گروه شهر هوشمند| چندروز دیگر به عید نوروز باقی مانده است و سال پرحادثه ۹۸ آخرین روز‌های خود را می‌گذراند. سال‌های پیش در این ایام، بسیاری از کسب‌وکار‌ها شلوغ‌ترین و پررونق‌ترین روز‌های خود را می‌گذراندند، اما امسال، نگرانی از شیوع ویروس کرونا، بازار خیلی از آن‌ها را از رونق انداخته و بعضی‌ها را هم به تعطیلی کشانده است. دراین‌بین برخی استارت‌آپ‌ها دست به کار شدهاند تا درزمینه‌هایی مانند آموزش، محتوا و سلامت الکترونیکی، کسب‌وکار خود را پیش ببرند و زندگی را برای شهروندان را‌حت‌تر کنند. باتوجه‌به اینکه ویروس کرونا در کشور سبب شده است مدارس و دانشگاه‌ها در هفته اخیر تعطیل شوند، بخش بزرگی از جامعه استارت‌آپی ایران، شرایطی را برای آموزش مجازی و از راه دور فراهم کرده است. همچنین برخی استارت‌آپ‌ها با رایگان‌کردن خدمات ویدئوکنفرانس، به کسب‌وکار‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند در این روزها، از راه دور بر فعالیت کارکنان خود نظارت داشته باشند و جلسات خود را با استفاده از این قابلیت برگزار کنند. استارت‌آپ‌های حوزه سلامت نیز برای کاهش تردد مردم در مکان‌های عمومی گام‌هایی برداشته‌اند. در این مطلب، برخی اقدامات اکوسیستم استارت‌آپی کشور در این روزها را مرور خواهیم کرد.
خدمات رایگان
«ابرآروان» (ارائه‌کننده زیرساخت یکپارچه ابری) از اولین استارت‌آپ‌هایی بود که در همان روز‌های نخست شیوع بیماری کرونا، اعلام کرد تا پایان گسترش این ویروس، استفاده از خدماتش برای اپ‌ها و سایت‌های آموزشی رایگان خواهد بود. یکی دیگر از استارت‌آپ‌ها که در این زمینه قدم برداشته «آپارات» است که اعلام کرده برای جلوگیری از بازماندن افراد از تحصیل، پویش «آموزش بدون تعطیلی» را به مدت ۱۰روز برگزار می‌کند. این پویش که ازطریق بخش «پخش زنده» آپارات اجرا می‌شود، با هدف ارائه یک سرویس مطمئن و پرسرعت دردسترس کاربران قرار گرفته است. این سرویس پخش زنده، امکان گفتگو و پخش به‌صورت خصوصی و عمومی را دارد و تصاویر را با کیفیت HD دراختیار کاربر می‌دهد و مهم‌تر از همه اینکه استفاده از آن، نیم‌بها محاسبه می‌شود. مدرسان و مسئولان آموزشی می‌توانند به کمک آن، کلاس‌های آموزشی را به‌صورت مجازی برای دانش‌آموزان و دانشجویان برگزار کنند و به‌این‌ترتیب دغدغه تعطیلی ناگهانی مراکز آموزشی و عقب‌ماندن دانش‌آموزان و دانشجویان از برنامه‌های تحصیلی تاحدی کاهش می‌یابد.
سمینار‌ها مجازی می‌شوند
«ایسمینار» برای همراهی با پویش «آموزش بدون توقف» که این روزها برای جلوگیری از ایجاد وقفه در فرایند‌های آموزشی به راه افتاده است، اعلام کرده کاربران می‌توانند تا پایان سال۱۳۹۸ با استفاده از یک کد تخفیف، همه دوره‌ها، کلاس‌ها و سمینار‌هایی را که به‌دلیل شیوع کرونا برگزار نشده‌اند یا مدیران آموزشی این دوره‌ها و سمینار‌ها قصد داشته‌اند از برگزاری آن جلوگیری کنند، به‌صورت آنلاین و رایگان برگزار کنند.
سایت آموزش مجازی «آلا» نیز هزار ساعت فیلم آموزشی مقطع متوسطه دوم را به‌رایگان دراختیار کاربران قرار می‌دهد تا به گفته مدیرانشان «بخشی از راه‌حل این روزها» باشند. پلتفرم‌های «دونس» و «دوتست» هم که در سال گذشته بیش‌از ۶هزار ساعت آموزش و آزمون برگزار کردند، اعلام کرده‌اند تا زمان برطرف‌شدن معضل شیوع ویروس کرونا، همه محتوای پلتفرم خود را به‌رایگان دراختیار مدارس، سازمان‌ها و دانشگاه‌ها قرار می‌دهند.
