«هویت» بر نوعی «خودآگاهی» مجموعهای از ارزش ها، نمادها و جهان بینیها استوار است که مردم برای معنابخشیدن به زندگی به آنها متوسل میشوند. هویت ناظر به احساس تمایز و تعلق داشتن به گروه خاصی است و تعریف آن سبب ایجاد انسجام و ایجادحس همبستگی در بین افراد میشود. ازاین رو گفته میشود که هرچه بنیانهای هویتی هر فرد و گروهی محکم و استوارتر باشد، این مسئله سبب میشود تا آنها دربرابر تکانههای زمانه محکم بایستند و بتوانند به مسیر خود ادامه دهند.
براین اساس میتوانیم مشهد و هویت آن را که پیرامون امام رضا (ع) شکل گرفته است، شالوده و اساس شکل دهی هویت جمعی مجاوران و زائران بارگاه مقدس حضرت علی بن موسی الرضا (ع) عنوان کنیم. ویژگی برجسته این هویت، ایجاد روحیه و فضای معنوی در حال وهوای این شهر است که سبب میشود تا مرزهای ظاهری، عنوانها و دارایی ها، همه به حاشیه بروند و تعریف هویت شهر براساس الگوی خادم و مجاور شکل بگیرد. مجاوری که در هر کسوتی که هست، خودش را خادم الرضایی میداند که باید در تمام رفتارش حرمت محلی که افتخار سکونتش را یافته است، رعایت کند.
از سوی دیگر این شهر میزبان میلیونها زائر از شهرها و کشورهای مختلفی است که فارغ از تعلقات مکانی در کنار یکدیگر به زیارت امام رضا (ع) مشرف میشوند و نقطه کانونی ایجاد همبستگی بین آن ها، محبت اهل بیت (ع) است. ویژگی مهم و برجستهای که قرن هاست از جایگاه و موقعیت شهر مشهد مقدس در اذهان زائران و مجاوران شکل گرفته، فضایی معنوی و دلنشین و پر از جاذبههای قدسی است.
این ویژگی سبب ایجاد سرمایه اجتماعی برای همه محبان امام رضا (ع) شده است. این سرمایه اجتماعی باعث میشود تا همه محبان امام رضا (ع) در تمامی فرازونشیبهای مختلف همچنان محکم و استوار به یکدیگر احساس تعلق داشته باشند و رسم بخشش در ناملایمات و احسان دربرابر احسان را در پیش بگیرند. اهمیت ایجاد حس همبستگی اجتماعی در بین زائران و مجاوران سبب میشود تا نام گذاری روزی به نام مشهد اهمیت پیدا کند؛ روزی که در آن همه آنهایی که دلداده اهل بیت و امام رضا (ع) هستند، به واسطه آن نقطه کانونی که سبب ایجاد تعلق خاطر آنها به یکدیگر شده است، منسجمتر شوند.
براین اساس روز مشهد روزی است برای احساس همبستگی بین همه افرادی که هویت و خودآگاهی، ارزش ها، نمادها و جهان بینیهای آنها حول محبت اهل بیت و امام رضا (ع) شکل گرفته است.