الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ پس از ۹ سال، بار دیگر قرار است مشهد میزبان جشنواره تئاتر منطقه‌ای کشور در بیست وهشتمین دوره این جشنواره شود. این دومین رویداد تئاتری در استان خراسان در دو ماه گذشته است، گرچه این بار مشهدی‌ها فقط میزبان اند. پیش از این در آبان ماه بود که جشنواره تئاتر استانی در مشهد برگزار شد و شورونشاطی به فضای تئاتر استان داد؛ اتفاقی که البته بیش از همه کام گروه‌های تئاتر در شهرستان‌های استان را شیرین کرد، چراکه از شش گروه تئاتری انتخاب شده در این جشنواره برای اعزام به رقابت منطقه ای، چهار گروه از شهرستان‌ها بودند.
حالا این شورونشاط قرار است بار دیگر با اجرای گروه‌های تئاتر از هشت استان کشور به سالن‌های تئاتر مشهد بازگردد. این موضوع نشست خبری بود که روز گذشته اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی خراسان رضوی با موضوع اطلاع رسانی درباره بیست وهشتمین جشنواره تئاتر مناطق کشور (منطقه خاوران به میزبانی مشهد) در مجتمع فرهنگی هنری امام رضا (ع) برگزار کرد.
در این نشست، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی درباره میزبانی مشهد در این جشنواره گفت: بیست وهشتمین دوره جشنواره تئاتر منطقه‌ای کشور با عنوان «خاوران» از دهم تا چهاردهم دی در مشهد برگزار می‌شود. قبل از ما، استان فارس این جشنواره را برگزار می‌کند و پس از آن استان‌های سمنان و آذربایجان شرقی میزبانی از گروه‌های تئاتر را برعهده خواهند داشت. برگزیدگان جشنواره منطقه‌ای نیز در جشنواره کشوری تئاتر فجر حضور خواهند داشت.
محمد حسین زاده افزود: در این جشنواره ما میزبان بیست گروه نمایشی در تئاتر صحنه‌ای و پانزده گروه در تئاتر خیابانی از استان‌های آذربایجان شرقی، تهران، گلستان، مازندران، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کرمان و سیستان وبلوچستان هستیم. در این رویداد بیش از ۴۳۰ هنرمند در سالن‌های تئاتر مشهد شامل سالن اصلی تئاتر شهر، سالن بهار، تماشاخانه استاد نوری حوزه هنری، سالن اردیبهشت و سالن شمایل به اجرای تئاتر خواهند پرداخت.
وی گفت: برگزیدگان تئاتر استان خراسان رضوی نیز به جشنواره تئاتر منطقه‌ای آذربایجان شرقی تبریز اعزام خواهند شد که آرزوی موفقیت و کسب سهمیه تئاتر فجر کشور را برای آن‌ها داریم. او درباره ترکیب هیئت داوران نیز گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سه داور در بخش خیابانی، سه داور در بخش صحنه‌ای و یک منتقد را به این رویداد معرفی می‌کند.
حسین زاده با بیان اینکه جشنواره در روز دهم دی با تجدید میثاق با شهدای گمنام دفن شده در بوستان ملت آغاز خواهد شد، گفت: سعی کردیم اجرا‌های بخش خیابانی به تناسب موضوع نمایش‌ها در سراسر شهر مشهد به ویژه در مراکز پرجمعیت‌تر گسترده شود تا عموم مردم نیز بتوانند از این جشنواره بهره ببرند؛ چون در سالن‌های تئاتر محدودیت صندلی داریم و بیشتر خود اهالی تئاتر موفق می‌شوند به تماشای نمایش‌ها در سالن‌های تئاتر بنشینند.
او افزود: تلاش شده است کرسی‌های نقد و آموزش نیز به عنوان بخش‌های جنبی جشنواره برگزار شود. همچنین، سعی شده است ظرفیت‌های فرهنگی هنری استان مانند نویسندگان شناخته شده مشهدی در حوزه داستان و تاریخ شفاهی در قالب نمایشگاه معرفی شوند. مقدمه یک نمایش، ایده‌ای است که می‌تواند از یک داستان یا تاریخ شفاهی یا خاطره به وجود بیاید. ما باید بستری را ایجاد کنیم که هنرمندان کشور با ظرفیت‌های استان ما آشنا شوند.