نرم‌افزار آموزشی «یکیتا» بنا دارد تمام خدمات خود را برای همه برگزارکنندگان دوره‌های آموزشی رایگان کند. پلتفرم «لحظه‌نگار» نیز تصمیم گرفته است به کلاس‌ها و رویداد‌های آموزشی که در این روزها امکان برگزاری ندارند، خدمات رایگان ارائه کند. پلتفرم «شنوتو» هم در این روزها اعلام کرده است کد تخفیف صددرصدی یک‌ماهه «شنوتو پلاس» را دراختیار کاربرانش قرار می‌دهد تا بتوانند از کتاب‌های صوتی و دیگر محتوا‌های این پلتفرم صوتی در روز‌های تعطیلی اجباری استفاده کنند.
دیجی‌کالا نیز برای توزیع کیت‌های بهداشتی پیشگیری از کرونا اعلام آمادگی کرده است و آن‌طورکه امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات، در توئیتر خود نوشته، در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا پیشنهاد توزیع کیت‌ها ازطریق فروشگاه‌های اینترنتی مطرح و مقرر شد برای توزیع عادلانه و کاهش حضور شهروندان در اماکن عمومی، توزیع کالا‌های ضروری بهداشتی ازطریق فروشگاه‌های اینترنتی صورت گیرد.
اطلاع‌رسانی سریع‌تر می‌شود
تلویزیون اینترنتی «آیو» در این روزها برای اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی درباره بیماری کرونا، شبکه اختصاصی پیشگیری و درمان را با نام «روشنگری» افتتاح کرده است. در این شبکه، منتخبی از محتوا‌های تخصصی مربوط به این روزها، از رسانه‌های داخلی و خارجی و شبکه‌های اجتماعی، جمع‌آوری و پس‌از بررسی و باتوجه‌به نیاز مخاطبان پخش می‌شود. همچنین در این شبکه تلویزیونی اینترنتی، محتوا‌های مربوط‌به بیماری کرونا مبتنی‌بر اطلاعات سازمان بهداشت جهانی (WHO) ازجمله اطلاعاتی درباره ویروس کرونا، نشانه‌های بیماری و راه‌های پیشگیری و درمان آن، به‌صورت آنلاین دردسترس است.
پلتفرم آموزشی «استاد سلام»، استارت‌آپ دیگری است که اعلام کرده تا پایان دوران شیوع کرونا، همراه مدارس و دانش‌آموزان می‌ماند. این پلتفرم در این مدت، ضمن برگزاری کلاس‌های آنلاین، ارتباط معلمان و دانش‌آموزان با یکدیگر را برقرار می‌کند.
در این بازه زمانی، طرحی به نام «انتشار محتوای رایگان آموزشی مدارس» ازسوی سازمان فناوری اطلاعات اجرایی شد که استارت‌آپ‌های بسیاری در آن مشارکت کردند. «iranSchools» استارت‌آپی است که قصد دارد با حمایت دیگر استارت‌آپ‌ها، محتوای آموزشی را به‌صورت ویدئویی، آفلاین و آنلاین و البته رایگان به دست دانش‌آموزان در سراسر کشور برساند. این پلتفرم، محتوا‌های آموزشی مقاطع مختلف تحصیلی را براساس آخرین تغییرات آن در آموزش‌وپرورش منتشر و به‌صورت روزانه به‌روز می‌کند. تاکنون «ترجمیار»، «پیام‌رسان گپ»، «مداد»، «شبکه توییتنا» و «پونیشا» از این پلتفرم حمایت کرده‌اند.
استارت‌آپ «کلاسه» نیز شامل تیمی از معلمان است که در این شرایط دور هم جمع شدهاند تا مشکل دوری دانش‌آموزان از مدارس را حل کنند. از سوی دیگر، سایتی به نام «مقابله با ویروس کرونا» در این روزها راه‌اندازی شده که یک سایت جامع آموزشی و آگاه‌سازی است. از میان پیام‌رسان‌های داخلی نیز پیام‌رسان گپ در بخش آموزش اعلام آمادگی کرده است. مهدی انجیدنی، مدیرعامل پیام‌رسان گپ، در توئیتر اعلام کرد بستر پخش زنده برای کلاس درس و کنفرانس تصویری و تماس تصویری در پیام‌رسان‌های گپ و مداد به رایگان فراهم شده است.
