روند اجرای نمایش در مشهد باید ساده‌تر شود

شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز تماشاخانه‌های مشهد با پایان ایام دهه فاطمیه، این روز‌ها دوباره فعالیتشان را از سر گرفته اند و میزبان نمایش‌های مختلف هستند؛ نمایش‌هایی که با استقبال خوبی هم روبه رو شده اند و هرکدام مخاطبان خاص خودشان را جذب کرده اند. از میان آثار درحال اجرا، ما سراغ کارگردانان نمایش‌های «دن کامیلو»، «رورانس» و «مامان صدا بود» رفته ایم و با آن‌ها درباره آثار و اجراهایشان صحبت کرده ایم که در ادامه پیش روی شماست.

پرفروش در تئاتر مشهد

نمایش «دُن کامیلو» به کارگردانی امین صبوری که این روز‌ها در تماشاخانه انوشیروان ارجمند پردیس تئاتر مستقل روی صحنه رفته، با استقبال خوب تماشاگران روبه رو شده و به پرفروش‌ترین تئاتر درحال اجرای مشهد تبدیل شده است. کوروش نریمانی با اقتباس از رمان «دنیای کوچک دن کامیلو» اثر جووانی گوارسکی نویسنده و طنزپرداز ایتالیایی، نمایشنامه «دن کامیلو» را نوشته است. نریمانی خودش این نمایشنامه را در دو مقطع در تهران روی صحنه برده و حالا به امین صبوری مجوز اجرا داده است تا برای اولین بار نمایش «دن کامیلو» در مشهد اجرا شود.

از بازیگران این نمایش که داستانش در بستر ژانر کمدی روایت می‌شود هم می‌توان به محمد بهاران، علیرضا سعیدی، منیره آلاداغی، قیس یساقی، گلناز نصیری، فرشاد قاسمی و محمدجواد مهدیان اشاره کرد. صبوری درباره علت انتخاب نمایشنامه «دن کامیلو» برای اجرا می‌گوید: در این نمایشنامه به مسئله نهاد قدرت و نهاد دین به شکل طنزآمیز، ولی درعین حال عمیق و موشکافانه‌ای پرداخته شده است؛ موضوعی که همیشه برای خود من هم دغدغه بوده است.

آقای نریمانی هم متن بسیار جذاب و پرکششی نوشته است که مخاطب را با خودش همراه می‌کند. ازاین رو، نمایشنامه «دن کامیلو» را برای اجرا انتخاب کردم. او با اشاره به تمرینات چندین ماهه گروهش برای آماده سازی نمایش، می‌گوید: ما در روند تولید اثر تلاش کردیم آن بخش‌هایی را که بیشتر طنز کلامی دارد، با تصویر و ظرفیت‌های بدنی بازیگران نشان دهیم. یعنی طراحی کارگردانی در این نمایشنامه به سمتی رفت که نمایش متکی بر شوخی‌های کلامی نباشد و بیشتر از ظرفیت‌های بدن بازیگر استفاده شود.

به گفته این کارگردان، نزدیک به ۱۵۰۰ نفر در ۱۴ سانس به تماشای نمایش «دن کامیلو» نشسته اند. او مجموعه‌ای از عوامل را دلیل استقبال خوب مردم می‌داند و درباره آن می‌گوید: برای لحظه به لحظه کارگردانی این متن فکر شده است، یعنی در هر دقیقه از نمایش اتفاق‌های بدیع و جذابی رخ می‌دهد که مخاطب را دائم درگیر می‌کند. این موضوع در کنار جذاب بودن متن نمایشنامه و حضور بازیگران توانمند روی صحنه، باعث شده است هم مخاطب خاص تئاتر نمایش را از لحاظ فنی تحسین کند و هم مخاطب عام نمایش را دوست داشته باشد، به طوری که به صورت خودجوش وقتی از سالن بیرون می‌روند، برای نمایش تبلیغ می‌کنند.

صبوری که اجرای اثرش را تا ۱۵ دی تمدید کرده است، درباره چالش‌های روی صحنه بردن نمایش در مشهد می‌گوید: در روند فعلی اجرا، گروه‌ها با چالش تمدید مجوز روبه رو هستند، یعنی هربار که ما می‌خواهیم مجوز نمایشمان را تمدید کنیم، باید فرایندی را پشت سر بگذاریم که در روند کار خلل ایجاد می‌کند. درحالی که ما باید بدانیم چه روزی مجوزمان تمدید می‌شود تا اجازه تبلیغات و بلیت فروشی داشته باشیم.