این مسئول فرهنگی استان، جشنواره تئاتر منطقه‌ای را فرصتی بسیار خوب برای اهالی تئاتر خراسان دانست و گفت: هنرمندان خراسانی در این فرصت می‌توانند با دیگر گروه‌های تئاتری در سایر استان‌ها آشنا شوند و از تجربه‌های آن‌ها استفاده کنند. همچنین، فرصتی برای هنرجویان و دانش آموختگان مدارس، آموزشگاه‌ها و دانشگاه هاست، برای اینکه بتوانند به تماشای هنر هم صنف‌های خود در استان‌های دیگر بنشینند.
حسین زاده با اشاره اینکه وزارتخانه خیلی دیر درباره میزبانان جشنواره منطقه‌ای تصمیم گرفته است، گفت: با اینکه مشخص بود چه گروه‌های تئاتری از این استان‌ها قرار است به جشنواره منطقه‌ای اعزام شوند، تصمیم گیری و برنامه ریزی دیر انجام شد. استان‌هایی برای میزبانی اعلام آمادگی کردند که توانمندی اجرا داشتند. با این حال با وجود اینکه زمان کم بود، مسئله خاصی در میزبانی نداریم و پذیرای مهمانان خواهیم بود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در ادامه به مهم‌ترین فعالیت‌های تئاتری استان در شش ماه گذشته اشاره کرد و گفت: ما مهم‌ترین رویداد سالانه تئاتر استان یعنی جشنواره تئاتر استانی را پشت سر گذاشتیم. یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های این رویداد، حضور پررنگ هنرمندان شهرستانی بود. از شش گروه اعزامی خراسان رضوی به جشنواره تئاتر منطقه‌ای تبریز، دو گروه مشهدی و چهار گروه دیگر شهرستانی هستند. همچنین، امیدواریم از میان هنرمندان خراسانی که خودشان به صورت مستقیم در جشنواره فجر شرکت می‌کنند، چند اثر پذیرفته شود.
حسین زاده با تأکید بر افزایش امکانات زیرساختی تئاتر در استان در ماه‌های آینده، گفت: به تازگی سالن بهار به مجموعه سالن‌های استان اضافه شده است که بعد از جشنواره منطقه‌ای اجرا‌های گروه‌های تئاتری در آن از سر گرفته خواهد شد. دو سالن نیز در شهرستان‌ها در دست ساخت است. همچنین، با تلاش بخش خصوصی چند سالن دیگر به زودی به ظرفیت‌های سالن‌های تئاتر استان اضافه می‌شود. از این سالن ها، دو سالن صحنه‌ای و یک سالن بلک باکس است.
دبیر جشنواره تئاتر منطقه‌ای همچنین درباره سالن اصلی تئاتر شهر توضیح داد: قرارداد این سالن اصلی با بخش خصوصی تمام شده و اکنون این سالن در اختیار معاونت هنری است. برای اینکه بتوانیم خدمت ارزان‌تر و بهتری به گروه‌ها بدهیم، فعلا قرار نیست آن را به بخش خصوصی واگذار کنیم، مگر اینکه پیشنهادی بیاید که به نفع گروه‌های تئاتری باشد.
ما اکنون مجوز نمایش در این سالن صادر کرده ایم، ولی منتظریم جشنواره منطقه‌ای تمام شود. او با اشاره به اینکه مسیر بخش خصوصی مزیت‌ها و معایب خودش را دارد، گفت: بخشی از معایب به اعتراضات اهالی تئاتر برمی گردد، چون وقتی بخش خصوصی با هدف بهره برداری سرمایه گذاری می‌کند، در این شرایط مبلغی که از گروه‌ها مطالبه می‌کند، زیاد می‌شود و گروه‌ها نیز مجبور می‌شوند قیمت بلیت‌ها را افزایش دهند که در نتیجه به تماشاگر فشار می‌آید.
