به گزارش شهرآرانیوز، وزارت راه و شهرسازی به منظور بهبود وضعیت بازار اجاره مسکن و کنترل قیمت ها، سامانه‌ای را تحت عنوان خودنویس به آدرس اینترنتی khodnevis.mrud.ir راه اندازی کرده تا مستاجران و مالکان اطلاعات ملکی خود را بدور از هزینه کمیسیون مشاوران املاک و به صورت رایگان در این سامانه بارگذاری کرده و قرارداد اجاره را ببندند.
در پی رایگان شدن دریافت کد رهگیری قرارداد اجاره برای مالکان و مستاجران، وزارت راه و شهرسازی با ارسال پیامکی به مشاوران املاک استان تهران از آن‌ها خواسته تا پس از طی یک فرآیند آموزشی در تنظیم قرارداد‌های اجاره سامانه «خودنویس» را جایگزین سامانه ایران املاک کنند. تهران پنجمین استانی است که به این سامانه متصل می‌شود. پیش از این مشاوران املاک استان‌های یزد، کرمانشاه، کرمان و سیستان و بلوچستان به سامانه خودنویس متصل شده بودند.
ایجاد امکان دسترسی تمامی مالکان و مستاجران به قرارداد اجاره، انتقاد برخی مشاوران املاک را در پی داشته که معتقدند این اقدام شرایط شغلی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و منجر به تضعیف صنف مشاوران املاک می‌شود.
عضو هیات رییسه اتحادیه مشاوران املاک در این رابطه گفت: امکان ثبت قرارداد‌های مسکن توسط عموم مردم در سامانه خودنویس نه تنها به تعطیلی دفاتر املاک منجر می‌شود و به اشتغال این قشر ضربه می‌زند، بلکه امنیت معاملات را به خطر می‌اندازد. زیرا یکی از مهم‌ترین موضوعات برای یک قرارداد، تنظیم کننده قرارداد و مشاور املاک است که با آموزش‌های حقوقی که هنگام دریافت جواز کسب دیده می‌تواند مفاد قرارداد را به لحاظ حقوقی مورد بررسی قرار دهد.
مهدی کرباسیان اظهار کرد: بازار مسکن این روز‌ها یکی از مقاطع کم‌معامله خود را سپری می‌کند که اثرات منفی بر شاخص‌های بخش مسکن از جمله نرخ رشد این بخش، اشتغال و میزان ساخت و ساز خواهد داشت. درآمد مشاوران املاک نیز به دلیل کاهش حق‌الزحمه این صنف توسط دولت قبل به طور محسوسی کاهش یافته است.
وی افزود: مشاوران املاک از توان تامین هزینه‌های دفاتر، مالیات، اجاره مغازه هزینه‌های آب، برق و ... برنمی‌آیند و این روز‌ها که انتظار داشتیم حداقل در بازار شب عید مقداری معاملات افزایش پیدا کند برخی همکاران ما می‌گویند قصد دارند مغازه خود را تعطیل کنند. این موضوع در تضاد کامل با اهداف دولت نسبت به موضوع اشتغال‌زایی است و می‌توان گفت چندین میلیون نفر که از طریق کار در دفاتر مشاورین املاک امرار معاش می‌کنند بیکار می‌شوند که این امر یک دغدغه بزرگ از جهت اقتصادی و امنیتی در کشور خواهد بود.
کرباسیان تاکید کرد: موقعی که قرارداد در دفاتر املاک منعقد می‌شود اسناد و مدارک مالکیت به رویت مشاور املاک و طرفین معامله می‌رسد. خوب پیشگیری از جرم یعنی همین. آیا در سامانه خودنویس، موضوع احراز هویت لحاظ شده است؟ آیا می‌توان مطمئن بود که فروش مال غیر صورت نخواهد گرفت؟
وی با اشاره به موضوع اعتبارزدایی از اسناد عادی گفت: ما کاملا موافق این هستیم که اسناد عادی از اعتبار خارج شود و نظرات خود را در این زمینه به اداره محترم ثبت و مجمع تشخیص مصلحت نظام ارایه دادیم. گفتیم ما را به ثبت اسناد لینک کنید تا سند را ببینیم و طبق سند، قرارداد را ثبت کنیم. این باعث افزایش ضریب امنیت معاملات می‌شود و در راستای سیاست‌های کلان نظام است، اما سامانه خودنویس همه معادلات را به هم ریخت.
