مردم یاری، رسمِ مکتب امام باقر (ع)

پیروی از امام به چیست؟ اگر به جواب در این ساحت برسیم می‌توانیم برای خود کارنامه‌ای درست کنیم و خود هم نمره پای آن بگذاریم تا بفهمیم در امتحان ولایت قبولیم یا خیر؟ جواب را هم باید از کلامِ کسی یافت که به عصمت راه را نشان می‌دهد و شاخصه‌ها را احصا می‌کند. به این گفت و گوی کوتاه توجه فرمایید «یکى از یاران امام باقر (ع)، به آن حضرت گفت: شیعیان در منطقه ما زیادند. حضرت فرمود: آیـا توانـگر آن‌ها بر فقیر مهر مى ورزد؟ و نیکوکار از بدکار مى گذرد؟ و مواسات و بذل و بخشش مالى دارند؟ گفت: خیر.

حضرت فرمود: اینان شیعه نیستند. شیعه کسى است که چنین باشد.» بله، با رفتاری چنین می‌شود به مقامِ مومنین بار یافت. نظام تربیتی اهل بیت، انسان‌هایی چنین می‌پرورد. کسی که رفتاری چنین نداشته باشد، ذیل این تعریف نمی‌گنجد حتی اگر در احساس، تعلق خاطری به امام داشته باشد. ایمان فرسنگ‌ها بالاتر از احساس است. در ایمان است که عمل به بار می‌نشیند. احساس در عالی‌ترین مراتب هم به صاعقه شبیه است. می‌آید و‌ می‌گذرد. فقط در ارتقا به ایمان است که به باران می‌انجامد و الا فراوان دیده ایم صاعقه‌هایی که فقط صدایشان آرامش را برآشفته است بی آنکه شکوفه‌ای را به قطره‌ای باران بشوید.

دومین کلامِ امام باقر (ع) باز ما را به یکدیگر توجه می‌دهد آنجا که‌ می‌فرماید، «خداوند به موسى (ع)، وحى کرد که: بعضى از بندگان من آن قدر کار نیک انجام مى دهند که آن‌ها را در بهشت حاکم و برقرار مى سازم. موسى گفت: خدایا آن کار نیک چیست؟ فرمود: براى تأمین نیاز برادرش تلاش مى کند، موفق به قضاى حوائج او بشود یا نشود.» بله، توجه به دیگران و سعی در راه حل مشکلاتشان در نگاه خداوند اجری چنین دارد. این سخن می‌تواند مفهومی مخالف هم داشته باشد که حتما دارد.

کسی که کار مردم را به بن بست بکشاند. کسی که اراده خدمت نداشته باشد، اما جایگاه خدمت را اشغال کند، قطعا به عقاب خداوندی، مقیمِ دوزخ خواهد شد. خدمت به مردم در راه خدا، بشکوه‌ترین نوع عبادت است که به شکوفایی جامعه دینی هم می‌انجامد. این البته می‌طلبد تا هر کس درست و به عدالت در جایگاه خویش بنشیند. جایی که بتواند برای خدمت به مردم قد راست کند و با کارِ شایسته خود جامعه را سرفراز کند.

کسی که بهتر از او برای آن جایگاه باشد، اما راه را برای او باز و جا را خالی نکند قطعا در برابر ترکِ فعل‌هایی که به خاطر ناتوانی مرتکب شده است هم باید پاسخگو باشد. در هندسه دینی که به فرمایش امام باقر (ع)، «سه چیز از برترین اعمال است: سیر کردن گرسـنگى مسلمـان، زدودن غم مسلمان، پوشاندن زشتى و عیب او.» نمی‌توان کسانی را  که چنین نمی‌کنند یا توانی برای اجرای آن ندارند شایسته جایگاه دانست.