زهرا شریعتی | شهرآرانیوز نماینده مجلس به عنوان قانون‌گذار و ناظر بر اجرای قوانین، لازم است به همه اقشار جامعه توجه متناسب داشته باشد؛ از جمله خانواده‌های شهدا، جانبازان و آزادگان که در راه حفظ وطن و انقلاب از بالاترین سرمایه یعنی جان و سلامت خود گذشته‌اند و ضمن اینکه حق بزرگی بر گردن آحاد ملت دارند، نیاز‌ها و رسیدگی‌های خاص خود را هم می‌طلبند؛ از‌این‌رو در آستانه انتخابات دوازدهمین دوره مجلس‌شورای‌اسلامی، سراغ تعدادی از خانواده‌های ایثارگر مشهد رفته‌ایم و دغدغه‌ها و انتظاراتشان از نامزد‌های مجلس را جویا شده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
علی اکبر عرفانی، آزاده و جانباز ۲۵ درصد که مدیریت مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان خراسان رضوی را برعهده دارد، معتقد است نامزد‌های مجلس باید در هر دو حوزه تقنین و نظارت خوب و دقیق کار کنند: «در حوزه تقنین، برای ایثارگران تقریبا خوب کار شده است؛ از قانون جامع ایثارگران که اوایل دهه ۹۰ تصویب شد تا برنامه‌های توسعه.
هر چند در همین زمینه چارچوب‌ها و چگونگی رسیدگی به ایثارگران هم می‌توان از تجارب دنیا استفاده کرد؛ برای مثال در آمریکا، هم در دولت یک وزارتخانه مخصوص کهنه سربازان وجود دارد و هم در مجلس سنا و مجلس عوام، دو کمیسیون جداگانه کهنه سرباز‌ها که فراتر از خود سرباز، به نوه‌ها و نسلش رسیدگی می‌کنند، در حالی که ما فقط یک بنیاد تحت نظر رئیس جمهور داریم و در مجلس هم هیچ ساختاری نیست و شاهدیم برخی جانبازان یا خانواده شهدا و آزادگان در بدترین شرایط ممکن زندگی می‌کنند.
در زمینه قوانین اگر بخواهم جزئی‌تر بگویم، به عنوان مثال در همه دنیا سربازان جنگ با نشان مخصوص، امکان استفاده رایگان از حمل ونقل عمومی را دارند، اما در ایران این امر، محدود به جانبازان بالای ۲۵ درصد است. اشتغال مستقیم نیز محدود به شهدا و جانبازان بالای ۷۰ درصد است و دیگران فقط سهمیه استخدامی دارند، یا کفن و دفن رایگان ایثارگران فقط در شهر مشهد، آن هم با پیگیری ویژه کمیسیون ایثارگری شورای شهر چهارم وجود دارد و سایر شهر‌های استان و کشور محروم هستند. با همه این‌ها ایثارگران به حق خود و آنچه در قانون آمده است، قانع هستند و چیزی خارج از آن نمی‌خواهند، اما متأسفانه همان هم اجرا نمی‌شود و این در شأن نظام نیست.»
او خاطرنشان می‌کند: «مجلس تاکنون در حوزه نظارت و مطالبه، عملکرد ضعیفی داشته است، به گونه‌ای که قوانین مربوط به ایثارگران در برنامه ششم توسعه فقط ۲۶ درصد محقق شده است و نگرانیم برنامه هفتم نیز به همین منوال پیش رود. در زمینه پاسخگویی و در دسترس بودن نیز تقریبا هر نماینده‌ای به سلیقه خود عمل می‌کند؛ برخی کلا پاسخگوی تماس‌های مردمی نیستند و تنها مطالبات ملی را وظیفه خود می‌دانند، برخی با تکرار پیگیری بالاخره جواب می‌دهند، ولی کار را به نتیجه نمی‌رسانند، برخی دیگر فقط ارجاع دهنده اند و عده کمی هم در میدان هستند و از نزدیک حرف و درد مردم را می‌شنوند. طی هفت سالی که مسئولیت مؤسسه پیام آزادگان را دارم، فقط دو نماینده، آن هم با دعوت خودمان، در جمع ایثارگران حاضر شده اند.»
