به گزارش شهرآرانیوز، سرطان آلت تناسلی یا سرطان «پنیس»، شکل نسبتاً نادری از سرطان است که پوست و بافت‌های آلت تناسلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های سالم در آلت تناسلی سرطانی می‌شوند، شروع به رشد خارج‌از‌کنترل می‌کنند و تومور را تشکیل می‌دهند. ایجاد سلول‌های سرطانی روی آلت تناسلی مردان یا داخل آن، باعث ایجاد این سرطان می‌شود. این نوع سرطان معمولاً از پوست آلت تناسلی شروع می‌شود و در نهایت در سایر نواحی بدن از جمله غدد لنفاوی گسترش می‌یابد.
سرطان آلت تناسلی در واقع نوعی سرطان پوست است و تومور در سلول‌های پوستی به وجود می‌آید. این تومور انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند:
● کارسینوم سلول سنگ‌فرشی یا اپیدرموئید: ۹۵% سرطان‌های آلت تناسلی مربوط به این نوع سرطان است. معمولاً از زیر یا روی ختنه‌گاه شروع می‌شود. البته ممکن است در قسمت‌های دیگر پنیس دیده شود؛
● سارکوم: در این نوع سرطان، سلول‌های سرطانی در بافت‌هایی مانند رگ‌های خونی، ماهیچه‌ها و چربی ظاهر می‌شوند؛
● ملانوما: اگر سلول‌هایی که به پوست رنگ می‌دهند، دچار سرطان شوند، تومور از نوع ملانوما است؛
● کارسینوم سلول بازال: این نوع سرطان از عمق پوست و لایه بازال شروع می‌شود. به‌کندی رشد می‌کنند و معمولاً به قسمت‌های دیگر بدن سرایت نمی‌کند.
معمولاً اولین و شایع‌ترین علامت تومور آلت تناسلی ایجاد زخم یا توده روی آلت تناسلی مردانه است. ممکن است فقط یک برآمدگی کوچک ظاهر شود یا زخم باز و عفونی روی آلت تناسلی دیده شود. در بیشتر مواقع، ضایعه‌های مربوط به سرطان روی ختنه‌گاه (در مردان ختنه‌نشده)، سر آلت تناسلی یا روی ساقه آن ظاهر می‌شوند. این علائم عبارت‌اند از:
● تغییر ضخامت یا رنگ پوست آلت تناسلی؛
● بثورات یا برآمدگی پوستی کوچک؛
● رشد بافتی به رنگ آبی مایل به قهوه‌ای؛
● وجود توده روی آلت تناسلی؛
● ترشحات بدبو؛
● زخم همراه با خونریزی؛
● تورم در انتهای آلت تناسلی؛
● وجود توده زیر پوست کشاله ران؛
● خارش و سوزش آلت تناسلی؛
● دل‌درد.
لازم به ذکر است که این علائم همیشه نشانه سرطان پنیس نیست. گاهی ممکن است عفونت یا واکنش آلرژیک باعث بروز چنین‌علائمی شود. به همین دلیل در صورت بروز این نشانه‌ها باید به متخصص مجاری ادرار یا متخصص انکولوژی مراجعه کنید تا علت آن‌ها مشخص شود.
علت دقیق سرطان آلت تناسلی مردان و سرطان واژن در خانم‌ها مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهد که سلول‌های طبیعی در آلت تناسلی ژن سرکوبگر تومور را می‌سازند. این ژن از ابتلا به سرطان جلوگیری می‌کند. عواملی مانند ویروس پاپیلومای انسانی با ساختن پروتئین‌هایی باعث مسدودشدن این ژن‌ها می‌شوند. در نتیجه شخص در معرض ابتلا به تومور پنیس یا سرطان واژن قرار می‌گیرد.
برخی از عوامل دیگر مانند مصرف تنباکو نیز باعث تغییر در DNA سلول‌های سالم می‌شود و رشد آن‌ها را تسریع می‌کند. در نتیجه شخص دچار سرطان می‌شود.
یکی از علائم اصلی تومور آلت تناسلی ایجاد زخم یا توده روی آلت تناسلی است.