با این حال وزارت راه معتقد است سامانه «خودنویس» مشاوران املاک را بیکار نمی‌کند. در حقیقت مشاوران املاک حذف شدنی نیستند.
در این رابطه هادی عباسی اصل، معاون وزیر راه و شهرسازی در نشستی اظهار کرد: در قانون جهش تولید مسکن دو تکلیف برای وزارت راه تعیین شد؛ یکی این‌که سامانه ایران املاک به وزارت راه منتقل شود. الان حدود یکسال است که طرف قرارداد سامانه مذکور وزارت راه است. دوم آن‌که متعاملین بتوانند به‌صورت مستقیم قرارداد تنظیم کنند تا کد رهگیری به‌صورت رایگان صادر شود.
وی با بیان این‌که سامانه مذکور ۱۳ سال به‌روز رسانی نشده بود، ادامه داد: به این جمع‌بندی رسیدیم سامانه قدیمی قابلیت لازم را ندارد و مشکلات عدیده‌ای خواهد داشت. هزینه‌ها در این رابطه نیز هدر دادن منابع کشور بود.
معاون مسکن و ساختمان بیان کرد: بر این اساس یک تیم دانش‌بنیان کار طراحی نرم‌افزار جدید را انجام داد و سوم خرداد ۱۴۰۲ سامانه به‌صورت آزمایشی رونمایی شد.
عباسی با بیان این‌که خدمات‌رسانی سامانه «خودنویس» ۲۴ ساعته است، گفت: در فاز بعدی بحث مشاوران املاک به سامانه اضافه شد. الان تمام مشاوران املاک کشور مجوزدار به سامانه متصل بوده و می‌توانند قرارداد‌ها را ثبت کنند.
وی با یادآوری این‌که امکان فعالیت در سامانه خودنویس برای مشاوران املاک فراهم شده است، اضافه کرد: اگر ملکی در سامانه ثبت نشده باشد، امکان استفاده از آن برای تنظیم قرارداد‌های اجاره وجود ندارد.
وی با بیان این‌که در ۱۱ استان سامانه قدیمی (ایران املاک) دیگر امکان تنظیم قرارداد‌های اجاره وجود ندارد، اظهار کرد: در سامانه قدیمی فعلا متعاملین می‌توانند مبایعه‌نامه (خرید و فروش) را انجام دهند. تا انتهای سال سامانه ایران املاک در بحث اجاره در تمام استان‌های کشور کنار گذاشته می‌شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی از ثبت بیش از ۸۷ هزار در سامانه خودنویس خبر داد و گفت: قرارداد تمام الکترونیک برای مدت یکسال ایجاد شده است. احراز هویت از طریق SSCO دولت انجام می‌شود و سیمکارت باید به نام مالک و مستاجر باشد.
عباسی با بیان این‌که طبیعی است قرارداد در پلتفرم قدیمی را نمی‌توان در سامانه جدید خودنویس تمدید نمی‌شود، افزود: شرط ثبت معاملات اجاره در سامانه خودنویس، ثبت اطلاعات ملکی در سامانه املاک و اسکان است. در سامانه ایران املاک مبتنی بر توکن بود، اما در سامانه جدید اقدامات مبتنی بر سیمکارت است و مشاوران املاک باید مجوز‌های لازم را داشته باشند.
وی با اشاره به این‌که جواز کسب‌ها باید تمدید شود، احراز هویت در سامانه خودنویسی را به پرداخت‌های الکترونیکی کشور تشبیه کرد و ادامه داد: نکته بعدی اینجا بحث تحویل است، اگر مشکلی وجود داشته باشد واحد را تحویل نمی‌دهد. نکته سوم در سامانه خودنویس این فرصت را فراهم کرده که خودشان می‌خواهند قرارداد اجاره را تنظیم کنند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این که مشاوران املاک با سامانه خودنویس بیکار نمی‌شوند، بلکه بستر فعالیت بیشتری برای آن‌ها فراهم می‌شود، اظهار کرد: مشاوران املاک حذف شدنی نیستند، اما باید به مردم این فرصت را بدهیم تا یا از طریق مشاوران املاک یا سامانه خودنویس قرارداد‌های خود را ثبت کنند.
وی ادامه داد: تنظیم قرارداد برای مردم و مشاوران املاک رایگان است؛ البته مشاوران طبیعتا باید حق‌الزحمه خود را دریافت کنند که در تهران یک چهارم مبلغ رهن و اجاره است. در سایر مناطق کشور نیز حق‌الزحمه متفاوت است.