از دیدگاه این آزاده و جانباز، یک مسئله کلی، اما مهم نیز درباره نماینده‌ها وجود دارد: اینکه به علت دیربازده بودن یا هراس از واکنش مردم و کاهش محبوبیت و رأی نیاوردن در دوره بعد، در هر دو حوزه تقنین و نظارت، به برخی موضوعات بسیار مهم مانند فضای مجازی، آمایش سرزمین، منابع انرژی (مصرف بی رویه آب، گاز و برق)، بازنشستگی، آلودگی هوا، حمل ونقل و استخدام بی رویه و افزایش حقوق بگیران دولت (که ۸۰ درصد بودجه کشور را به خود اختصاص می‌دهند، اما خروجی لازم را ندارند؛ در واقع دولت به حضور افراد پول می‌دهد، نه کارشان) ورود جدی نمی‌کنند و با مردم تعارف دارند و صریح نیستند؛ در حالی که باید واضح به مردم بگویند با اینکه ممکن است جایگاهشان به مخاطره بیفتد، برای مصلحت بلندمدت مردم به این مسائل رسیدگی می‌کنند.
«خانواده شهدا هر چند عزیزانشان را تقدیم انقلاب کرده اند، از مردم جدا نیستند؛ مردم هم با تاب آوری مشکلات و حمایت نظام، در میدان هستند و هزینه می‌دهند؛ از طرفی مسئولان هم از مردم هستند و همه به یکدیگر مرتبط هستیم؛ بنابراین باید در انتخاب یکدیگر نقش داشته باشیم.»
این‌ها را حسین قدمیاری، پدر شهید مرزبانی که جوان هجده ساله اش پارسال در مرز زابل آسمانی شد، بیان و تأکید می‌کند: «نامزد‌های مجلس باید در مسیر شهدا و انقلاب باشند، اعتقادات مردم را زیرپا نگذارند که همه چیز از بین می‌رود، صداقت و شهامت داشته باشند، فقط شعار ندهند و اهل عمل و دوراندیش باشند، صدای مردم را به مسئولان برسانند و برای مردم سینه سپر کنند.
ما پشتیبان نماینده‌ای هستیم که قوی باشد؛ اگر ضعیف عمل کند، گذشته از آسیب‌های ضعف عملکرد، مردم را هم دل زده و ناامید می‌کند. ما خانواده شهدا به عنوان اولین نفرات در انتخابات شرکت می‌کنیم و از مردم عزیز هم می‌خواهیم حتما رأی بدهند. تغییرات و اصلاح مشکلات با رأی آگاهانه و انتخاب اصلح ممکن است، در غیر این صورت در واقع به خودمان ضربه می‌زنیم؛ زیرا وقتی خودمان انتخاب نکنیم، دیگران برایمان انتخاب می‌کنند و تصمیم می‌گیرند. باید حمایت کنیم تا حمایت شویم.»
خدیجه بختی، مادری که دو فرزندش را در راه دفاع از حرم حضرت زینب (س) تقدیم کرده است نیز می گوید: «بعد از چهلم پسرها، همسرم از شدت فشار عصبی سکته کرد و زمین گیر شد. حالا هشت سال و نیم است که روی تخت خوابیده است و اصلا نمی‌تواند حرکت کند، اما فقط یک بار از بنیاد شهید به دیدنش آمدند.
پرسیدم: به نظر شما حاج آقا جانباز است یا خیر؟ گفتند: بله، هست؛ اما هیچ کاری و فکری نکردند. حتی برای مراجعه به پزشک تحت پوشش بیمه هم از این منطقه به آن منطقه پاسکاری می‌کنند. هزینه پرستار را هم که هفته‌ای یکی دوبار می‌آید، خودمان می‌دهیم. مسئولان فقط هر از گاهی می‌آیند برای خودشان عکس و فیلم می‌گیرند و می‌روند رزومه پر می‌کنند. دیگر امید و انتظاری نداریم.»
عباس هریری، پدر شهید مدافع حرم حسین هریری که مدام پیگیر اخبار مجلس است، از بدقولی شان گله می‌کند: «نمایندگان به قولی که چهار سال پیش دادند، یعنی شفافیت آرا، عمل نکرده اند؛ اینکه این قدر رأی ممتنع می‌دهند، چه معنا دارد؟ انگار فقط می‌خواهند در قدرت باشند و فکر کار و اثربخشی نیستند.