برخی از عوامل، ریسک ابتلا به تومور آلت تناسلی مردان و حتی سرطان واژن در خانم‌ها را افزایش می‌دهند. این عوامل خطر عبارت‌اند از:
● ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی؛
● سن بالای ۶۰ سال؛
● ضعف سیستم‌ایمنی بدن به دلیل ابتلا به بیماری ایدز؛
● تجمع مایعی به نام اسمگما زیر پوست ختنه‌گاه درمورد افرادی که ختنه نشده‌اند؛
● درمان پسوریازیس با داروی پسورالن یا اشعه ماوراء‌بنفش؛
● استنشاق دود سیگار.
مهم‌ترین عامل خطر در ابتلا به سرطان آلت تناسلی، ویروس پاپیلومای انسانی است. اگر به نوع پرخطر HPV مبتلا هستید، باید بیشتر مراقب علائم تومور پنیس باشید و در صورت وجود مورد مشکوک، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
برای تشخیص تومور آلت تناسلی، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. متخصص باید روی آلت تناسلی به دنبال هر نوع زخم یا توده مشکوک باشد. سپس آزمایش‌هایی تجویز می‌کند که عبارت‌اند از:
● بیوپسی: در این روش مقداری از پوست یا بافت آلت تناسلی برداشته می‌شود. این نمونه باید در آزمایشگاه بررسی شود. در نتیجه مشخص می‌شود، نمونه سرطانی است یا نه. اگر نمونه سرطانی باشد، آزمایش‌های دیگری انجام می‌شود؛
● ام‌آرآی: برای اطمینان از عدم گسترش سرطان به بافت‌های عمیق آلت تناسلی، این آزمایش تصویربرداری انجام می‌شود.
● سی‌تی‌اسکن: در این آزمایش، تصویر بدن از زوایای مختلف بررسی می‌شود تا گسترش سرطان مشخص شود.
● سیستوسکوپی: در این روش، یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر از طریق سوراخ آلت تناسلی وارد می‌شود. با استفاده از دوربین سر آن، می‌توان بافت داخل آلت تناسلی را مشاهده کرد.
● سونوگرافی: برای ایجاد تصویر از بافت‌های بدن، می‌توان سونوگرافی انجام داد.
مراحل سرطان پنیس مشخص می‌کند که سرطان تا چه حد گسترش پیدا کرده است. در هر مرحله نیاز به درمان‌های خاصی است. به همین دلیل پزشک پس از تشخیص سرطان آلت تناسلی، برای تشخیص مرحله آن آزمایش‌های تصویربرداری را تجویز می‌کند. مراحل این بیماری به‌صورت زیر است:
- مرحله ۰: سرطان فقط در لایه بیرونی پوست آلت تناسلی وجود دارد. در این مرحله سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی و سایر بافت‌ها سرایت نکرده‌اند.
- مرحله ۱: سرطان در این مرحله به بافت همبند در زیر پوست رسیده است. اما هنوز به غدد لنفاوی و سایر بخش‌های بدن سرایت نکرده است.
- مرحله ۲: در این مرحله، ممکن است سرطان به هریک از بخش‌هایی مانند بافت همبند، رگ‌های خونی یا رگ‌های لنفاوی سرایت کرده باشد. تعداد سلول‌های سرطانی زیاد شده اما به سایر بخش‌های بدن سرایت نکرده است.
- مرحله ۳A: سرطان به بافت همبند، رگ‌های خونی و رگ‌های لنفاوی منتقل شده است. همچنین به بافت نعوظ و مجرای ادرار هم رسیده است. سرطان یک یا دو غده لنفاوی در کشاله ران را درگیر کرده است.
- مرحله ۳B: سرطان علاوه بر انتقال به بافت همبند، عروق خونی، عروق لنفاوی، بافت نعوظ و مجرای ادرار به غدد لنفاوی هم سرایت کرده است. بیش از ۳ غدد لنفاوی در یک طرف کشاله ران یا چندین غده لنفاوی در دو طرف کشاله ران دچار سرطان شده‌اند.
