ما برای بسیاری از پرسش‌ها، پاسخ عالمانه نداریم. گاهی البته برعکس، پاسخ عوامانه داریم؛ به همین دلیل نمی‌توانیم همدیگر را به‌خوبی اقناع کنیم. باز آن‌گاه که مسئله به امور سیاسی گره می‌خورد، قضیه سخت‌تر می‌شود؛ چون هر پاسخی در بستر سیاسی‌اش مطرح می‌شود و دوگانه‌های بیجا می‌سازد، به‌گونه‌ای‌که هر آن که طرفدار نظام و انقلاب است، خود را مدافع چیز‌هایی می‌پندارد و کسی که نیست، مخالف آن و جالب اینکه اگر از موافق و مخالف بپرسی دلایل شما برای این باور و پندار شما چیست، بیشترشان پاسخی ندارند. مسئله اسرائیل سال‌هاست دچار این ابهام و دوگانه‌سازی بوده است.
در این میان، باید آثاری تدوین شود که بر آگاهی ما بیفزاید و البته خاستگاه عالمانه داشته باشد. ما درباره مسئله وقوف یابیم و آن‌گاه مختار باشیم که با اتکا به آن وقوفمان، موضع‌گیری کنیم. «متاستاز اسرائیل» به نظر من، یک کتاب مؤثر است برای این آگاهی‌بخشی.
کوروش علیانی در این کتاب، فارغ از شعار‌ها و هیاهوها، درپی شناخت ریشه‌ای و تاریخی مسئله اسرائیل برمی‌آید و با یک سلسله‌روایت تاریخی که از ۱۴۰سال پیش شروع می‌شود و تا زمان نگارش کتاب در سال۱۳۹۹ ادامه می‌یابد، می‌کوشد تکوین و تشکیل این دولت و این کشور را پیگیری کند.
پس یک ویژگی مهم کتاب، عنصر «روایت» است که در همه اجزای آن حضور دارد و همین، آن را جذاب می‌سازد و ملال‌آوری مباحث تاریخی و سیاسی را از بین می‌برد. کوروش علیانی داستان آدم‌ها و نهاد‌های دخیل در این پروژه را بازگو می‌کند و البته بازگوکردنی براساس اسناد تاریخی.
از «اسناد تاریخی» گفتم. باز یک ویژگی دیگر در این کتاب، این است که نویسنده برپایه منابع و مدارک پیش می‌رود و البته بیشتر این منابع، خارجی و حتی شمار زیادی از آنها، عبری است؛ یعنی منابعی دست‌اول که حتی یافتنشان با این همه سانسوری که بر این ماجرا در سطح جهان حاکم است، کاری است سخت دشوار.
کتاب یادشده بر کتاب‌های دیگری که در ایران درباره این موضوع نوشته شده است، مبتنی نیست و لاجرم از داوری‌های گاه غیردقیق و هیجانی در این کتاب‌ها نیز به‌دور است. این قضیه، خواننده کتاب را خاطرجمع می‌کند که پیشداوری‌ای در کار نیست؛ چون حقیقت این است که ما در بسیاری امور و ازجمله درباره اسرائیل، دچار پیشداوری هستیم.
قوت قلم نویسنده، تحسین‌برانگیز است. کتاب نثری فصیح و درعین‌حال جذاب دارد؛ نثری که نه به نثر خشک علمی پایان‌نامه‌ای نزدیک است که سرشار باشد از اصطلاحات و عبارت‌های سنگین و نه به نثر رایج مطبوعاتی که مشحون باشد از ضعف‌های نگارشی.
اما همه این توضیحات ما، بدون اینکه تصویری از محتویات کتاب و عنوان فصل‌های آن ارائه کنیم، ناکارآمد است. کتاب در ۲۷۲صفحه نوشته شده است. سه فصل دارد و تعدادی پیوست. فصل اول کتاب «از هیچ تا پیچ» نام دارد و داستان تشکیل این دولت را از جایی که هیچ چیز نبوده، تاجایی‌که وارد بازار سیاست جهانی شده است، بیان می‌کند.
فصل دوم «تا ارزش افزوده» است که دلایل بقای این دولت و کارکرد‌های آن برای قدرت‌های جهانی را بازگو می‌کند و فصل سوم با نام «از هست تا شود»، درگیری اسرائیل با انسان‌ها را بیان می‌کند. نویسنده در این مسیر، «استمرار تبعیض، ترور و تعدی» به وسیله این دولت را شرح می‌دهد.
کتاب با طرح‌جلدی گیرا و تصویر‌هایی در متن که در هر فصل آمده‌اند، همراه شده است. صفحه‌آرایی آن البته از نظر قلم و ترکیب صفحات چشم‌نواز است، ولی قدری فشرده کار شده است.