تست‌ها هم سریع‌تر می‌شوند
«آزمایش آنلاین» استارت‌آپ دیگری است که این روزها و درراستای مسئولیت اجتماعی‌ای که برای خود تعریف کرده است، به‌منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، با همکاری مراکز درمانی، چند سرویس تخصصی ارائه می‌کند که یکی از آن‌ها شامل انجام آزمایش پزشکی بیماران در منزل به‌منظور پیشگیری از مراجعه به مراکز درمانی است. سرویس دیگر این استارت‌آپ حوزه سلامت، معرفی افراد برای انجام تست کرونا به مراکز آزمایشگاهی‌ای است که در کمتر از ۲۴ساعت، نتیجه تست را اعلام می‌کنند. خدمت این استارت‌آپ به شرکت‌های بزرگ، پایش سلامتی و به افراد، انجام آزمایش در منزل است.
نرم‌افزار «زوپ»، دیگر استارت‌آپ حوزه سلامت، این روزها به یاری هم‌وطنان آمده است. این اپلیکیشن اعلام کرده است به‌کمک پزشکان متخصص و فوق‌تخصص همکار در این اپ، روزانه ۲۰هزار مشاوره رایگان متنی و ویدئویی با موضوع کرونا را تا پایان روند شیوع این ویروس، دراختیار کاربران قرار می‌دهد.
راه‌حل‌هایی برای دورکاری
در اقدامی دیگر، پلتفرم «روبرو» برای گسترش بستر دورکاری، شرایطی فراهم کرده است تا شرکت‌ها بتوانند با استفاده از اشتراک رایگان دوماهه این اپلیکیشن، از ویژگی‌های اشتراک کسب‌وکار و ابزار ویدئوکنفرانس این نرم‌افزار استفاده کنند. مسیریاب‌های «بلد» و «نشان»، دو مسیریاب پرمخاطب ایرانی، نیز در این مدت، به نمایش بیمارستان‌های ارائه‌دهنده خدمت به بیماران مبتلا به کرونا در کل کشور در نقشه خود اقدام کردند. درراستای مسئولیت اجتماعی مقابله با شیوع ویروس کرونا، اپراتور‌ها نیز با مردم همراه شدند. تعرفه ترافیک سامانه‌های آموزش مجازی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی ازطریق همراه اول و ایرانسل به یک‌سوم کاهش یافته و علاوه‌براین ایرانسل سازوکاری در نظر گرفته است تا ارائه‌دهندگان محتوا‌های آموزشی برای ارائه محتوا‌های خود بتوانند ازطریق تلویزیون اینترنتی لنز محتوا‌های مدنظر خود را ارائه کنند.
خدمات عمومی مدرن‌تر می‌شوند
در حوزه‌های خدمات عمومی مانند اطلاع‌رسانی، تاکسی‌های اینترنتی و خدمات بانکی، هم استارت‌آپ‌ها به‌گونه‌ای متفاوت عمل کردند. مثلا نرم‌افزار اسنپ گزینه «عدم رعایت بهداشت» را به گزینه‌های امتیازدهی رانندگان خود اضافه کرده است و از کاربران خواسته درصورت مشاهده موارد غیربهداشتی، این موضوع را به آن‌ها اطلاع دهند. اپلیکیشن «تاپ» هم در این روزها بنر‌هایی را در سطح شهر نصب و در فضای مجازی منتشر کرده است و در آن از مردم خواسته در این روزها از ردوبدل‌کردن پول و کارت بانکی که منشأ آلودگی‌های مختلفی است، دوری کنند. همچنین «دیجی‌کالا مارکت» و «اسنپ‌مارکت» این روزها با تراکم مشتری و صف طولانی خرید روبه‌رو شدهاند. دیجی‌کالا هم ویدئویی در فضای مجازی منتشر کرد که نشان می‌دهد کالا‌ها پس‌از ضدعفونی‌کردن به دست مشتری می‌رسند.
به نظر می‌رسد جامعه استارت‌آپی ایران، برای کاهش شیوع ویروس کرونا خوب همکاری کرده و توانسته تست قابلیت‌ها و ویژگی‌هایی متعدد و متنوع را برای پشت‌سرگذاشتن این روزها و پیشبرد کار‌ها و امور روزانه از راه دور دراختیار کاربران قرار دهد. هرچند ممکن است هنوز بخشی از افراد، اعتقادی به کارایی کسب‌وکار‌های استارت‌آپی نداشته باشند، عملکرد مناسب این کارآفرینان نوین به‌ویژه در شرایطی مثل اوضاع فعلی کشور، می‌تواند کارایی آن‌ها را ثابت کند و لزوم حرکت بیشتر مشاغل آینده به‌سمت مدل‌های استارت‌آپی را نشان دهد.