به گزارش شهرآرانیوز، هر دو و نیم روز، یک کارگر ساختمانی در استان ما جانش را از دست می‌دهد. آمار‌های پزشکی قانونی نشان می‌دهد که ناقوس مرگ در ۹ ماه گذشته برای ۱۰۴ کارگر به صدا در آمده است. در این بین، سقوط از ارتفاع به یکی از متداول‌ترین حوادث کارگری در استان تبدیل شده است.
مانند حادثه سقوط کارگری چهل‌ساله از ساختمان چهار طبقه در دست ساخت در خیابان ناصرخسرو که جانش را ستاند یا کارگر سی‌وسه ساله که شهریورماه از ساختمان سه‌طبقه‌ای در توس سقوط کرد و آسیب دید و کارگر چهل و دوساله‌ای که از یک پروژه ساختمانی در حال احداث به داخل چاله آسانسور افتاد و جانش را از دست داد.
مشاغل کارگری از پرحادثه‌ترین فعالیت‌هایی است که اگر فرد جانش را پیش از چهل‌سالگی از دست ندهد، در پنجاه‌سالگی احتمالا زمین‌گیر می‌شود. در این گزارش به سراغ مدیر روابط کار اداره کار و رفاه اجتماعی استان و یک فعال حقوق کارگری رفته‌ایم و با بررسی آمار‌های پزشکی قانونی، وضعیت حوادث کار را در استان بررسی کرده‌ایم.
نزدیک به نیمی از حوادث کار استان در کارگاه‌های ساختمانی اتفاق افتاده است. موضوعی که مدیر روابط کار اداره کل کار و رفاه اجتماعی استان، آن را اعلام کرده و می‌گوید: پرخطرترین و پرریسک‌ترین حادثه در استان ما مربوط به صنعت ساختمان است.
ابراهیم رضازاده با بیان اینکه کارگاه‌های اقتصادی مورد نظارت این سازمان در سه حوزه ساختمان، صنایع و معادن است، می‌افزاید: امسال ۴۶۶ حادثه ناشی از کار در این سه بخش به حوزه بازرسی اداره کار اعلام شده که از این تعداد، ۲۱۳ حادثه در بخش ساختمان اتفاق افتاده است، یعنی بالغ بر ۴۶ درصد از حوادث ما در صنعت ساختمان است و باید گفت که بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است.
او می‌افزاید: سقوط و لغزیدن از ارتفاع با ۱۶۷ مورد از حوادث دیگر پیشی گرفته است، همچنین در حوزه صنعت گیرکردن بین اشیا و ماشین‌آلات، حادثه به بار آورده و رتبه سوم حوادث، مربوط به برخورد با اشیا و تجهیزات بوده است.
طبق گفته این مقام مسئول در اداره کار، پس از حوادث مربوط به ساختمان، ۲۸ درصد حوادث در حوزه صنعت با ۱۳۰ مورد ثبت شده است. اما در حوزه معدن فقط یازده حادثه داشته‌ایم، مابقی حوادث نیز با ۱۱۲ مورد در دو بخش کشاورزی، اصناف و... بوده است.
مدیر روابط کار اداره کار می‌گوید که در ۹ ماه گذشته، ۴۴ کارگر جانشان را در حوادث ازدست‌داده‌اند؛ یعنی ۹ درصد از حوادث اعلام شده به اداره کار، منجر به فوت کارگران شده است، در این میان ۲۸فوتی در صنعت ساختمان اتفاق افتاده است که سهم ۶۴ درصدی را در این حوزه نشان می‌دهد.
در حالی مسئولان اداره کار تعداد کارگران جان‌باخته را ۴۴ نفر اعلام می‌کنند که آمار فوتی پزشکی قانونی با این عدد تفاوت جدی دارد و دو ونیم برابر آن است. موضوعی که شاید نشان از مراجعه نکردن افراد برای شکایت یا دریافت حق بیمه از این سازمان دارد. شاید هم اصلا پرونده بیمه‌ای در کار نبوده و کارگر بدون بیمه در کارگاه‌ها فعالیت می‌کرده است. طبق آمار‌های پزشکی قانونی در ۲۷۶روز گذشته، ۱۰۴ تن جانشان را در حوادث کارگری استان ازدست‌داده‌اند که صدنفرشان مرد و چهار نفر نیز زن بوده‌اند.
اما به تفکیک فراوانی این حوادث، سقوط از بلندی با ۶۳مورد در رتبه اول حوادث کار ایستاده است، پس از آن اصابت جسم سخت جان ۲۴تن را گرفته است و برق‌گرفتگی و سوختگی به ترتیب هفت و دو قربانی داشته است. در این میان هشت نفر نیز در سایر حوادث جانشان را از دست داده‌اند.
