگ‌ترین کارخانه تولید سیمان سفید کشور در شهر مشهد قرار دارد.

 این کارخانه‌ها علاوه‌بر تأمین بازار خراسان رضوی و استان‌های اطراف، بخش درخورتوجهی از محصولات خود را به کشور‌های CIS و افغانستان صادر می‌کنند. شمال شرق کشور به‌ویژه مشهد، مرکز اصلی صادرات سیمان به این مناطق است.
از سوی دیگر در نگاهی کلان‌تر صنعت سیمان، یکی از بخش‌های مهم در اقتصاد و زیرساخت کشورهاست، به‌ویژه در بازار‌هایی که در حال توسعه یا رشد هستند.

این صنعت ارتباط مستقیم با ساخت‌وساز و پروژه‌های عمرانی دارد و نقش مهمی در ایجاد زیرساخت‌ها، از جمله جاده‌ها، پل‌ها، ساختمان‌ها و سد‌ها ایفا می‌کند. از سوی دیگر مواد اولیه محصولاتی مانند فراورده‌های بتنی، موزاییک، سیمان و... از این محصول تأثیرپذیر است. به همین دلیل، هرگونه اختلال در تولید سیمان می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد، بازار مسکن و پروژه‌های عمرانی داشته باشد. همچنین، صنعت سیمان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان انرژی است و تحت‌تأثیر نوسانات قیمت انرژی قرار دارد. 

محدودیت‌های گازی، افزایش هزینه‌های انرژی یا مشکلات در تأمین سوخت می‌تواند هزینه‌های تولید سیمان را افزایش دهد و به‌تبع آن قیمت‌ها را بالا ببرد. در بازار بورس، سیمان از جمله کالا‌های مهم است که حجم بالای معاملات و نوسانات آن می‌تواند تأثیرات زیادی بر دیگر بخش‌های بازار بگذارد. به دلیل این ارتباطات گسترده، وضعیت این صنعت نه‌تنها بر تولیدکنندگان سیمان، بلکه بر سایر صنایع وابسته و حتی خانوار‌ها تأثیرگذار است.

هشدار یک‌هفته‌ای

مدیرعامل یکی از شرکت‌های تولیدکننده سیمان در خراسان رضوی نیز در این باره به شهرآرا می‌گوید: محدودیت‌های گازی ادامه دارد. درمجموع ۳۰ درصد نیاز ما از طریق گاز تأمین می‌شود و باقی‌مانده آن از طریق خرید مازوت است. با مصرف ترکیبی از این دو سوخت تا ۸۵ درصد ظرفیت کارخانه فعالیت داشتیم، اما اکنون حمل مازوت متوقف شده است. 

محمدرضا توکلی‌زاده می‌افزاید: در خرید مازوت به همه تعهدات خود عمل کردیم و با شرکت حمل نیز قرارداد بستیم، اما فعلا حمل این سوخت متوقف شده است، اگر این روند ادامه داشته باشد، تا یک هفته دیگر فعالیت در این کارخانه به طور کامل متوقف خواهد شد، چون میزان گازی که می‌دهند به اندازه‌ای نیست که بتوانیم واحد را روشن نگاه داریم. اگر مازوت واقعا قطع شود، هر پنج کارخانه از تولید بازمی‌مانند.

افزایش تقاضا و قیمت در بازار

رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی مشهد با اشاره به اینکه فعلا در بازار خرده‌فروشی، نه با کمبود روبه‌رو هستیم و نه با سرریز تولید، می‌گوید: پس از پشت سر گذاشتن قطعی‌های برق و ایجاد چالش در بازار سیمان در تابستان، بازار به تعادل رسیده بود، اما اکنون به‌دلیل کمبود گاز و محدودیت در برخی از خطوط تولید سیمان، شاهد افزایش تقاضا در بازار بورس بودیم که موجب افزایش قیمت شد. 

کاظم آردی می‌افزاید: هرچند در تولید هنوز کمبودی ایجاد نشده است، اما میزان عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می‌کند و افزایش تقاضا در دو هفته گذشته قیمت سیمان را در بورس و به‌دنبال آن بازار افزایش داد. به عنوان مثال دو هفته گذشته میزان عرضه یکی از تولیدکننده‌های سیمان در مشهد در بورس کالا ۳۴ هزار تن بود، اما تقاضا تا ۵۲ هزار تن بالا رفت. 

در ادامه حتما بخوانید سد ناترازی انرژی مانع استفاده از ظرفیت تولیدی صنایع سیمان

نوسان سیمان در بورس

بازار سیمان در بورس کالا طی آبان ۱۴۰۳ شاهد افزایش چشمگیر تقاضا و قیمت بوده است. از مهم‌ترین عوامل این تغییرات، نگرانی از محدودیت‌های فصلی در تأمین گاز و برق برای کارخانه‌های تولید سیمان است. در هفته منتهی به ۲۲ آبان، عرضه سیمان در بورس کالا حدود ۱۰ درصد افزایش یافت و به ۱.۵۲ میلیون تن رسید. با این حال، تقاضا حدود ۱۷ درصد رشد داشت و به ۱.۸۷ میلیون تن رسید که نشان از نگرانی فعالان بازار از کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها در زمستان دارد. 

در همین دوره، قیمت سیمان به دلیل افزایش تقاضا و محدودیت‌های تولید، حدود ۱۵ درصد رشد کرده است. همچنین ۹۰ درصد از عرضه سیمان در بورس معامله شده که نشان‌دهنده جذابیت بالای این کالا در بازار است. با وجود رکود در ساخت‌وساز و کاهش تقاضای فصلی، نگرانی از کمبود سیمان باعث شده است که خرید این محصول در بورس تقویت شود. 

در روز‌های اخیر (۳ و ۴آذر)، وضعیت بازار سیمان در بورس کالا نسبتا پایدار و همراه با عرضه‌های بالا بوده است. میانگین قیمت سیمان تیپ۲، به‌عنوان پرمصرف‌ترین نوع، در محدوده ۳۵هزار تومان به‌ازای هر پاکت باقی‌مانده است. این ثبات به دلیل عرضه‌های پرحجم کارخانه‌های تولیدی و شفافیت ناشی از فروش در بورس کالا بوده است. 

با این حال، چالش‌های مرتبط با محدودیت انرژی، به‌ویژه کمبود گاز در فصل زمستان، همچنان نگرانی‌هایی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است. این موضوع می‌تواند در ادامه سال منجر به کاهش تولید و ایجاد نوسانات قیمتی شود. هرچند هیچ‌کس به استفاده مازوت در صنایع به‌دلیل پیامد‌های منفی آن بر محیط‌زیست و آلودگی هوا راضی نیست، اما در شرایط کنونی و با توجه به محدودیت‌های تأمین انرژی، باید راهکار‌هایی برای تأمین سوخت این صنایع به‌ویژه سیمان اندیشیده شود تا هم تولید استمرار یابد و هم مشکلات زیست‌محیطی کاهش پیدا کند.