ما باید میانه‌ای را بگیریم که هم گروه‌ها راضی باشند و هم تماشاگر. برنامه ریزی‌هایی برای سالن اصلی تئاتر شهر کرده ایم؛ درعین حال که مرتب سعی می‌کنیم با تعمیر و تجهیز سالن، کیفیت نور و صدا را حفظ کنیم و افزایش دهیم، برای کلیت سالن هم به چند راه حل رسیده ایم. امیدواریم هرکدام به قطعیت رسید، با همراهی بقیه دستگاه‌ها آن‌ها را اجرا کنیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اینکه اعتبارات تئاتر در استان وضعیت مناسبی ندارد، گفت: انتظار ما از مسئولان استانی و ملی این است که به فرهنگ و هنر به ویژه تئاتر در استان بیشتر توجه کنند. هم هنرمندان خوبی در این استان داریم و هم ظرفیت هویتی خراسان آن قدر زیاد است که بتوانیم سالانه کار‌های بزرگی را در استان انجام دهیم. متأسفانه حمایت‌ها تاکنون کم رنگ بوده است و به غیر از یکی دو مورد، بیشتر دستگاه‌ها پشتیبانی قابل قبولی از تئاتر در استان نداشته اند.
حسین زاده به ظرفیت مشهد در برگزاری جشنواره‌های ملی تئاتر نیز اشاره کرد و گفت: جشنواره‌ای که مشهد بخواهد به صورت ملی برگزار کند، باید با هویت مشهد هم خوانی داشته باشد. ایده‌هایی وجود دارد، ولی باید بین مجموعه‌های آستان قدس رضوی، شهرداری، فرهنگ وارشاد اسلامی و بنیاد امام رضا (ع) یک تصمیم جمعی گرفته شود. ما به این مجموعه‌ها اعلام آمادگی می‌کنیم که حاضریم سیاست گذاری این موضوع را در دست بگیریم. اگر همراهی این سازمان‌ها باشد، به سادگی می‌شود در مشهد یک جشنواره ملی را پایه گذاری کرد.
همچنین در ادامه، معاون هنری مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان درباره انتخابات به تأخیرافتاده انجمن هنرهای نمایشی گفت: ما برای اساس نامه‌ای که از وزارتخانه دراین باره آمده بود، پیشنهاد‌های اصلاحی داشتیم که این پیشنهاد‌ها را فرستادیم. این اتفاق موجب شد وزارتخانه تغییراتی در اساسنامه و نحوه برگزاری انتخابات در کل کشور بدهد. فاصله کم جشنواره استانی و منطقه‌ای باعث شد برگزاری جشنواره منطقه‌ای را در اولویت قرار دهیم و برگزاری انتخابات را به بعد از تمام شدن جشنواره منطقه‌ای موکول کنیم.
جلیل سروری با اشاره به ثبت پنجاه گروه تئاتر در استان گفت: این گروه‌ها درحال بازنگری هستند تا گروه‌های فعال و غیرفعال از هم تفکیک شوند و بتوانیم امکان حمایت دستگاه‌ها از این گروه‌ها را فراهم کنیم. در یک بازه زمانی تلاش شد اطلاعات این گروه‌ها جمع آوری شود، ولی آن طور که باید از طرف بزرگواران حمایت نشد. برنامه ما برای حمایت از گروه‌های تئاتر، حرکت به سمت تئاتر‌های محتوامحور و فراهم کردن زمینه حمایت دستگاه‌ها دراین زمینه است.
او درباره گلایه هنرمندان از صدور مجوز‌های کوتاه مدت چندروزه برای اجرای تئاتر نیز گفت: این مجوز‌ها به گونه‌ای نیستند که تمدید نشوند. این مجوز‌ها به دلیل وجود مناسبت‌ها در جدول زمانی به صورت کوتاه مدت صادر می‌شوند. هیچ موردی نداشتیم که گروهی در دو ماه گذشته درخواست تمدید داشته و مجوزش تمدید نشده باشد. همچنین، در این مدت کسانی که چندین ماه از تئاتر دور بوده اند، به صحنه‌های تئاتر بازگشته اند.