در قانون کار به‌صراحت بیان شده وظیفه کارفرما این است که برای نیروی خود تجهیزات ایمنی لازم را مهیا و بر استفاده نیرو از تجهیزات نیز نظارت کند. همان مواردی که نبود یا کمبودش در استان ما دلیل حوادث زیادی شده است. مدیر روابط کار اداره کار می‌گوید: نبود نظارت کارفرما در کارگاه‌ها، بیشترین دلیل وقوع حوادث کار خراسان‌رضوی است، پس از آن سهل‌انگاری کارگران و سپس آموزش ندیدن این افراد، حادثه به بار آورده است.
رضازاده در ادامه می‌گوید: ما در حوزه بازرسی از ایمنی بنگاه‌های اقتصادی در استان با کمبود نیروی انسانی روبهرو هستیم و از ۸۵ پست سازمانی در حوزه بازرسی کار استان، بالغ بر ۳۹ درصد از پست‌ها بدون تصدی است. یعنی ما با ۶۱ درصد ظرفیت، بحث نظارت بر بنگاه‌های اقتصادی را پیش گرفته‌ایم. در واقع ما از نظر نیروی انسانی در حوزه بازرسی با ضعف روبهرو هستیم.
او می‌افزاید: با وجود حجم زیاد حادثه و کارگاه در سراسر استان، فقط یازده بازرس در مشهد مشغول به کار هستند، در حالی که بررسی حوادث کار یکی از سی‌فرایندی است که جزو وظایف آن‌ها محول شده است.
رضازاده با بیان اینکه اولویت ما برای رسیدگی به حوادث کار، جذب بازرس کار است بیان می‌کند: با وجود این کمبود‌ها در بازرسی‌ها به دنبال گوشزد نواقص هستیم و حتی اگر برطرف نشد، بحث توقف فعالیت کارگاه و پلمب را پیگیری می‌کنیم، چنان‌که در ۹ ماه گذشته، درمجموع ۱۹ هزار و ۴۲۹ مورد از این کارگاه‌ها در استان بازرسی شده که تمرکز ما روی ۷ هزار و ۲۶۸کارگاه پرخطر بوده است.
او ادامه می‌دهد: برای هشت کارفرما به دلیل رعایت‌نکردن موارد ایمنی برای کارگران خود، حکم تعقیب قضایی صادر شده است، همچنین برای ۲۹ ساختمان درخواست توقف فعالیت صادر کرده‌ایم.
بیمه مسئولیت، بزرگ‌ترین فاجعه در حوزه کارگری است. یک فعال کارگر مشهدی این موضوع را بیان می‌کند و می‌گوید: کارفرما ساختمانش را بیمه می‌کند تا اگر کارگری دچار حادثه شد یا فوت کرد، از محل این بیمه دیه قربانی پرداخت شود. درواقع باید گفت با این روند، جان انسان غرامتی شده است و کارگران بی‌صدا می‌میرند یا آسیب می‌بینند و دیگر برای کسی مهم نیست که چه آسیب‌هایی وارد زندگی این افراد می‌شود، این درحالی است که باید به این نکته توجه داشت که زندگی خانواده یک کارگر بعد از فوت نان‌آورش چطور خواهد گذشت.
سهرابی می‌افزاید: در صورتی که کارگری دچار حادثه شود یا دچار قطع عضو شود، با این شرایط چه کاری را می‌تواند شروع کند؟ او با بیمه بیکاری چطور می‌تواند زندگی‌اش را بچرخاند؟ بنابراین بهترین راه این است که از کارگاهی که برای او حادثه اتفاق افتاده است، به‌عنوان بازنشسته خارج شود، یعنی آن مجموعه حق اخراجش را نداشته باشد، آن هم تا زمانی که بنگاه حیات دارد، همچنان فرد در استخدام این شرکت باشد.
وی همچنین با اشاره به اینکه برای جلوگیری از حوادث کارگری باید تجهیزات را در اختیار نیروی انسانی گذاشت و آموزش‌های لازم را به افراد داد، می‌گوید: کارگران ساختمان برای بهره‌برداری از بیمه، باید حتما کارت مهارت فنی داشته باشند. اتفاق خوب در استان از ابتدای کرونا این بوده است که کارگران ساختمانی سامان‌دهی شده‌اند، در واقع وظایف ایست‌کار‌ها این است که کارگران را به سازمان فنی‌وحرفه‌ای معرفی کنند تا کارت مهارت فنی بگیرند.