اگر شفافیت آرا محقق شود، هر نماینده به واسطه رأی‌هایی که در مجلس داشته است، شناخته می‌شود و دیگر نمی‌تواند ظاهرسازی کند. کسی که موقع انتخابات، خود را خادم مردم معرفی می‌کند، نباید آقابالاسر شود و ساده زیستی را فراموش و امکانات بیت المال را برای خود استفاده کند. همچنین حقوق بالا در این حد و ریخت وپاش‌ها ضرورتی ندارد. این‌ها موجب دلگیری خانواده شهداست.
اگر ما مردم به نامزد‌های مستقل از احزاب رأی دهیم، کمتر امکان ایجاد لابی در مجلس وجود دارد.» او به مردم هم تأکید می‌کند: «چنانکه امام خمینی (ره) فرمودند، مجلس در رأس امور است؛ بنابراین اینکه دشمن مدام تبلیغ می‌کند پای صندوق‌ها نروید، به منظور تضعیف کشور است. ایران اسلامی بعد از انقلاب، پیشرفت‌های بسیاری داشته است، از مردم می‌خواهم در کنار مشکلات اقتصادی، این‌ها را هم ببینند و دست کم نگیرند.
درست است که جنگ نظامی تمام شده است، اما جنگ اقتصادی هنوز ادامه دارد؛ بماند که وضع اقتصاد هم آن طور که جلوه می‌دهند، بد نیست و رفاه نسبی وجود دارد، اما خرج و برج (هزینه‌های اضافی) و چشم و هم چشمی‌ها سبب شده است خود را در فشار احساس کنیم. کشور‌های دیگر این قدر درگیر زرق و برق زندگی نیستند و از ما ایرانی‌ها تعجب می‌کنند. بدانیم کسی دلش برای ما نمی‌سوزد، خودمان باید کشورمان را بسازیم و مشکلات را رفع کنیم.»
جواد زاده احمد، از جانبازان ۷۰ درصد شهرمان، هم ضمن اشاره به نمونه هایی، از بهره‌مند نشدن ایثارگران از حقوق قانونی شان یا نقض قوانین گله‌مند است: «جانباز از بطن مردم و سپر بلای آنان است و توقع خاصی ندارد جز اینکه نماینده مجلس هرجا که هست، قانون گذار خوبی باشد و در تصویب طرح‌ها و لوایح، دقت و دغدغه داشته باشد. امروز خط مقدم نبرد با دشمن، دفاع از مردم و رسیدگی به مطالبات بحق آن هاست و این مهم در قالب قانون قابل پیگیری است؛ تصویب و نظارت بر حسن اجرای قوانین، به گونه‌ای که نیاز نباشد مردم برای انجام کارشان دنبال پارتی باشند.
قانون باید از همه، از جمله ایثارگران، پشتیبانی کند، اما در واقع این طور نیست؛ به خود جانباز و ایثارگر هم اهمیت داده نمی‌شود، چه رسد به خانواده اش؛ به عنوان مثال مطابق قانون نظام وظیفه، جانبازان قطع نخاع که فرزند ذکور ندارند، دامادشان از خدمت معاف می‌شود، در حالی که درست این است که همه جانبازان ۷۰ درصد را شامل شود؛ زیرا جانبازی ۷۰ درصدی که دست و پا ندارد یا نابیناست هم به تنهایی قادر به انجام امور خود نیست.
همچنین فرزند شهیدی را می‌شناسم که کارمند علوم پزشکی و با چهارفرزند، سرپرست خانواده است، اما نه تنها برای انتقالش از بخش جراحی به بخشی با کار سبک‌تر که بتواند به فرزندانش برسد، سال هاست معطل مانده است، بلکه بابت فرزندشهید بودن هم مورد سرزنش قرار می‌گیرد.
فرزند جانبازی هم خودش در بیرجند و خانمش با یک بچه و جنین چندماهه در گلبهار شاغل است، اما نه خانم را به بیرجند انتقال می‌دهند و نه آقا را به گلبهار و نتیجه این شد که فرزندشان در رفت وآمد‌ها سقط شد. چرا؟ چون قانون تحکیم خانواده که ربطی هم به فرزند شهید و جانباز بودن ندارد، درست اجرا نمی‌شود یا کاری که باید آتش به اختیار انجام شود، نمی‌شود؛ البته گاهی مدیران ارشد خوب عمل می‌کنند و فکرشان درست است، ولی مدیران میانی کار را خراب می‌کنند.»