- مرحله ۴: سرطان به سایر بخش‌های بدن مانند استخوان شرمگاهی و کیسه بیضه سرایت کرده است.
بسیاری از افرادی که سرطان آلت تناسلی آن‌ها در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود، بهبودی کامل پیدا می‌کنند. طبق آمار انجمن سرطان آمریکا، میزان بقای ۵ساله در افراد مبتلا به تومورهایی که هرگز به غدد یا غدد لنفاوی سرایت نمی‌کنند، تقریباً ۸۵% است. هنگامی که سرطان به غدد لنفاوی در کشاله ران یا بافت‌های مجاور می‌رسد، میزان بقای ۵ساله تقریباً ۵۹% می‌شود.
برای تعیین مرحله سرطان پنیس باید آزمایش تصویربرداری انجام شود.
درمان تومور آلت تناسلی به دو بخش تقسیم می‌شود. اگر سرطان به غدد لنفاوی و سایر اندام‌های بدن گسترش پیدا نکرده باشد، از نوع غیرتهاجمی بوده و درمان‌های زیر می‌تواند کارساز باشد.
● ختنه: در کشورهایی که مردان ختنه نمی‌شوند، برای درمان، پوست ختنه‌گاه برداشته می‌شود.
● لیزر درمانی: در این روش، نور با شدت بالا به تومور تابیده می‌شود و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد.
● شیمی‌درمانی: با استفاده از دارودرمانی شیمیایی، می‌توان سلول‌های سرطانی را از بین برد.
● ایمونوتراپی: نوعی درمان بیولوژیکی است که باعث تقویت سیستم‌ایمنی در مقابل سرطان می‌شود.
● پرتودرمانی: تابش پرانرژی اشعه ایکس یا پروتون، تومورها را کوچک می‌کند یا از بین می‌برد.
● کرایوسرجری: با استفاده از نیتروژن مایع و سردکردن سلول‌های سرطانی از بین می‌روند.
اگر سرطان تهاجمی باشد، دیگر روش‌های ذکرشده کارساز نیست. در این شرایط باید جراحی انجام شود. در جراحی ممکن است تومور، کل آلت تناسلی یا غدد لنفاوی اطراف کشاله ران برداشته شود. جراحی به یکی از سه شکل زیر انجام می‌شود:
اگر سرطان آلت تناسلی از نوع غیرتهاجمی باشد، معمولاً پس از درمان مشکلی ایجاد نمی‌شود و شخص می‌تواند به‌راحتی به زندگی خود ادامه دهد. اما در روش جراحی، ممکن است عوارض طولانی‌مدتی ازجمله موارد زیر ایجاد شود:
در برخی از آقایان که بخشی از آلت تناسلی برداشته می‌شود، در دستیابی به نعوظ و توانایی جنسی دچار مشکل می‌شوند. در برخی از آن‌ها، ممکن است حس و عملکرد پس از مدتی بازگردد. گاهی اوقات استفاده از داروهایی مانند «ویاگرا» می‌تواند به حل این مشکل کمک کند.
سرطان آلت تناسلی معمولاً از پوست این ناحیه شروع می‌شود. این سرطان انواع مختلفی داشته، اما در ۹۵% مواقع از نوع کارسینوم سلول سنگ‌فرشی است. تومور آلت تناسلی علائمی مانند زخم باز، توده، برآمدگی، خارش، سوزش و ترشحات بدبو ایجاد می‌کند. در صورت وجود چنین‌علائمی باید به دکتر مجاری ادرار یا متخصص انکولوژی مراجعه کنید. پزشک با بیوپسی و آزمایش‌های تصویربرداری، سرطان و مرحله آن را تشخیص می‌دهد. پس از مشخص‌شدن سرطان، برای درمان آن از روش‌هایی مانند ختنه، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، لیزردرمانی یا جراحی استفاده می‌شود. در جراحی ممکن است فقط تومور برداشته شود. گاهی هم قسمتی از آلت تناسلی یا کل آن برداشته می‌شود.
منبع: همشهری