مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد در راستای اهمیت و ضرورت بهره مندی از ظرفیت مراکز علمی و پژوهشی و کمک رسانی فکری به کمیسیون‌های تخصصی شورای اسلامی شهر فعالیت می‌کند. شناسایی واقعیت‌های جدید و مطلوب برای چشم انداز مشهد و تسری آن در بدنه نظام شهری، افزایش اثربخشی و کارایی فرایند‌های سیاست گذاری و کمک به حاکمیت تفکر راهبردی و آینده پژوهی در شورای اسلامی شهر از اهداف مهم مرکز پژوهش‌های شوراست.
مهدی ناصحی که سرپرست مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد و نایب رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شوراست، در این گفتگو به تشریح اقدامات مهم این مرکز و مباحث فرهنگی و اجتماعی می‌پردازد.
بدنه این مرکز کاملا نخبگانی و کارشناسی است و وظایفی که برایشان تعریف شده، این است که سیاست شورا را بتوانند در قالب پژوهش‌های دردسترس برای اعضای شورا به اشتراک بگذارند و از آخرین دستاورد‌های علمی در حوزه مدیریت شهری بهره‌مند شویم. یازدهمین دوره کنفرانس مدیریت شهری با مشارکت دانشگاه فردوسی و پژوهشگران نیز برگزار شد.
مشاوره‌های علمی به همکاران برای تهیه طرح‌ها و لوایح ازجمله این اقدامات است. ساختار ما برای اینکه بتوانیم پژوهش‌های راهبردی را دنبال کنیم، شاید کافی نباشد، اما اکنون مشارکت پژوهشکده‌ها و دانشکده‌ها را داریم و در حال انجام کار هستیم. به نظر ما مهم‌ترین تکلیفی که در مرکز پژوهش‌ها دنبال می‌کنیم، پشتوانه سازی علمی تصمیمات شوراست و در این مسیر گام برمی داریم.
جلسات تخصصی با حضور اعضای شورا و کارشناسان برگزار می‌کنیم، ارتباط خوبی با بنیاد ملی نخبگان داریم و با دانشگاه‌ها پروژه‌های مشترکی تعریف کرده ایم که در حال انجام است.
هر دوره اقتضائات خود را دارد. شاید مقایسه بین دوره‌های مختلف کار صحیحی نباشد. دردوره‌های قبل بحران‌هایی مثل کرونا رخ داد یا در این دوره محدودیت منابع و بدهی داشتیم. منتها اعضا تمام وقت در شورا در حال پیگیری هستند. در دوره‌هایی توجه به زیرساخت‌ها کمتر بود و خط مترو در دوره‌ای عقب افتاد. با توجه به اینکه یکی از موضوعات مهم مدیریت شهری قطارشهری و مترو است، در این دوره توجه ویژه‌ای به این موضوع شد.
شاید در برخی دوره‌ها به توسعه فرهنگی یا مسائل حاشیه شهر توجه نشده بود که در این دوره اتفاق افتاد. توسعه زیرساخت‌های ورزشی، موضوع زیباسازی شهری، ساخت پل دهرود، آزادسازی پادگان، احداث بوستان‌ها و پل‌ها و... جزو نقاط قوت این دوره از شوراست. آنچه اهمیت دارد، این است که شیب خدمت را به سمت حاشیه شهر بردیم.
در زمینه ضعف نیز باید بگویم که در شورا با حوادث قهری روبه رو شدیم. در مسئله تفاوت دیدگاه‌ها شاید می‌توانستیم نگاه وحدت بخش تری در مسائل بین اعضای شورا داشته باشیم و اختلافات را درونی حل می‌کردیم و به بیرون نمی‌رفت. من از مردم عذرخواهی می‌کنم. زیرا این اختلافات جایش در رسانه نبود. در چنین وضعیتی مردم کار‌های مثبت را نمی‌بینند.
در ابتدای ورود به شورا حوزه معاونت فرهنگی در جایگاه خودش قرار نداشت. بنابر دلایل مختلف مدیریت شهری در موضوع فرهنگی دچار چالش بود. با توجه به سابقه‌ای که اعضای شورای ششم در زمینه فرهنگی دارند و مطالبات فرهنگی مردم و اینکه شهر نیز در این حوزه مسائل و مشکلاتی داشت، گام اول سیاست گذاری، اقدامات فرهنگی بود.
در این راستا کمیسیون فرهنگی اقدامات متعددی انجام داد ازجمله؛ پیش بینی تشکیل قرارگاه اجتماعی که جزو اولویت‌های اساسی بود، ایجاد باشگاه‌های مخاطب محور، توسعه مخاطبان فعالیت‌های فرهنگی، تولیدات محتوایی متناسب با اوضاع جامعه و عبور از اینکه سازمان فرهنگی ما فقط یک سازمان مناسبتی است و فقط در ایام مناسبت‌ها فعالیت می‌کند، طراحی برنامه‌های راهبردی، توسعه زیرساختی فرهنگی و برگزاری برنامه‌های فاخر و بین المللی در حوزه فرهنگی با توجه به شعار مدیریت شهری در شورای ششم که «مشهد الرضا (ع) جهان شهر برکت و کرامت» است.
واسپاری امور به مردم در حوزه‌های مختلف و جلب مشارکت‌ها نیز جزو اولویت‌ها بود. یکی از اتفاقات مهم در حوزه فرهنگی بازگشت جایگاه فرهنگی در حوزه شهرداری بود. بسیاری از حوزه فرهنگی جدا شده بودند. با توجه به اینکه حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی کاملا تخصصی است، جداشدن نیرو‌های فرهنگی ضربه بسیار سنگینی به این حوزه زده بود، اما در این دوره اتفاقات خوبی رقم خورد.
موضوع مسجد به عنوان یک پایگاه محوری در محلات موضوع و مسئله مطالعه شده قدیمی است. رویکرد توسعه ما محله محور است. محلات به عنوان رکن شهر مطرح هستند. بحث‌های بسیار و متفاوتی در این زمینه انجام شد. اجماع بر این شد که مساجد باید محور باشند.
در این دوره مسجدمحوری را نه فقط در حوزه‌های فرهنگی، بلکه در شهرسازی و خدمات شهری و حوزه‌های مختلف حقوقی و... پیش بینی کردیم و طرح مسجدمحوری به تصویب شورا رسیده و در حال پیگیری است. ما در ذیل موضوع طرح‌های زودبازده که جزو افتخارات این دوره است، موضوع بازسازی مساجد، نماسازی مساجد و تجهیز آنها را مدنظر قرار دادیم. اتفاقات درخورتوجهی در این حوزه افتاده است.
البته این موضوعی است که تشریفاتی دنبال می‌شد و همین الان هم با چند شهر خواهرخوانده هستیم. رویکرد ما سامان دهی بحث دیپلماسی شهری است. مرکز ارتباطات شهری بر اساس تعلقات منطقه ای، مذهبی، فرهنگی، تاریخی و تمدنی خواهرخواندگی‌ها دنبال می‌شود.
به نظر می‌رسد بیشتر از اینکه از لحاظ شکلی وارد این بحث شویم که البته ضرورت خود را دارد، باید به سمت نگاه‌های راهبردی و همکاری‌های بین بخشی بین شهر‌های مختلف برویم. با توجه به اینکه مشهد در حوزه‌های فنی، خدمات شهری، فضای سبز، فرهنگی و فاوا پیشرو است، باید این خواهرخواندگی‌ها به عقد قرارداد‌هایی برای همکاری‌ها منجر شود و سیاست ما در دوره ششم توسعه این همکاری هاست.