از دیدگاه طیبه رثایی، خواهر شهید محمدعلی رثایی و استاد حوزه علمیه، نیز نامزد‌های مجلس باید با چشم انداز تمدن اسلامی هماهنگ باشند تا مؤثر واقع شوند: اولین انتظار ما از نامزد‌های مجلس به عنوان یکی از سه رکن مهم انقلاب اسلامی، تخصص و تقواست؛ بعد صداقت به معنای یکی بودن قول و عمل، کارآمدی، توان و تجربه مدیریتی، قدرت تشخیص، نظارت و مطالبه از مسئولان، فسادستیزی در زمینه‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و... آزادگی و پرهیز از کانون‌های قدرت و ثروت و دنیاگرایی و جاه طلبی، اعتقاد عملی به عدالت و شایسته سالاری و شفافیت، عملکرد عاقلانه و به دور از شیطنت‌ها و سیاست بازی، خدمت به مردم و تحول آفرینی.
نماینده مجلس باید شجاعت و جسارت داشته و تنها ملاحظه اش، دین و مردم باشد، اهل زد و بند سیاسی و جناح بازی نباشد و به بهانه تبلیغات، وام دار کسی نشود، از نام شهدا و رهبرمعظم انقلاب هم بیهوده مایه نگذارد؛ همچنین به امور استان و حوزه انتخابیه خود در همه ابعاد شهری، اداری، صنعت، دانشگاه، طب و ... آگاه باشد تا بتواند خلأ‌ها را پر کند، نه اینکه در مجلس بنشیند تا مردم به او گزارش دهند و اگر نمی‌تواند این طور باشد، کنار بنشیند.»
او از نامزدها و نمایندگان مجلس می‌خواهد حتما چند مرتبه قانون اساسی و تاریخ انقلاب را بخوانند و درس بگیرند: «پارسال به اتفاق گروهی از خواهران شهدا به دیدار استاندار رفتیم و گفتیم همان طور که برای کرونا شیوه نامه گذاشتید، مطابق قانون اسلام و کشور، برای کشف حجاب هم شیوه نامه‌ای قرار دهید. گفتند ما خودمان جلسات و تدابیری داریم، اما با گذشت یک سال هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
در همین باره از یکی از نمایندگان اسبق مشهد هم خواستیم برای ادارات دولتی شیوه نامه‌ای وضع کنند تا پوشش کارمندان سامان دهی شود و مسئولیت بقیه مردم هم با ما، اما باز هم روی خوش ندیدیم. باوجود این، همچنان خانواده شهدا را بسیج می‌کنیم، اما نه برای تحصن و تظاهرات، بلکه برای مشارکت حداکثری و مطالبه آگاهانه؛ هرچند ارتباط گیری با نمایندگان راحت نیست؛ در حالی که ائمه اطهار (ع) و بزرگان دین ما طبیب دوار بودند، خود دنبال درد مردم می‌گشتند و رسیدگی می‌کردند.»
«نامزدها و نمایندگان آتی مجلس در خط ولایت حرکت کنند، فرهنگ شهدا را زنده نگه دارند و خود را به کرسی و مقام و مادیات نبازند. این طور نباشد که در آستانه انتخابات، مدام به دیدار خانواده شهدا و ایثارگران بروند و در دسترس باشند، اما بعد که وارد مجلس شدند، حتی تلفنی هم جویای حالشان نباشند، چه برسد به حل مشکلاتشان. خانواده شهدا از امور روحی و اجتماعی گرفته تا مسائل مادی، گرفتاری‌های زیادی دارند و گله مندند که چرا نمایندگان مجلس رسیدگی نمی‌کنند.
البته خودم تا چند سال پیش که توانش را داشتم، پیش از انتخابات، نامزدها را به منزل دعوت می‌کردم تا مردم از نزدیک با آن‌ها آشنا شوند و انتخاب اصلح داشته باشند.» این هم صحبت معصومه ذبیحی، همسر شهید موسوی قوچانی و مادر جانباز، با نامزد‌های ورود به بهارستان در انتخابات پیش روست.