به گفته او، اگر همراهی مسئولان ذی ربط با هنرمندان و گروه‌های تئاتر بیشتر شود، دوباره رونق به تئاتر مشهد بازخواهد گشت. این هنرمند ادامه می‌دهد: اگر مسئولان علاقه‌مند هستند که رونق به فضای تئاتر مشهد برگردد، باید روند اجرای نمایش را ساده کنند. همچنین، اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان باید از هنرمندان و مجوزی که شورای بازبینی اش صادر کرده است حمایت کند، نه اینکه با هر صدا و توصیه‌ای تسلیم شود و پشت هنرمندان را خالی کند. صبوری یادآور می‌شود: هنرمندان اگر با تنگ نظری برخی نهاد‌های شهر روبه رو نشوند و حمایت اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی را هم داشته باشند، مطمئن باشید پای کار می‌آیند و حتما دست به تولید می‌زنند، چون تئاتر همه عشق و علاقه آن هاست.

اجرای اثر راه یافته به جشنواره تئاتر استان

نمایش «رورانس» به کارگردانی و نویسندگی نوید اسدیان و تهیه کنندگی محمد طهان از چهارشنبه ۲۹ آذر در تماشاخانه شمایل روی صحنه رفته است. این نمایش با حضور بازیگرانی مثل الهه کریمی، امیرعباس پیش بین، معین تیموری، محمدحسین خسروی، مجید محسنی، سارا ابراهیمی، کیان صنعتی رودی، الهام آقایی و صالح اخلاقی هر شب در دو سانس اجرا می‌شود. «رورانس» یک درام اجتماعی است و چهار داستان مختلف را روایت می‌کند که به وسیله تئاتردرمانی به تئاتر متصل می‌شوند و وارد یک پروژه نمایشی می‌شوند.

این نمایش چندی پیش هم در سی وسومین دوره جشنواره تئاتر استان خراسان رضوی روی صحنه رفت و توانست در پنج بخش نامزد شود و دو جایزه به دست بیاورد. اسدیان درباره «رورانس» توضیح می‌دهد: این نمایشنامه درباره جوان‌هایی است که به نحوی از آن‌ها سوءاستفاده می‌شود. درواقع آن‌ها هرچقدر تلاش می‌کنند، به مقصدی که در ذهنشان هست، نمی‌رسند و یک مشکل به مشکلاتشان اضافه می‌شود. البته تئاتر و بازیگری اینجا یک مصداق است و اتفاقاتی که در داستان رخ می‌دهد، می‌تواند در هر شغل و صنف دیگری هم باشد.

این کارگردان درباره فرایند تولید «رورانس» یادآور می‌شود: متن نمایشنامه مردادماه کامل شد و ما از نیمه شهریور تمریناتمان را شروع کردیم. دراین بین، البته در جشنواره تئاتر استان هم روی صحنه رفتیم.
اسدیان که تا امروز شش نمایش را روی صحنه برده، اولین بار است نمایشی به نویسندگی خودش را اجرا می‌کند. او درباره این تجربه توضیح می‌دهد: موضوع نمایش «رورانس» مدت‌ها دغدغه ام بود و دوست داشتم آنچه را روی کاغذ می‌آورم، خودم اجرا کنم. این تجربه برایم هم شیرین بود و هم سخت.

او با اشاره به بازخورد‌های خوب و دل گرم کننده‌ای که در شب‌های گذشته از مخاطبانش دریافت کرده است، می‌گوید: بیشتر نمایش‌ها در روز‌های پنجشنبه و جمعه، دو سانس اجرا می‌کنند، ولی ما باتوجه به استقبال تماشاگران هر شب دوبار روی صحنه می‌رویم که کاری پرریسک و سخت است؛ چون شیوه اجرایی ما هم سخت و نفس گیر است و چالش‌های زیادی دارد.

این کارگردان ادامه می‌دهد: «رورانس» اولین تئاتری محسوب می‌شود که من با گروهی جوان اجرا می‌کنم؛ جوانانی که تعصب دارند و انرژی بسیاری برای هر اجرا می‌گذارند. ازاین رو، کارکردن با آن‌ها برایم جذاب و لذت بخش است و خوش حالم که می‌توانم افراد جدیدی را به جامعه تئاتر مشهد معرفی کنم.
اسدیان با اشاره به اینکه در طول روند تولید و اجرا با چالشی روبه رو نشده است، بیان می‌کند: خوشبختانه با حمایت محمد طهان و مجموعه شمایل، کار ما طبق برنامه پیش رفت و با مشکلی روبه رو نشدیم.

او وضعیت این روز‌های تئاتر مشهد را خوب می‌داند و یادآور می‌شود: استقبال مخاطبان از نمایش‌ها در مشهد خوب است و تئاتر در سبد فرهنگی مردم جای گرفته است. هنرمندان هم با وجود آنکه تئاتر درآمدی ندارد، همه تلاششان را می‌کنند تا رضایت مردم را جلب کنند. اسدیان در پایان صحبت هایش از مردم درخواست می‌کند که حمایتشان را از تئاتر و هنرمندانش دریغ نکنند و همه آثاری را که این روز‌ها درحال اجراست، تماشا کنند.

در ادامه حتما بخوانید مشهد میزبان جشنواره منطقه‌ای تئاتر خاوران شد

استقبال از نمایشی تک بازیگر

نمایش درام «مامان صدا بود» به کارگردانی و نویسندگی بهزاد آقاجانی و تهیه کنندگی مهرداد نایب از ۱۹ آذر در تماشاخانه استاد لطفی پردیس تئاتر مستقل روی صحنه رفته است و تا ۸ دی به اجراهایش ادامه خواهد داد؛ نمایشی پنجاه دقیقه‌ای که دانیال اسماعیلیان تنها بازیگرش است و در خلاصه داستانش آمده است: «همه چیز صداست.»

آقاجانی درباره داستان این نمایش توضیح می‌دهد: «مامان صدا بود» داستان صدابرداری است که مشغول آماده کردن یک پادکست از زندگی خودش در مقابل تماشاچی است.
به گفته او، این نمایش یک پرفرمنس مبتنی بر صداست و مشخصا درباره صدا و اهمیت آن حرف می‌زند.

این هنرمند با اشاره به روند سختی که برای آماده سازی این نمایش پشت سر گذاشته است، بیان می‌کند: مدت تمرینات ما یک ماه بود، اما خیلی فشرده برگزار شد؛ تقریبا روزی ۱۰ ساعت تمرین می‌کردیم. او با اشاره به استقبال خوبی که از نمایش «مامان صدا بود» صورت گرفته است، درباره ارتباط گرفتن تماشاگران با نمایش‌های تک بازیگر می‌گوید: ما ملت قصه گفتن و قصه شنیدن هستیم و مونولوگ پیشینه و قدمت زیادی در این سرزمین دارد. همان طور که در گذشته مردم در قهوه خانه‌ها پای نقل نقال می‌نشستند، امروز هم وارد سالن‌های نمایش می‌شوند و به تماشای یک نقل مدرن که از جنس زندگی این روزهاست، می‌نشینند.

به گفته آقاجانی، بعد از تهران مشهد تنها شهری است در ایران که تئاتر دارد. با وجود این، همچنان هنرمندانش با چالش‌هایی برای اجرا روبه رو هستند. او درباره این مشکلات توضیح می‌دهد: متأسفانه تقویمی که اداره فرهنگ وارشاد اسلامی برای تعطیلی‌های تئاتر در ایام شهادت در اختیار تماشاخانه‌ها قرار می‌دهد، متفاوت است با آنچه که در عمل اتفاق می‌افتد. ما در اجرا‌ها یک وقفه چهارروزه و یک وقفه یک روزه داشتیم که سه روز بیشتر از تقویم ارائه شده بود. در مجموع پنج شب از تعداد سانس‌های اجرای ما حذف شد و متأسفانه این تعطیلی‌ها با تقویم تعطیلی‌هایی که اداره فرهنگ وارشاد اسلامی به تماشاخانه ارائه کرده بود، تناسبی نداشت.